SAA rối như gà mắc tóc ở "Tam giác thép Hama"
Tháng 6/2019 đánh dấu bằng một loạt các thắng lợi bất ngờ của phiến quân tại khu vực "Tam giác thép Hama" bao gồm việc kiểm soát thị trấn Jibeen, cao điểm Tal Mallah và khu dân cư Kafr Houd.
Quân đội Arab Syria (SAA) lâm vào thế bế tắc khi tuyến đường tiếp vận từ Al-Suqaylabiyah và Mahardah bị cắt đứt, khiến các đơn vị cơ động tấn công như Lực lượng Tiger và Sư đoàn 4 Vệ binh Cộng hòa thiếu tiếp vận để tổ chức tấn công về Idlib.
Vấp phải hệ thống phòng thủ của đối phương (đa phần là chiến binh của nhóm khủng bố Hayyat Tahrir al-Sham - HTS) được triển khai ở "Tam giác thép", các đơn vị Syria đã tham gia các trận đánh "cài răng lược" đẫm máu diễn ra cả đêm lẫn ngày xung quanh cao điểm Tal Mallah.
Khu vực "Tam giác thép Hama" là một loạt các khu dân cư chưa từng bị phiến quân kiểm soát kể từ đầu nội chiến Syria (năm 2011), nhưng cho tới tháng 7/2019 đã trở thành chiến trường đẫm máu.
Tuy nhiên cho tới giữa tháng 7/2019, tình hình mặt trận không có nhiều chuyển biến có lợi cho SAA ngoài việc lực lượng Tiger ngăn chặn HTS phát triển về hướng Hamamiyat và Jalamah.
Các đợt tấn công tập trung vào Tal Mallah (vào ban ngày) thường kết thúc với việc SAA (đa phần là binh sĩ Lực lượng Tiger) phải rút về hậu phương do các đợt đột kích quấy phá liên tục của phiến quân (vào ban đêm) gây thương vong lớn.
Từ ngày 13 đến ngày 17/7, SAA quyết định dứt điểm "Tam giác thép" và dự kiến sẽ phát triển về hướng một loạt các khu dân cư ở bắc Hama như Khan Sheikhoun, al-Lataminah, Kafr Zita và Morek.
Lực lượng phục vụ đợt tấn công này bao gồm các đơn vị trực thuộc Sư đoàn 4 Vệ binh Cộng Hòa, Lực lượng Tiger và các tiểu đoàn Vệ binh Cộng hòa khác.
Tuy nhiên Syria vẫn thiếu một vũ khí quyết định để tiêu diệt hoàn toàn các tổ - nhóm chiến đấu của HTS vẫn đang lẩn quất ở "Tam giác thép" nói riêng và ở bắc Hama nói chung.
Không quân Nga không kích vị trí phiến quân tại làng Tamanah, Idlib bằng bom nhiệt áp.
Người Nga đưa "hung thần" tới hỗ trợ?
Các chuyến tàu hàng "đặc biệt" được chất đầy bom nhiệt áp ODAB-500PMV và bom FAB-250 từ Nga đã nhanh chóng cập cảng Tartous của Syria và di chuyển tới sân bay Hama để sẵn sàng cho chiến dịch.
Bom nhiệt áp ODAB-500PMV được ném với mật độ lớn tại khu vực "Tam giác thép" vào ngày 28/7 và giai đoạn sau đó cho tới ngày 1/8 (ngừng bắn lần thứ 4) được phiến quân đánh giá là đợt ném bom dữ dội nhất kể từ khi chiến dịch bắc Hama - Idlib bắt đầu (30/4/2019).
Một bức ảnh về chụp khoang chứa hàng của tàu vận tải từ Nga tới cảng Tartous, Syria hôm 27/7. Lô hàng được cho là bom nhiệt áp ODAB-500PMV và bom FAB-250. Các loại bom trên đã được vận chuyển đến Hama và được sử dụng ngay trong ngày và đêm 28/7.
Dưới mưa bom của Nga, SAA tiến chiếm toàn bộ "Tam giác thép" (ngày 29/7) và tiếp tục mở rộng ra các khu dân cư Abu Rai'dah, Hasrayah và Al-Sharqiyah.
Cho tới khi lệnh ngừng bắn thứ 4 bị hủy bỏ do HTS không chịu rút quân, ngày 11/8 SAA bắt đầu tấn công al-Habit, khu dân cư được coi là cửa ngõ của thị trấn Khan Sheikhoun, một tiền đồn quan trọng của phiến quân ở Bắc Hama.
Cho tới 19/8, cuộc bao vây Khan Sheikhoun, al-Lataminah, Morek và Kafr Zita về cơ bản đã thành hình.
Lô bom đạn sau khi cập cảng Tartous đã được cấp tốc chuyển tới bắc Hama phục vụ cho chiến dịch.
Giai đoạn sau đó cho tới ngày 27/8 là "thế trận một chiều" khi SAA cẩn trọng tiến chiếm các khu dân cư mà phiến quân đã rút bỏ còn không quân Nga trút bom đạn xuống các ổ đề kháng.
Điều đáng chú ý là trước nguy cơ sụp đổ của Khan Sheikhoun và Morek, Thổ Nhĩ Kỳ đã cơ động một đoàn xe cơ giới đến Khan Sheikhoun.
Nhưng binh lính Thổ bị chặn đứng ở ngoại vi thị trấn trong khi không quân Nga tiếp tục không kích hủy diệt các vị trí phòng thủ của phiến quân.
Binh sĩ Thổ Nhĩ Kỳ đóng quân bên ngoài Khan Sheikhoun trong khi không quân Nga tập kích các vị trí phiến quân bằng bom nhiệt áp.
"Hung thần" của người Nga lợi hại như thế nào?
Chiến thắng ở Bắc Hama trong tháng 7-8 được cho là tổng hòa của nhiều yếu tố, tuy nhiên ngoài yếu tố con người thì vũ khí cũng đóng một vai trò quan trọng của chiến thắng.
Rõ ràng hàng trăm trái bom được Không quân vũ trụ Nga ném xuống bắc Hama đã gây cho phiến quân những thiệt hại về nhân mạng không thể khắc phục, dẫn đến chiến trường chuyển biến có lợi cho SAA.
Trong khi những trái bom xuyên phá được sử dụng để đánh phá các công trình kiên cố, thì bom nhiệt áp ODAB-500PMV được sử dụng nhằm vào các tổ-nhóm chiến binh đang trực tiếp tham chiến.
Bom nhiệt áp ODAB-500PMV
Các vũ khí nhiệt áp sử dụng quy trình ba bước để kích hoạt như sau:
1. Một khối chất nổ thông thường phát nổ ở trung tâm của một thùng chứa đầy nhiên liệu.
2. Sức nổ sẽ gây nén nhiên liệu tạo ra nhiệt và tăng cường khả năng phản ứng.
3. Nhiên liệu hóa hơi được phóng thích vào không khí, sử dụng oxy trong khí quyển để tăng tốc quá trình oxy hóa, tạo ra phản ứng tỏa nhiệt.
Khi nhiệt độ đạt đến ngưỡng tự bốc cháy của nhiên liệu, kết quả là việc nhiên liệu tự đánh lửa và phát nổ liên tục.
Nhiên liệu hóa hơi bốc cháy tạo ra một quả cầu lửa, duy trì sóng xung kích trong thời gian dài hơn, cũng như các hiệu ứng nổ mạnh hơn với đạn dược thông thường.
Một hình ảnh cho thấy mức độ hủy diệt ở Khan Sheikhoun, mỗi một chấm đỏ tương ứng với một vị trí bị không kích.
Ngoài ra việc bổ sung các hạt kim loại mịn bằng nhôm và magiê thường được lựa chọn để bổ sung nhiệt độ quả cầu lửa.
Hầu hết các chất nổ thông thường bao gồm hỗn hợp chất oxy hóa và nhiên liệu (Ví dụ như thuốc súng chứa 25% nhiên liệu và 75% chất oxy hóa), trong khi bom nhiệt áp là nhiên liệu chiếm gần như 100%.
Do vậy, bom nhiệt áp có sức mạnh gấp khoảng 4 lần so với các chất nổ thông thường cùng khối lượng.
Bom nhiệt áp phụ thuộc vào oxi trong không khí để tạo thành một vụ nổ nhiên liệu, cho nên nó không thích hợp với các môi trường nước, ở thời tiết bất lợi hoặc ở nơi không khí loãng.
Tuy nhiên, chúng có sức tàn phá vượt trội chất nổ thông thường khi được sử dụng để chống lại các công sự dã chiến, giao thông hào, hầm ngầm và các hang động một phần do sóng xung kích kéo dài và một phần do đốt cháy hết oxy bên trong những không gian kín.
Các nghiên cứu cho thấy các vật cản thông thường như tường, bao cát không hiệu quả với bom nhiệt áp, mục tiêu là binh lính đối phương thường bị đa chấn thương do sóng xung kích, bỏng do nhiên liệu đốt cháy và đặc biệt là thiếu dưỡng khí do oxi bị đốt cháy hết.
Đồ họa miêu tả bom nhiệt áp hoạt động và tác động của nó với mục tiêu là con người.