Khác với phù thủy truyện cổ tích chỉ trong chớp mặt đã biến hóa một cậu bé thành bà cụ hay một siêu nhân, các chuyên gia hóa trang phải mất công nhiều hơn thế. Dưới đây là những tiết lộ của một tài nghệ đảm nhiệm vị trí trưởng nhóm hóa trang của chương trình Gương mặt thân quen phiên bản Trung Quốc - Lưu Cát. Những tiết lộ của anh sau đây sẽ phần nào giúp khán giả có cái nhìn trực quan, thêm hiểu & ngưỡng mộ sự thần kỳ về công việc của các “phù thủy” hóa trang.
3 tiếng đồng hồ hóa trang ngốn hàng chục ngàn tệ
Từ sau khi chương trình Gương mặt thân quen phiên bản Trung Quốc chính thức lên sóng, tần suất người xem luôn giữ ở vị trí cao ngất ngưởng, đặc biệt khi nam diễn viên, ca sĩ Hồng Kông Vương Tổ Lam hóa thân một trong 7 anh em nhà Na Tra và biểu diễn những động tác vốn quen thuộc với nhân vật hoạt hình này trên sân khấu chương trình, khán giả như bắt đầu quan tâm đến phép màu thần kỳ và huyền diệu của nghệ thuật hóa trang.
Hơn một thập niên trước, nghệ sĩ hóa trang Lưu Cát nhớ lại thời gian đó cả đất nước Trung Quốc, số lượng những nghệ sĩ hóa trang tài năng, xuất chúng chỉ khoảng 100 người. Lưu Cát thuộc một trong số những nhân vật hiếm hoi này, bởi kinh nghiệm và tài năng của anh được chứng minh qua hàng trăm đoàn phim khi Lưu Cát giữ vai trò là trưởng nhóm hóa trang của những đoàn phim. Theo tiết lộ của Lưu Cát, trong giới chuyên gia có thể phân ra cụ thể gồm hóa trang chân dung, hóa trang ma quái/cổ quái, hóa trang tuổi già, hóa trang tạo vết thương, sẹo và vẽ trên cơ thể.
Một chuyên viên hóa trang, theo Lưu Cát, đầu tiên phải có số liệu của nhân vật gốc để mô phỏng. Nếu là hóa trang mô phỏng diện mạo thì tất yếu cần phải có kiến thức hay hiểu biết đặc biệt chi tiết, cụ thể về nhân vật cần mô phỏng: “Ví dụ muốn hóa trang thành nam tài tử Trương Quốc Vinh thì phải chú ý đến cặp lông mày và tạo hình sống mũi hết sức đặc biệt của anh. Chỉ cần nắm bắt được những điểm trên thì sẽ nắm chắc được 70 – 80 sẽ giống”, Lưu Cát cho biết.
Để hóa trang cho một nghệ sĩ thành Trương Quốc Vinh, Lưu Cát sẽ tiến hành xem xét, kiểm tra về diện mạo cũng như tầm vóc của người được hóa thân. Đầu tiên sẽ sử dụng những lớp silicone màu da dán lên vùng trán và gò má.
Sử dụng lớp da silicone có sắc tố da gần với màu da của người được hóa trang nhất ở khu vực vùng trán và má. Tiếp đó để tạo cho sống mũi tương đối lớn của người được hóa trang sao cho thật giống với mũi của Trương Quốc Vinh, việc cần thiết phải dùng đến dụng cụ là tạo hình mũi giả cho người được hóa trang, bởi cấu tạo mũi của Trương Quốc Vinh khá đặc biệt, ít gặp. Khi mang mũi giả thì sẽ tạo cho người được hóa trang sẽ gần giống hơn so với “tiêu bản” Trương Quốc Vinh.
Sau khi hoàn thành phần dán những lớp da đồng sắc tố lên mặt diễn viên, Lưu Cát sẽ bắt đầu tiến hành thực hiện việc phù phép trên khuôn mặt của diễn viên bằng cách tô vẽ thêm: “Những miếng dán silicone sắc tố da này vốn được tạo ra trước đó nhằm giúp diễn viên có được diện mạo gần với nhân vật được mô phỏng nhất”, Lưu Cát vừa hóa trang vừa giải thích. Như vậy, trước khi tiến hành hóa trang, Lưu Cát đã tiến hành lấy số đo và mẫu trên khuôn mặt của diễn viên, sau đó tiến hành tạo lớp da bằng silicone.
Giá thành của những miếng dán silicone trên không hề rẻ chút nào: “Để hoàn thành công việc hóa trang vốn giá thành khá đắt, chi phí cho mỗi một lần hóa trang như vậy phải tốn khoảng 3.000 tệ (10 triệu đồng), trong đó bao gồm việc dán những lớp da silicone lên khu vực vùng mặt”, Lưu Cát cho biết.
Khi đã dán hoàn thành lớp da silicone cho vùng má thì phần phía trên như trán cũng phải làm sao cho màu sắc ở đó cũng đồng đều và ăn nhập với nhau, nhằm tạo ra sự tương đồng lớn nhất về hình dáng, diện mạo giữa diễn viên được hóa trang với nguyên bản gốc (nhân vật được mô phỏng). Công việc này đòi hỏi Lưu Cát phải tạo thêm màu trên khuôn mặt cho diễn viên để cân bằng màu của da với màu của miếng silicone. Ngoài ra còn phải tô điểm từng li từng tí một sao cho lớp da silicone phải đạt được màu sắc tự nhiên, tức là sao cho thật giống với da thật, dù là nếp nhăn, nốt ruồi, vết tràm bớt cũng phải chú ý kỹ. Để sao cho đến khi giữa diễn viên được hóa trang và nhân vật gốc hóa làm một mới coi như đạt.
Quá trình tạo lớp da đã hoàn thành, việc tiếp theo của nghệ sĩ hóa trang là cẩn thận và thật tỉ mỉ, khéo léo gắn từng sợi lông mày để sao cho thật giống với cặp chân mày của Trương Quốc Vinh. Sau 3 tiếng đồng hồ, nam tài tử Hồng Kông Trương Quốc Vinh đã chính thức hồi sinh qua đôi bàn tay thần kỳ của nghệ sĩ hóa trang Lưu Cát.
Nguyên liệu nhập khẩu từ Mỹ đội giá lên hàng trăm ngàn tệ
Trong bộ phim Running On Karma (2003), Thiên vương Lưu Đức Hoa hóa thân thành một gã cơ bắp cuồn cuộn và lực lưỡng. Khi hỏi Lưu Đức Hoa “bí kíp” luyện tập thế nào để có được cơ bắp ngồn ngộn màu sô-cô-la như trên phim thì được ngôi sao sinh năm 1961 cười và tiết lộ chỉ là cơ bắp giả do hóa trang mà ra.
Để hóa thân thành nhân vật anh chàng “đầu to” cơ bắp và cường tráng trong Running On Karma, Lưu Đức Hoa đã đích thân mời nhà thiết kế tạo hình phục trang chuyên nghiệp tạo riêng cho anh một bộ trang phục mặc lên y hệt cơ bắp của một gã đô con, tráng kiện và lực lưỡng. Giá của bộ trang phục này theo tiết lộ của Thiên vương lên đến hơn 300.000 HKD (khoảng 809 triệu đồng), tương đương với giá của một chiếc xe BMW.
Theo Lưu Cát chia sẻ, trong điều kiện bắt buộc phải hóa trang đặc tả nhân vật thì không thể không dùng đến chất liệu giả cơ thể. Với nhân vật mà Lưu Đức Hoa phải hóa thân trong bộ phim trên phải tiến hành phương pháp hóa trang toàn bộ, tức là sẽ phải dùng đến khối lượng lớn chất liệu giả cơ thể, hơn nữa chất lượng silicone dùng đến đòi hỏi phải có chất lượng cao, đạt tiêu chuẩn quốc tế : “Trên thị trường hiện nay, chất liệu tạo bộ phận cơ thể giả chủ yếu bao gồm nhựa cao su (Latex foam), nhựa tổng hợp và lớp dính động. Nhựa cao su có tính chất là nhẹ và độ mềm vừa phải vì vậy trong trường hợp hóa trang trên diện rộng cơ thể thường được sử dụng nhiều nhất”.
Trong tạo hình nhân vật cơ bắp của Lưu Đức Hoa, trang phục tạo cơ bắp được tạo từ chất liệu nhựa cao su. Còn để hóa trang cho nam diễn viên Bạch Khải Nam trong Gương mặt thân quen hóa thân thành nhân vật Hellboy trong bom tấn Hollywood cùng tên của nam tài tử Ron Perlman, Lưu Cát và đội ngũ hóa trang cũng tương tự khi phải dùng đến chất liệu nhựa cao su lỏng.
Để tạo nhân vật Hellboy như của Hollywood, chuyên gia hóa trang sẽ phải tiến hành thiết kế những bộ phận đặc dụng trên cơ thể gồm thân hình, bộ phận đầu, mặt, và tứ chi. Để tạo ra cơ bắp cùng với bộ phận đầu cho anh Hellboy, đầu tiên chuyên gia hóa trang sẽ lấy khuôn thạch cao từ diễn viên, sau đó tiến hành tạo hình mẫu bằng chất liệu bùn chuyên dụng từ lớp khuôn thạch cao đã có hình dạng bộ phận của diễn viên. Khi đã có khuôn được tạo ra từ thạch cao ban đầu, tiếp tục dùng thạch cao để đổ vào khuôn từ bùn chuyên dụng để tạo ra lớp mặt nạ chất liệu thạch cao. Việc chỉnh sửa hoàn thiện sẽ được làm với lớp nhựa cao su.
Việc tiến hành chế tạo mặt nạ thạch cao là bước vô cùng khó bởi sẽ rất dễ dẫn đến sai sót. Sau khi đã có tạo hình bằng thạch cao thì trước tiên cần chùm lớp nhựa cao su lên đầu của diễn viên, tiếp đến lấy vật liệu nhập khẩu từ Mỹ tiến hành pha với nước cho đến khi có một thứ chất bột sền sệt hơi loãng. Công việc này đòi hỏi người khuấy phải hết sức thuần thục, vừa quấy đều nhưng đồng thời phải thật nhanh. Theo chia sẻ của Lưu Cát thì loại vật liệu này hiện nay chi có thể nhập được về từ Mỹ, giá vô cùng đắt đỏ, cũng là một trong những nguyên liệu “đốt tiền” của các chuyên gia hóa trang ác liệt nhất.
Và để tạo cho nhân vật của diễn viên có sự chân thực nhất, Lưu Cát cho biết còn cần phải tiến hành tạo mẫu tượng từ thạch cao một lần nữa nhằm thay đổi một số đường nét trên khuôn mặt cũng như những chi tiết nhỏ khác trên cơ thể. Trên cơ thể của nhân vật Hellboy vốn có 6 múi, trên bắp tay còn có hình xăm, hai chiếc sừng trên trán lại do các nhân viên hậu tạo thêm sau. Bởi màu sắc chủ đạo toàn bộ cơ thể của nhân vật là màu đỏ, do đó đội ngũ chuyên gia hóa trang trong quá trình tạo màu và điểm màu ở từng chi tiết nhỏ cũng sẽ phải dùng đến màu đỏ là chủ yếu.
Về tạo hình nhân vật Hellboy cơ bắp của Bạch Khải Nam, chuyên gia hóa trang Lưu Cát cảm thấy hài lòng nhất với bàn tay: “Các ngón tay của nhân vật có thể cửu động linh hoạt, mỗi ngón tay đều chứa bên trong là những bộ khung máy như rô bốt, do đó có thể hoạt động tùy ý theo kịch bản”.
Hiện trạng nghề chuyên gia hóa trang ở Trung Quốc
So với hơn 50 năm trở về trước thì lĩnh vực hóa trang ở Trung Quốc cho đến nay đã có nhiều khởi sắc. Tuy nhiên so với thời điểm hiện tại thì ngành hóa trang của Trung Quốc tụt hậu so với Mỹ hàng chục năm: “Tôi đã làm trong ngành này hơn 10 năm nhưng cũng chỉ có thể tận đụng dược 70% đạo cụ, vật liệu cho hóa trang từ trong nước, còn 30%, tập trung quan trọng nhất vào chỗ 30% lại đều là những thứ phải đi nhập khẩu”, Lưu Cát nhận định.
Ngoài việc thiếu hụt về phần cứng là nguyên vật liệu, chất liệu cho hóa trang, phần mềm là nguồn nhân lực tài năng, thạo nghề là vô cùng lớn: “Các nghệ sĩ hóa trang thường phải sống dựa vào tập thể, theo nhóm, theo đội chứ không thể đơn lẻ mà tồn tại được. Thế nhưng hiện nay con số chuyên gia hóa trang chỉ có chưa đến 100 người. Nếu chú ý đào tạo thế hệ mới cho lĩnh vực hóa trang thì mới có thể giải quyết được lỗ hổng thiếu nhân lực nói trên”, chuyên gia hóa trang Lưu Cát nhấn mạnh.
Để trở thành một chuyên gia hóa trang tài năng và thật giỏi, cũng theo Lưu Cát thì cần phải có sự “toàn tài”, phải là một nghệ sĩ thực thụ trong lĩnh vực nghệ thuật, phải có kỹ năng hiểu biết cấu tạo cơ thể con người của một người trong ngành y, nắm bắt được kỹ năng kỹ xảo đúc tượng chuyên nghiệp,trình độ cao như một nghệ sĩ điêu khắc và cuối cùng mới nói đến tấm bằng chuyên gia hóa trang.
