Mỗi một fandom luôn có vài người xông pha "trận tiền", tụ tập ở các trường quay, sân bay chờ minh tinh xuất hiện, chụp những tấm hình đẹp đăng tải lên mạng xã hội, giúp thần tượng hấp dẫn thêm nhiều fan mới. Những người làm công việc như vậy được gọi là "trạm tỷ", có người vì yêu thần tượng mà tới, có người lại vì giấc mộng thu nhập trăm triệu mỗi tháng mà săn đón minh tinh không rời nửa bước.
Hơn 70 triệu cho 10 tấm hình là giá bán hình chụp Tiêu Chiến tại trường quay chương trình thực tế Diễn Viên Mời Vào Chỗ 2 ngày 5/12/2020. "Trạm tỷ" hiểu theo nghĩa hẹp chính là fan lớn, chụp ảnh chuyên nghiệp, cầm camera chỉ huy fandom "đu idol", cung cấp hình chụp idol cho fan "giải khát", đồng thời dùng tài năng chụp ảnh của mình giúp idol thu hút thêm càng nhiều fan.
Fan Lộc Hàm tại trường quay một chương trình truyền hình
"Vì yêu mà tới" chính là tâm nguyện thuở ban đầu của các trạm tỷ. Các cô gái trẻ không ngại hao tâm tổn sức, tận lực tiếp nhiên liệu cho sự nghiệp của idol ngày càng bay cao, lúc này họ giống như "công cụ" thúc đẩy sự nổi tiếng của các minh tinh.
Thế nhưng tiền tài cùng sức lực ngày một hao mòn, kiểu ái tình đơn phương trả giá như vậy ắt sẽ có ngày cạn kiệt. Cởi bỏ lớp vỏ bọc fan cuồng, các "trạm tỷ" phát hiện cơ hội làm giàu trên chính thần tượng của mình, và lúc này thần tượng trở thành công cụ kiếm tiền của họ.
Owhat - nền tảng mạng kết nối nghệ sĩ với fan - cho biết, "thị trường thần tượng" tại Trung Quốc có quy mô đạt tới gần 6 nghìn tỷ đồng. "Trạm tỷ" trong "giang hồ" thành lập 1 tài khoản giao lưu với fan gọi là "trạm tử", móc nối với các "trạm tỷ" khác, cùng nhau hoạt động, phân chia "miếng bánh ngon" thần tượng.
Vì yêu mà đến, 2 năm tiêu tốn gần 400 triệu
Đối với các "trạm tỷ" điển hình, camera luôn là vật bất ly thân
Tiểu Lâm đã làm "trạm tỷ" được 2 năm, vì thần tượng của mình mà không tiếc tiêu gần 400 triệu tiền riêng. Thần tượng của Tiểu Lâm là 1 thành viên trong nhóm nhạc nam Nine Percent, dựa vào phiếu bầu của fan mà giành được cơ hội ra mắt công chúng (debut), do đó sự nghiệp thần tượng trong giới giải trí chắc chắn luôn bị buộc chặt với fan, fan chính là lợi thế lớn nhất của họ.
Các fan tụ tập với nhau, thành lập fandom một cách tự phát, hoạt động chủ yếu bao gồm: thông báo mọi hoạt động của idol và fan, thống kê và phân tích số liệu/thành tích của idol, thanh minh/khống chế các tin tức xấu về idol... Mỗi mảng hoạt động đều có vài chục đến vài trăm người làm việc phi lợi nhuận, những nhóm này dần dần lớn mạnh, trở thành "trạm tử" chính thức của fandom, có chế độ cùng quy tắc hoạt động nghiêm ngặt và bí mật.
Đối với các minh tinh, việc hấp dẫn và củng cố fan rất quan trọng, vì vậy cần liên tục xuất hiện trước công chúng, mà trạm tỷ chính là người nắm bắt hết thảy cơ hội mà thần tượng xuất đầu lộ diện, gia tăng độ nhận diện cho idol.
"Trạm tỷ" bắt nguồn từ văn hóa theo đuổi idol của Hàn Quốc, trở nên đặc biệt phổ biến nhờ fan của SHINee
Tài khoản "trạm tử" của Tiểu Lâm hiện nay đã có hơn 100 nghìn fan theo dõi, với hơn 100 người thường xuyên hoạt động. "Trạm tử" càng lớn mạnh thì quy tắc càng nhiều, bị hạn chế đăng hình và quản thúc cả hành vi cá nhân ngay khi không online một cách nghiêm khắc.
Tiêu chuẩn gia nhập hoạt động tại "trạm tử" cũng ngày một cao, phải nộp gần 1 nghìn tệ quỹ hội (khoảng 35 triệu đồng), phải cung cấp cấp bậc tài khoản cá nhân tại topic của idol (mỗi nghệ sĩ có 1 topic riêng mang tên của chính mình trên mạng xã hội, fan mỗi ngày đến điểm danh, đăng bài... sẽ được thăng cấp, cấp càng cao chứng tỏ thời gian làm fan càng dài và hoạt động càng tích cực), bằng chứng mua sản phẩm mà idol quảng bá/làm người đại diện...
Nghệ sĩ hoạt động ở khắp nơi, "trạm tỷ" cũng theo chân họ bôn ba, mọi chi phí đi lại, ăn ở đều phải tự chi trả. "Trạm tử" gánh trên lưng sứ mệnh "mở mang nghiệp lớn" cho thần tượng, phụ trách tất cả các hoạt động tiếp ứng tại nơi mà thần tượng ngang qua, nếu làm không tốt còn bị fan "thường dân" mắng chửi. Thế nhưng chỉ cần nhìn thấy thần tượng sử dụng quà do chính mình tặng, các "trạm tỷ" đều cảm thấy "tất cả mọi vất vả đều đáng giá".
"Trạm tỷ" bủa vây các thí sinh của Idol Producer tại sân bay
Ngoài kiến thức chụp ảnh, chỉnh sửa ảnh, sau lưng "trạm tỷ" còn có kinh nghiệm và các mối quan hệ có giá trị. Có "trạm tỷ" là phóng viên hiện trường, biết được những góc chụp hấp dẫn thị giác nhất trong hội trường, thông qua các mối quan hệ của họ thậm chí còn có thể giúp idol kéo thêm tài nguyên.
Sau tất cả vất vả và trả giá, thứ "trạm tỷ" có được chính là các cung bậc thăng trầm của tài khoản "trạm tử" cùng với những lời khen ngợi của các fan nhỏ. Bởi vậy, dường như tất cả "trạm tỷ" đều tự xưng mình "vì yêu mà đến".
Không biết chụp ảnh cũng có thể làm "trạm tỷ"
Trên thực tế, "trạm tử" lớn và chuyên nghiệp như của Tiểu Lâm rất ít, đa số "trạm tử" chỉ có khoảng 2-3 "trạm tỷ" hoạt động. Rất nhiều người vì sống gần minh tinh nên lựa chọn làm "trạm tỷ". Đối với các "trạm tử" nhỏ, họ không liên hệ được với công ty quản lý của idol, cũng không có quan hệ chống đỡ, hoạt động vừa không hiệu quả lại vừa hao phí công sức và tiền bạc. Do đó, "trạm tỷ" phiên bản 2.0 xuất hiện theo nhu cầu của thị trường.
Bán tin tức hành trình, phe vé, bán hình chụp tại trường quay, sửa ảnh, thiết kế, chế tác vật dụng tiếp ứng idol... đều là công việc của các trạm tỷ, cho dù không biết chụp ảnh, sửa ảnh, tra thông tin hành trình của minh tinh cũng vẫn có thể làm "trạm tỷ" mở ra "trạm tử".
Không phải "trạm tỷ" nào cũng may mắn như trong hình, được Dương Dương dịu dàng nhường chỗ cho tác nghiệp
Trong diễn đàn của các "trạm tỷ", chỉ cần 5 tệ (khoảng 16 nghìn đồng) là đã có thể mua chứng minh nhân dân và số điện thoại di động của thần tượng, 1 tệ (gần 4 nghìn đồng) là có thể mua tin tức chuyến bay của nghệ sĩ, hiện tại còn có thể vào tận cổng an ninh ngắm idol.
Các "trạm tỷ" 2.0 theo dõi chặt chẽ biến động trong showbiz, không ngừng điều chỉnh giá cả và chiến lược, rất nhiều tin tức là do chính nhân viên công tác của các nghệ sĩ bán cho các "trạm tỷ".
Không có 1 "trạm tỷ" nào có thể cam đoan theo sát được tất cả mọi hoạt động của giới nghệ sĩ, nhưng đây là vấn đề liên quan đến tiền tài, "trạm tỷ" có thể không bao quát hết nhưng "trạm tử" nhất định phải làm thật hoàn hảo, đầy đủ.
Do đó lại xuất hiện 1 nhóm người chuyên môn theo chân nghệ sĩ bôn ba, thay thế các "trạm tỷ" chụp ảnh, và chỉ phụ trách chụp ảnh mà thôi. Những tay săn ảnh này xuất hiện tại diễn đàn của các "trạm tỷ", sau khi có được thông tin lịch trình của nghệ sĩ sẽ "nhận đơn", thay các "trạm tỷ" tới hiện trường chụp ảnh.
Đây hẳn là tác phẩm của các "trạm tỷ" theo chân Tiêu Chiến và Vương Nhất Bác tại phim trường Trần Tình Lệnh
Lại có trường hợp, nhiếp ảnh gia được ban tổ chức chương trình mời đến chụp hình, tiện tay chụp vài tấm hình của minh tinh nào đó rồi bán lại cho fan của họ, những tấm hình này thông thường có giá cao vượt trội hơn hẳn so với hình bình thường.
Có những "trạm tỷ" sau khi mua được vé vào cửa, tiếp cận chụp hình idol của mình, cũng chụp luôn các nghệ sĩ khác rồi bán lại cho fan của họ, nhằm kiếm tiền "hồi máu" cho chính mình.
"Trạm tử" của Tiểu Lâm nghiêm cấm mua bán tin tức, hình chụp từ những tay săn ảnh, cùng các hoạt động không công khai khác. "Người chụp hình thay không có tình cảm với nghệ sĩ, để chụp được hình đẹp, họ thậm chí có thể mắng mỏ nghệ sĩ. Nhà chúng tôi tuyệt đối không làm việc với mấy người chụp hình thay." - Tiểu Lâm nói.
Trên thực tế, phần lớn "trạm tử" không làm được như vậy. Một "trạm tử" nọ chỉ có không đến 1 nghìn người theo dõi, theo thần tượng tham gia dạ hội có sao hạng A xuất hiện, vé vào cửa lên đến mấy chục triệu đồng, vì vậy "trạm tử" chỉ đành thuê người săn ảnh hộ.
Nếu việc "trạm tử" thu mua hình từ những tay săn ảnh bị fan phát hiện, "trạm tử" sẽ bị mắng rất thảm và bị tẩy chay. Hình chụp nghệ sĩ giá cao hay thấp không đánh giá dựa trên chất lượng hình ảnh, mà dựa trên độ độc lạ. Nếu hoạt động mà nghệ sĩ tham gia không cho phép chụp ảnh, hoặc vé vào cửa rất khó mua, hoặc nghệ sĩ không thích bị chụp lén, có thể đưa ra hình chất lượng thấp thôi cũng đã thu về lợi nhuận hàng triệu đồng cho mỗi tấm.
Không thể công khai thống kê chi tiêu
Idol càng nổi tiếng càng thu hút đông đảo "trạm tỷ"
Tuy rằng ngoài miệng đều nói vì yêu mà đến, nhưng rất ít người có thể chống cự lại sức hấp dẫn của tiền tài.
Tích lũy được tín nhiệm của fan, "trạm tỷ" có thể lấy danh nghĩa "yêu idol", đem hình mình chụp được làm thành photobook bán cho fan, thu lãi gấp đôi gấp ba. Họ còn tổ chức gây quỹ tiếp ứng idol, hoặc góp vốn cùng bán photobook, "lợi nhuận sẽ dùng cho hoạt động tiếp ứng, công khai minh bạch chi tiêu".
Bởi vậy, dù giá rất đắt nhưng các fan vẫn tình nguyện mua, họ tin tưởng hoặc tự khuyên mình tin tưởng, số tiền đó sẽ dùng cho idol của mình. Mà cái gọi là "công khai chi tiêu" chẳng qua là 1 bảng Excel, trình bày một số hình ảnh giao dịch và hóa đơn, trong khi giá cả vật tư đã mua chỉ được biểu hiện bằng những con số không cố định.
Những tay săn ảnh có thể sẽ không dịu dàng với idol của bạn đâu
Ngoài ra, "trạm tỷ" có thể lợi dụng fan kém nhanh nhạy với tin tức, làm một số tiểu xảo qua mắt, trong đó dễ dàng nhất là đại diện fan tặng idol xa xỉ phẩm. Thật sự đã tặng hay chưa, có tặng toàn bộ hay không? Đây đều là những việc các fan không thể kiểm chứng, chưa kể còn có trường hợp mua hàng giả để tặng idol. Nếu chẳng may việc tặng hàng giả bị phanh phui, giá trị thương nghiệp của nghệ sĩ sẽ bị ảnh hưởng rất lớn.
Hiện giờ, việc bán photobook đã trở thành "triệu chứng hết yêu", muốn thoát khỏi fandom của các "trạm tỷ". Người ta thường nói, các cô gái trẻ "đu idol" gặp người nào thích người đó, trạm tỷ thường xuyên bôn ba tuyến đầu, có cơ hội gặp gỡ nhiều idol, càng dễ dàng "trèo tường" sang fandom khác.
"Trạm tỷ" vì yêu mà tới, tiếp cận được cơ hội kiếm tiền, mắt thấy hàng trăm triệu đồng lướt qua mình, dần dần quên mất tâm nguyện thuở ban đầu. Fan ngốc nghếch đem toàn bộ niềm tin gửi gắm vào "trạm tỷ", các "trạm tỷ" lại được đà làm giả sổ sách không kiêng nể ai.
Đặt cược vào khoản lợi nhuận lên đến hàng tỉ
Theo chân thần tượng bôn ba khắp nơi
Kiếm tiền tỉ dễ như chơi khiến càng nhiều người lao vào con đường làm "trạm tỷ" chuyên nghiệp. Họ ngày đêm xem tin tức, tìm kiếm những nghệ sĩ có tiềm năng nổi tiếng trong thời gian gần, mở "trạm tử" chờ ngày tiền về đầy túi.
Năm 2021 có thể nói là năm của phim boylove (phim đam mỹ, chủ đề đồng tính nam), có tới 6 bộ đang chờ phát sóng. Mà 2 năm gần đây, 2 bộ cải biên đam mỹ Trấn Hồn và Trần Tình Lệnh đã đạt được thành công vang dội ngoài sức tưởng tượng, các diễn viên có thể nói đều vụt sáng thành sao hạng A chỉ sau một đêm, khiến cho các "trạm tỷ" đặt hết niềm tin vào những tác phẩm cải biên từ tiểu thuyết đam mỹ. Trong đó, được xem trọng nhất là Hạo Y Hành và Vai Trái Có Bạn. Trên thị trường lập tức xuất hiện mấy chục "trạm tử", dùng đủ mọi hình thức tiếp cận trường quay với ý đồ chụp được những tấm hình quý giá, giúp "trạm tỷ" phất lên tức thì.
Cặp đôi diễn viên Vương An Vũ và Phạm Thừa Thừa được hy vọng sẽ "làm nên cơm cháo" trong phim chuyển thể từ tiểu thuyết đam mỹ Vai Trái Có Bạn
A Phàm - 1 "trạm tỷ" của bộ phim Vai Trái Có Bạn thừa nhận: "Ban đầu mở 'trạm tử' là vì thích tiểu thuyết Tát Dã, nhưng nếu nói không có chút tâm tư kiếm tiền nào thì quả thật là dối trá."
Thế nhưng, phim có thể nổi tiếng, diễn viên cũng có thể nổi tiếng, còn "trạm tử" có thể nổi tiếng để đưa về lợi nhuận hay không thì chính các "trạm tỷ" cũng không chắc chắn. "Hiện tại mọi người đều đang đánh cược, cược cho bộ phim này thu hút người xem, cược diễn viên nhờ phim này mà trở nên nổi tiếng, cược cho chính mình sẽ trở thành 'trạm tử' có máu mặt giữa hàng chục 'trạm tử' đang theo đuổi cùng 1 đối tượng." - A Phàm nói.
Mỗi "trạm tỷ" đều hi vọng trạm của mình có thể trở thành "trạm tử" lớn nhất, nhưng số phận cuối cùng của đại đa số "trạm tử" là lặng lẽ biến mất, chỉ có rất ít các "trạm tử" có thể kiếm được tiền. "Trạm tỷ" đu nhầm idol còn có thể quay lưng, đổi tài khoản, tiếp tục đu idol khác, nhưng những fan "thường dân" chỉ biết ngóng trông vào "trạm tỷ", một lòng chờ "trạm tỷ" quay về. Trong trò chơi này, minh tinh và "trạm tỷ" có thể coi là công cụ của nhau, người đáng thương cuối cùng cũng chỉ có fan mà thôi.