Trang tin Rappler cho biết cuộc tuần tra này nhằm đáp trả những chỉ trích nói rằng Philippines thất bại trong việc khẳng định chủ quyền với bãi Scarborough, khi mà Trung- Mỹ đang tranh cãi quanh hành động Washington cho tàu khu trục đi gần bãi cạn này.
Trung tướng Isagani Nato, người phát ngôn Bộ Tư lệnh Bắc Luzon (Nolcom) mô tả, trong vòng 30 phút, chiếc C-295 với 71 chỗ ngồi của không quân Philippines đã bay 2 vòng quanh bãi cạn ở độ cao 5.000 ft trên mực nước biển mà không gặp phải bất cứ sự phản đối nào của Trung Quốc. Vẫn chưa rõ liệu máy bay có tiếp cận khu vực 12 hải lý quanh bãi cạn hay không.
Người phát ngôn khẳng định “không có vấn đề gì” trong khu vực này khi máy bay Philippines tuần tra. Đã có ít nhất 4 tàu cá Philippines cùng 4 tàu cá và tàu cảnh sát biển Trung Quốc được ghi nhận xuất hiện quanh bãi Scarborough. Đoạn phim về cuộc tuần tra được phát trên hệ thống truyền hình ABS-CBN.
Trang Inquirer dẫn lời Lực lượng vũ trang Philippines (AFP) cho biết nước này sắp tới sẽ cho máy bay tuần tra khu vực này 3-4 lần mỗi tháng. Tướng Nato cũng khẳng định: “Đây sẽ hoạt động thường lệ, các cuộc tuần tra đã được lên lịch trình”.
Máy bay C-295 đã bay 2 vòng quanh bãi cạn - Ảnh: Manila Livewire
Động thái cho máy bay ra tuần tra diễn ra sau khi Philippines hai ngày trước vừa tuyên bố không can thiệp vào tranh cãi giữa Mỹ và Trung Quốc về Scarborough, mặc dù Manila xem bãi cạn này là một phần thuộc vùng đặc quyền kinh tế của mình.
Trung Quốc trước nay luôn khẳng định chủ quyền với Scarborough, tuy nhiên Tòa trọng tài lập theo phụ lục VII Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) năm 2016 đã ra phán quyết Philippines có quyền đánh bắt và khai thác tài nguyên tại đây, còn Trung Quốc đã sai khi ngăn ngư dân Philippines tiếp cận khu vực.
Mặc cho phán quyết, tàu cảnh sát biển Trung Quốc vẫn hiện diện tại đây, nhưng ngư dân Philippines đã có thể đến đánh bắt quanh bãi Scarborough.