Ngày 13.5, Tổ chức Nhân chúng toàn cầu Global Witness (GW) cho đăng tải một báo cáo, trong đó có nội dung cáo buộc liên quan đến việc thực hiện đầu tư các dự án trồng caosu (CS) của hai tập đoàn kinh tế VN là Tập đoàn Công nghiệp Caosu VN (VRG) và Hoàng Anh Gia Lai tại Vương quốc Campuchia và Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào. Mới đây, VRG đã phát thông cáo báo chí cho rằng, đây là những cáo buộc thiếu căn cứ, không đúng sự thật.
Phản bác lại cáo buộc của GW về việc VRG khai phá bất hợp pháp rừng nguyên vẹn nằm trong và ngoài phạm vi ranh giới nhượng quyền, thông cáo của VRG cho rằng các vùng dự án trồng CS của VRG tại Campuchia và Lào đều nằm trong vùng quy hoạch phát triển cây công nghiệp đã được nhà nước sở tại phê duyệt.
Quy trình cấp đất tô nhượng tại Campuchia và Lào là rất chặt chẽ và qua nhiều khâu: Khảo sát, rà soát, đánh giá của các bộ hữu quan và hội đồng cấp đất tô nhượng chính phủ nước sở tại.
Qua các khâu đánh giá, xem xét, các diện tích thuộc khu vực công viên rừng quốc gia, rừng bảo tồn, rừng dày và bán rừng dày, các diện tích ven sông, suối; diện tích rừng cộng đồng, rừng thiêng; diện tích đất canh tác của người dân sẽ được loại bỏ ra khỏi diện tích đất tô nhượng.
Trong quá trình thực hiện quy trình cấp đất tô nhượng còn có sự tham gia của các đoàn công tác liên ngành trung ương của Chính phủ nước sở tại đến các vùng đất dự kiến tô nhượng để làm việc với chính quyền tỉnh, huyện, xã và người dân trong vùng dự án, tạo điều kiện cho người dân phản ánh về quyền lợi, đất đai canh tác nếu có liên quan.
Quá trình làm đất trồng CS, các chủ đầu tư phải thực hiện theo đúng kế hoạch tổng thể và kế hoạch hằng năm được cơ quan có thẩm quyền của nước sở tại phê duyệt. Ngoài ra còn được giám sát thường xuyên, liên tục của cơ quan thẩm quyền nhà nước sở tại.
Về cáo buộc của GW cho rằng, các dự án trồng CS hủy hoại sinh kế của người dân địa phương, cơ hội việc làm trên các đồn điền của VRG rất hạn chế và điều kiện làm việc tồi tệ, thông cáo của VRG cho rằng, đây là cáo buộc xuyên tạc sự thật.
Các dự án trồng CS của VRG tại Lào và Campuchia luôn đảm bảo và tôn trọng các lợi ích của người dân trong vùng dự án, không lấn chiếm đất của người dân và không xung đột với quyền lợi của cộng đồng dân cư quanh vùng dự án.
Theo quy định của hai nước Campuchia và Lào chỉ cho phép các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài được sử dụng lao động nước ngoài tại các dự án không vượt quá 10% lực lượng lao động của doanh nghiệp.
Thực tế trong các năm qua, tại các dự án CS ở Campuchia, VRG đã tuyển dụng trên 20.000 lao động địa phương làm việc dài hạn và tại các dự án ở Lào con số này cũng đạt trên 10.000 lao động. Tính chung, số lao động tại chỗ được tuyển dụng ở hai nước chiếm tỉ lệ từ 95- 97% trên tổng số lực lượng lao động tại các dự án.
Thông cáo của VRG cũng cho biết, người lao động của hai nước sở tại làm việc tại các dự án trồng CS của VRG đều có mức thu nhập ổn định và cao so với mặt bằng tại địa phương. Trong các năm qua, tại các dự án CS ở Campuchia, VRG đã đầu tư hơn 3.000 căn nhà ở (100.000m2) cho công nhân địa phương cùng hệ thống điện nước, sinh hoạt, xây dựng hơn 10.000m2 công trình trạm xá, trường học và 300km đường giao thông cấp phối, cầu cống phục vụ sản xuất và dân sinh trong vùng dự án.
Tại các dự án CS ở Lào, VRG cũng đầu tư hơn 750 căn nhà ở (30.000m2) cho công nhân, xây dựng hơn 5.000m2 công trình trạm xá, trường học và 100km đường cấp phối cầu cống các loại.
Tại những nơi có dự án của VRG đứng chân, đời sống kinh tế, xã hội của cộng đồng dân cư quanh vùng đã phát triển và chuyển biến với những điều kiện an sinh xã hội tốt hơn nhiều lần so với trước khi có dự án.
Thông cáo của VRG cũng khẳng định, việc thực hiện các dự án đầu tư trồng CS tại Campuchia và Lào là nằm trong khuôn khổ các chương trình hợp tác về kinh tế, văn hóa, khoa học kỹ thuật giữa Chính phủ Việt Nam với hai nước Campuchia và Lào.
VRG luôn đảm bảo các nguyên tắc đầu tư trên cơ sở phát triển bền vững có trách nhiệm tại các nước tiếp nhận đầu tư theo đúng tinh thần văn kiện hợp tác giữa hai chính phủ và theo đúng quy định pháp luật của nước sở tại.
