Bắt kịp với đồng minh
Bộ Quốc phòng Hàn Quốc vừa thông báo, nước này có kế hoạch đóng tàu sân bay đầu tiên vào năm 2021 và mua sắm phi đội máy bay chiến đấu cho tàu sân bay này.
“Tàu sân bay 30.000 tấn có thể vận chuyển các lực lượng quân đội, trang thiết bị, nguyên vật liệu và vận hành máy bay chiến đấu có khả năng cất cánh và hạ cánh thẳng đứng”, thông báo của Bộ Quốc phòng Hàn Quốc nêu rõ.
“Nó sẽ cho phép quân đội ngăn chặn hiệu quả hơn các mối đe dọa, triển khai lực lượng và trang thiết bị đến một khu vực đang có tranh chấp trên biển với vai trò tàu điều hành của lực lượng hải quân”.
Dự kiến, Hàn Quốc sẽ mua các máy bay chiến đấu F-35B do Mỹ sản xuất, có khả năng cất cánh và hạ cánh thẳng đứng trên tàu sân bay cỡ nhỏ.
Trước đó vào năm 2019, Hàn Quốc mới chỉ bày tỏ sự quan tâm đến việc sản xuất tàu sân bay, nói rằng họ sẽ đóng một “tàu vận tải lớn đa năng”. Nhưng trong kế hoạch quốc gia cho giai đoạn 2021-2025 được công bố tuần này, chính phủ lần đầu tiên cam kết sẽ đóng tàu sân bay với trị giá hàng tỷ USD.
Theo kế hoạch, Hàn Quốc sẽ cùng với Mỹ và Nhật Bản triển khai tiêm kích F-35B trên tàu sân bay cỡ nhỏ ở tây Thái Bình Dương.
Hồi tháng 12/2018, Nhật Bản thông báo đang tái trang bị các tàu khu trục chở trực thăng lớp Izumo để mang được máy bay chiến đấu F-35B. Đây là động thái mang tính bước ngoặt khi nước này chưa từng đưa tàu sân bay ra biển kể từ Chiến tranh Thế giới thứ 2.
Việc chuyển đổi tàu Izumo nằmg trong số các dự án mà Nhật Bản liệt kê trong Sách Trắng Quốc phòng năm 2020, công bố tháng 7 vừa qua. Mỹ cũng đã triển khai tàu tấn công đổ bộ mà Hải quân Mỹ gọi là “tàu sân bay cỡ nhỏ” cùng với các tiêm kích F-35B tại Nhật Bản.
Với lượng giãn nước 30.000 tấn, kích thước tàu sân bay của Hàn Quốc được cho là sẽ giống với của Nhật Bản hơn là tàu USS America của Mỹ có lượng giãn nước lên tới 43.000 tấn.
Trung Quốc cũng đang đóng các tàu đổ bộ cỡ lớn. Tuy nhiên, Bắc Kinh vẫn chưa có máy bay chiến đấu có khả năng cất cánh và hạ cánh thẳng đứng để sử dụng trên các con tàu này.
Quyết định đầu tư táo bạo
Hàn Quốc không đưa ra mức kinh phí dự trù cho việc đóng một tàu sân bay cỡ nhỏ, nhưng theo báo cáo của chính phủ Mỹ, giá một nguyên mẫu mới của tàu sân bay USS America – có kích thước lớn hơn 25% đến 30% tàu của Hàn Quốc, vào khoảng gần 4 tỷ USD. Máy bay chiến đấu F-35B có giá khoảng 122 triệu USD mỗi chiếc.
Ông Chun In-bum, một cựu tướng 3 sao của quân đội Hàn Quốc đã tỏ ra hoài nghi về quyết định đầu tư táo bạo nói trên. “Hàn Quốc cần phân tích kỹ cái được, cái mất nếu đóng tàu sân bay. Có đáng để đầu tư một lượng lớn tiền của vào đó hay không? Nếu đổ tiền vào đó, liệu chúng ta có phải bỏ qua những vấn đề cần ưu tiên khác không".
Ông cho rằng Hàn Quốc nên ưu tiên đầu tư vào các lĩnh vực như hậu cần, huấn luyện, thậm chí nâng cấp hệ thống vô tuyến tốt hơn cho quân đội.
Hiện tại, Hàn Quốc, Mỹ, Nhật Bản, Anh là những quốc gia sở hữu máy bay chiến đấu tàng hình đa năng F-35B mà nhà sản xuất Lockheed-Martin cho là “loại vũ khí sẽ định nghĩa lại máy bay chiến đấu đa năng”.
F-35B là máy bay chiến đấu tàng hình thế hệ thứ 5, có thể bay với tốc độ Mach 1.6, nhanh gấp rưỡi tốc độ âm thanh và hạ cánh thẳng đứng. Nó có khả năng mang hai tên lửa không đối không và 2 quả bom dẫn đường nặng gần 500kg trong khoang vũ khí bên trong.
Tiêm kích F-35B được tích hợp các phần mềm, về mặt lý thuyết, không chỉ cho phép các lực lượng Hàn Quốc vận hành máy bay này giao tiếp với nhau trên trận địa, mà họ còn có thể giao tiếp với lực lượng của các nước khác vận hành dòng F-35, chẳng hạn như Mỹ, Nhật Bản, Australia, hiện sở hữu nguyên mẫu F-35A.
Lockheed-Martin cho biết, khả năng cất cánh và hạ cánh thẳng đứng cho phép F-35B hoạt động từ đường bộ, các sân bay nhỏ hoặc tàu sân bay. Điều này đồng nghĩa với việc chúng có thể tiến gần hơn chiến tuyến và thực hiện nhiệm vụ nhanh hơn so với các máy bay chiến đấu thông thường.
“Lợi thế chính mà tàu sân bay nhỏ mang lại cho Hàn Quốc là chúng được sử dụng như một sân bay di động”, ông Carl Schuster, cựu Giám đốc bộ phận điều hành của Trung tâm Tình báo hỗn hợp - Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương của Hải quân Mỹ nhận xét. “Khả năng cơ động trong mọi tình huống và tấn công từ các vị trí khác nhau mang lại nhiều lợi thế về mặt chiến thuật và tác chiến”.
Ông Carl Schuster cho biết thêm, tàu sân bay mới cũng có thể giúp mở rộng tầm hoạt động của quân đội Hàn Quốc ra tới Ấn Độ Dương. “Nó cho thấy Hải quân Hàn Quốc có ý định hoạt động ở các khu vực xa hơn hiện tại”.
Bên cạnh vai trò chiến đấu, quân đội Hàn Quốc cho biết tàu sân bay mới sẽ hoạt động như một căn cứ quân sự đa năng trên biển để phục vụ trong các tình huống phi quân sự chẳng hạn như thiên tai hay tai nạn.