Ông Assad lần đầu lên tiếng, công bố hành trình rút chạy
Hãng thông tấn TASS và tờ Vedomosti (Nga) tối 16/12 đưa tin, cựu Tổng thống Syria Bashar al-Assad đã lần đầu tiên lên tiếng kể từ cuộc rút chạy khỏi Syria vào ngày 8/12, sau khi lực lượng đối lập giành quyền kiểm soát thủ đô Damascus.
Bài phát biểu của ông Assad đã được văn phòng của ông công bố qua kênh Telegram chính thức, hé lộ hành trình rời khỏi đất nước.
"Việc tôi rời khỏi Syria không được lên kế hoạch trước và không diễn ra vào những thời khắc cuối cùng của cuộc giao tranh (giữa quân chính phủ Syria và lực lượng đối lập), như một số phía thông tin.
Trái lại, tôi vẫn ở lại Damascus, thực hiện nhiệm vụ của mình cho tới sáng sớm Chủ Nhật, ngày 8/12/2024" - Ông Assad cho hay.
Cựu lãnh đạo Syria tiết lộ, sau khi lực lượng đối lập tràn vào Damascus, ông đã di chuyển tới Latakia, nơi có căn cứ không quân Hmeymim của Nga.
"Khi đến căn cứ không quân Hmeymim vào sáng 8/12, đó là lúc tôi nhận được tin quân chính phủ đã rút hoàn toàn khỏi tất cả các vị trí chiến đấu, và cứ điểm cuối cùng của quân chính phủ đã thất thủ" - Ông Assad thuật lại.
Cựu Tổng thống Syria Bashar al-Assad. Ảnh: Fortune
Đáng lưu ý, theo cựu Tổng thống, cũng chính vào thời điểm này, tình hình tại căn cứ Hmeymim của Nga tiếp tục xấu đi, khi phải hứng chịu các cuộc tấn công quy mô lớn bằng hỏa lực máy bay không người lái.
Tình hình xấu tới mức "Moscow đã yêu cầu bộ chỉ huy căn cứ không quân ngay lập tức sơ tán". Dù công tác chuẩn bị bay đã hoàn tất, máy bay chở ông Assad không thể cất cánh. Phải tới buổi tối cùng ngày, máy bay mới có thể rời căn cứ.
"Không có giây phút nào trong chuỗi sự kiện này tôi cân nhắc tới việc từ chức hoặc xin tị nạn, và cũng không có cá nhân hay đảng phái nào đưa ra các đề xuất tương tự. Cách duy nhất để thoát ra là tiếp tục cuộc chiến chống lại các đợt tấn công của phe đối lập" - Ông Assad lưu ý.
Cựu Tổng thống kết thúc bài phát biểu của mình bằng lời khẳng định ông "không bao giờ tìm kiếm chức vụ vì lợi ích cá nhân, và luôn coi mình là người bảo vệ cho công trình quốc gia mà người dân Syria đã đặt trọn niềm tin của mình".
"Khi một quốc gia rơi vào tay khủng bố (cách ông Assad gọi lực lượng đối lập) và mất đi khả năng đóng góp có ý nghĩa thì bất cứ cương vị nào cũng trở nên vô nghĩa, và việc đảm nhiệm nó trở nên vô ích.
Mặc dù vậy, điều đó không làm vơi đi tình cảm sâu sắc của tôi trong việc gắn bó với đất nước Syria và người dân Syria. Đây là mối liên kết không thể lay chuyển dưới bất cứ hoàn cảnh nào" - Ông Assad nhấn mạnh.
"Vào thời điểm quan trọng như vậy trong lịch sử của nhân dân (Syria), khi sự thật phải thắng thế, thì việc giải quyết những thông tin bóp méo là vô cùng quan trọng. Tuy nhiên, những hoàn cảnh phát sinh vào thời điểm đó, bao gồm cả việc ngừng liên lạc hoàn toàn vì lý do an ninh, đã trì hoãn tuyên bố này của tôi" - cựu Tổng thống Syria cho hay.
Cuối nội dung bài phát biểu, văn phòng của ông Assad lưu ý rằng, tuyên bố của cựu Tổng thống Syria được đăng tải trên kênh Telegram này do "những nỗ lực không thành công nhằm công bố bài phát biểu trên các phương tiện truyền thông Ả Rập và quốc tế".
Tiết lộ trước đó của truyền thông phương Tây
Trước đó, từ thời điểm lực lượng đối lập sắp tiến vào Damascus ngày 8/12, hãng tin Reuters (Anh) dẫn nguồn tin từ 2 sĩ quan quân đội cấp cao Syria cho biết, do tình hình hỗn loạn, ông Assad đã lên máy bay và rời đi đến một địa điểm không xác định.
Thủ tướng Syria Mohammad Ghazi al-Jalali nói rằng, lần cuối ông liên lạc với Tổng thống Assad là ngày 7/12.
Giữa bối cảnh này bỗng xuất hiện thông tin máy bay chở ông Assad bị bắn hạ. Tuy nhiên, thông tin nhanh chóng bị chính quyền Nga bác bỏ sau tuyên bố cho biết, ông Assad cùng gia đình đã di chuyển an toàn tới Moscow.
Cựu Tổng thống Syria Bashar al-Assad và Tổng thống Nga Vladimir Putin trong một sự kiện năm 2017. Ảnh: NBC News
Tới ngày 11/12, hãng tin Bloomberg (Mỹ) dẫn 2 nguồn tin nắm rõ tình hình tiết lộ, hành trình rời Syria của ông Assad đã được các sĩ quan tình báo Nga lên kế hoạch và tổ chức. Moscow đã thuyết phục Assad rằng, ông không thể chống lại lực lượng đối lập có vũ trang, trong khi Nga không thể làm gì hơn để hỗ trợ quân chính phủ Syria.
Hành trình rời Syria của ông Assad đã được tình báo Nga tổ chức thông qua căn cứ Hmeymim. Ông Assad được đưa lên máy bay từ căn cứ này, sau đó, máy bay tắt bộ thu phát để tránh bị theo dõi.
Hãng tin Reuters (Anh) ngày 13/12 dẫn "hơn một chục nguồn tin nắm rõ tình hình" tiết lộ thêm rằng, ông Assad gần như không nói với ai về kế hoạch rời Syria.
Ngày 7/12, một ngày trước khi lực lượng đối lập giành quyền kiểm soát thủ đô Damascus, sau khi hoàn tất công việc của mình, ông Assad đã nói với trợ lý rằng ông sẽ về nhà, đồng thời gọi cho cố vấn truyền thông Buthaina Shaaban, yêu cầu bà tới nhà ông để viết bài phát biểu.
Tuy nhiên, khi tới nhà ông Assad, bà Shaaban không thấy ai ở đó nữa. Nguồn tin thân cận với cựu Tổng thống tiết lộ, ông Assad không về nhà mà tới thẳng sân bay để bay tới căn cứ không quân Hmeymim, rồi từ đó tới Moscow.