Họa vô đơn chí
Không tệ hại như Vĩnh Hưng, Sỹ Ngàn hay Mai Linh, nhiều doanh nghiệp niêm yết trên thị trường chứng khoán hiện vẫn đang lao đao với cuộc khủng hoảng với tâm chấn là bất động sản. Nhiều doanh nhân đau đầu tìm lối thoát trong bối cảnh bất động sản liên tục giảm giá nhưng vẫn khó bán.
Cuối tháng 6, Quốc Cường Gia Lai (QCG) đã thua trong vụ kiện đầu tiền về việc chậm giao nhà. Đại diện QCG cho biết, công ty đã kháng án. Chưa biết kết quả sẽ tới đâu, nhưng nhiều nhà đầu tư cho rằng niềm tin vào doanh nghiệp này chắc chắn bị suy giảm và QCG có thể còn đối mặt với hàng loạt vụ kiện tương tự.
Thông tin bất lợi đến với QCG trong bối cảnh doanh nghiệp này trải qua rất nhiều sóng gió với 2 năm gần đây với cú thua lỗ gần 40 tỷ đồng trong năm 2011; doanh thu tụt giảm; tồn kho thuộc tốp đầu trong khối các doanh nghiệp lĩnh vực này; và cổ phiếu cuối 2012 bị đưa vào diện cảnh báo...
Tính tới cuối quý I/2013, QCG vẫn có số nợ gần gấp đôi vốn chủ sở hữu với lãi suất rất cao, mà theo QCG khiến hàng tháng tài sản hao hụt rất nhiều và không thể kiểm soát được.
Không chỉ doanh nghiệp bất động sản nhiều doanh nghiệp hoạt động trong các lĩnh vực khác nhảy vào bất động sản cũng đau đầu và đang tìm cách thoát khỏi bùn lầy.
Chủ tịch một công ty ngành xây dựng có tiếng, niêm yết trên thị trường chứng khoán, trong phiên họp đại hội cổ đông của công ty này gần đây chia sẻ, ông mất ăn mất ngủ, luôn trong tình trạng lo lắng, bất an do bất động sản không có đầu ra, không tìm kiếm được nguồn thu để bù đắp lãi vay, nợ gốc cho cả nghìn tỷ đồng.
Theo nhà lãnh đạo này, mỗi năm doanh nghiệp mất 60-70 tỷ đồng tiền lãi mà nguồn thu chả thấy đâu, dự án chưa ra tiền, vay thêm để hoàn thành dự án cũng khó mà để đấy thì không được. Tương lai doanh nghiệp khá mù mịt.
Rất nhiều doanh nghiệp trong lĩnh vực xây dựng, từ nhỏ như "họ Sông Đà" cho tới các ông lớn như Vinaconex cũng rơi vào tình trạng khó khăn do bất động sản trầm lắng, tín dụng ngân hàng thắt chặt. Không ít các doanh nghiệp đã phải thoái vốn khỏi nhiều công ty con, khỏi các dự án để cân bằng lại tài chính.
Gần đây, CTCP Tài Nguyên (TNT) cũng gây sốc cho giới đầu tư khi công bố kết quả kinh doanh quỹ I/2013 không có khoản thu nào. Từ một doanh nghiệp trong lĩnh vực khai thác khoáng sản và vật liệu xây dựng, TNT đã nhảy thêm sang BĐS từ 2009 và tăng vốn gấp 5-6 lần để mở rộng hoạt động nhưng cũng đúng lúc bất động sản bắt đầu lao dốc và doanh nghiệp nếm trái đắng thua lỗ đầu tiên năm 2012.
Trước đó, giới đầu tư đã biết đến những thất bại của nhiều đại gia tên tuổi khi dính vào bất động sản như Kinh Đô (KDC), Cơ điện lạnh (REE), Sacom (SAM), Hoa Sen (HSG), Giấy Vĩnh Tiến...
Rất nhiều doanh nghiệp đã nhanh chân rút khỏi bất động sản để quay về với ngành nghề kinh doanh cốt lõi nhưng cũng có không ít đơn vị đang cố theo lao với kỳ vọng thị trường bất động sản sớm ấm trở lại.
Rũ bỏ hay theo lao?
Tiếp bước KDC, REE, SAM, HSG..., rất nhiều doanh nghiệp gần đây đã hoặc chủ trương thoái bớt vốn khỏi bất động sản.
Báo cáo tài chính quý I/2013 cho thấy, Công ty CP Sông Đà 5 (SD5) đã thoái vốn hoàn toàn khỏi khoảng đầu tư trị giá gần 80 tỷ đồng vào cổ phiếu của Công ty Cổ phần Đầu tư Phát triển Đô thị và Khu Công nghiệp Sông Đà (SJS) sau gần một năm nắm giữ.
Cú thoái vốn này đã khiến SD5 lỗ nặng. Con số chính xác chưa có nhưng theo báo cáo tài chính 2012, SD5 đã trích lập hơn 33 tỷ đồng cho khoản đầu tư này - một con số rất lớn so với quy mô 90 tỷ đồng của doanh nghiệp.
Gần đây, Công ty Cổ phần Tập đoàn Đầu tư Thăng Long (TIG) đã chuyển nhượng 30% trong tổng 48% cổ phần sở hữu tại CTCP Đầu tư phát triển Đô thị Sinh thái Vân Trì (vốn điều lệ 160 tỷ đồng) và 27% trong 45% đang sở hữu tại CTCP Du lịch và Đô thị sinh thái nghỉ dưỡng Hồ Đồng Xương Hà Nội (60 tỷ).
Khoản lỗ 7,5 tỷ đồng trong năm 2011 và lợi nhuận rất thấp năm 2012 cũng như quý I/2013 phần nào cho thấy TIG đang cơ cấu lại hoạt động đầu tư của mình.
Rất nhiều doanh nghiệp khác đang chủ động rút bớt chân khỏi bất động sản như: DIG (thoái vốn khỏi DIC Đồng Tiến, chuyển nhượng một phần dự án KĐT du lịch Đại Phước cho công ty con); TH1 (chủ động đề xuất tạm dừng dự án chung cư của Công ty ở đường Hòa Bình, quận Tân Phú và đề nghị được cấp phép làm lại kho bãi)...
Ở chiều ngược lại, nhiều doanh nghiệp gá chân sang bất động sản vẫn đang loay hoay với các khoản đầu tư tài chính vào DN bất động sản, vào các dự án bất động sản.
Tại đại hội cổ đông 2013, QCG đưa ra kế hoạch doanh thu và lợi nhuận khá ấn tượng, tăng tương ứng hơn 42 và hơn 54 lần so với 2012. QCG cho biết năm nay sẽ tiếp tục cơ cấu lại danh mục dự án đầu tư; chuyển đối trái phiếu, phát hành cho các nhà đầu tư lớn, đồng thời vay vốn cá nhân từ HĐQT và các bên liên quan các đối tác để đảm bảo vốn cho các dự án đang xây dựng dở dang.
Cho dù doanh thu quý I/2013 chưa tới 300 triệu đồng nhưng cũng khá tự tin, đại diện TNT cho rằng, doanh nghiệp sẽ sớm ổn định hoạt động trong năm nay.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp, doanh nghiệp có thể tự tin quá đà. Với vốn điều lệ vài chục tỷ đồng mà doanh nghiệp ôm rất nhiều dự án, với mỗi cái lên có tổng đầu tư lên tới vài nghìn tỷ đồng thì rủi ro rất lớn trong bối cảnh bất động sản trầm lắng, tín dụng khó tiếp cận.
Hy vọng bất động sản phục hồi không phải là viễn tưởng bởi nhu cầu còn rất lớn nhưng có lẽ vấn đề là khi nào thị trường sẽ phục hồi?. Tuy nhiên, nền kinh tế có đủ mạnh và thu nhập người dân có đủ cao để nuôi dưỡng thị trường hay không trong bối cảnh tín dụng sẽ khó có cửa dễ dãi như trước đây?
