Mua đắt bán rẻ và lỗ to
Theo Chủ tịch Phòng thương mại châu Âu (Eurocham) tại Việt Nam Alain Cany, năng lượng tại Việt Nam còn tương đối rẻ khi so sánh với thị trường thế giới và khu vực. Mức giá bán lẻ trung bình hiện tại là 1250 đồng/kWh (6,2 cent USD/kWh). Giá điện nên tăng đến mức bền vững và mức giá sẽ tăng đáng kể so với mức giá hiện tại.
Với khung giá điện như hiện nay, ai cũng nhận được ưu đãi của EVN.
Về khung giá điện, ông Cany cho rằng: "Hiện nay đã có nhiều mức giá bán điện áp dụng cho doanh nghiệp, hộ tiêu dùng… Tuy nhiên, giá điện cho sản xuất vẫn còn thấp, khoảng 15% so với các nước xung quanh. DN châu Âu đã sẵn sàng chấp nhận mua điện với giá cao hơn để sản xuất”.
“EVN muốn bán điện thì phải xây nhà máy điện. Với chính sách về giá điện của Việt Nam như hiện nay thì EVN không kham nổi vì không tìm được vốn cho các dự án mà Nhà nước giao” – chuyên gia tài chính Bùi Kiến Thành nêu rõ hơn.
Cần khung giá điện hợp lý hơn
Trở lại với việc trợ cấp giá điện, theo ông Alain Cany, chỉ nên dành cho người nghèo và những người trong các chính sách đặc biệt của Chính phủ. Tính phí những người sử dụng dựa trên mức tiêu thụ thực tế của họ nên được cân nhắc, có thể là trong một hệ thống sẽ gồm giá bán lẻ và bán buôn, cả giá cao trong các thời gian tiêu thụ cao điểm và giá thấp trong thời gian tiêu thụ thấp (buổi đêm).
Chúng ta đang bao cấp giá điện bởi khung điện đặt ra cực kỳ vô lý: 50 số đầu, 50 tiếp theo… Nhưng ở Việt Nam đâu phải mọi người đều nghèo.
Quy hoạch tổng thể lần 7 khẳng định giá điện sẽ được điều chỉnh dần dần để đạt mức chi phí biên về dài hạn cho hệ thống điện đến năm 2020, tương ứng với 8-9 cents USD/kWh. Theo Eurocham, đây là một mức trung bình thực tế hơn mức hiện tại (giả sử mức giá này được áp dụng trong năm 2011 nhưng liệu nó có tương xứng hay không điều đó lại phụ thuộc vào giá nhiên liệu).
Tuy nhiên, theo ông Alain Cany, điều không rõ ràng là chính xác giá sẽ tăng giá lên bao nhiêu để phân bổ cho việc sản xuất điện.
Theo VOV