Ngọc Đại - Nhạc sĩ nổi loạn và cô độc
Nhạc sĩ Ngọc Đại lớn lên trong một gia đình đam mê âm nhạc. Niềm đam mê này ngấm sâu vào máu các thành viên, đến nỗi cả nhà có những khi còn dựng rạp ở đình làng để diễn. Thế nên suốt cả tuổi thơ và tuổi trẻ, Ngọc Đại đắm chìm trong thế giới âm thanh của ca trù, chèo, tuồng đó. Vì thế, khi mới 7 - 8 tuổi Ngọc Đại đã biết chơi đàn tam, đàn tứ. 10 tuổi ông đã biết chơi ghi ta.
Ngọc Đại thi vào Học viện Âm nhạc rất muộn, sau đó ông đầu quân về Nhà hát Tuổi trẻ. Nhưng không lâu sau, Ngọc Đại tự nhận ra mình không thuộc về nơi này, ông đã bỏ ngang nhiều thứ để trở hành một nghệ sĩ độc lập.
Với âm nhạc cá tính, sự nổi loạn của mình, Ngọc Đại được người ta đặt cho biệt danh Đại điên, nhưng ông lại không tự ái về cái biệt danh ấy mà ngược lại ông lại thấy tự hào.
Ngọc Đại là một người không chấp nhận thỏa hiệp, ông cho rằng "Một số nghệ sĩ mình thiếu bản lĩnh, thiếu sự độc lập. Muốn làm vừa lòng mọi người. Đi theo số đông”. Còn ông, ông cho biết làm nghệ thuật phải hi sinh thậm chí chấp nhận cả những thị phi của người đời để đi con đường của mình.
Ngọc Đại vốn có một cuộc sống ổn định, đầy đủ bên Bỉ với người vợ thứ hai, và các con. Thế nhưng ông bỏ lại gia đình, vợ con để về Việt Nam sống cuộc sống cô độc, không nhà cửa, không tiền bạc, không người thân để thỏa mãn niềm đam mê âm nhạc của mình. Bởi với Ngọc Đại 'được nghe nhạc, được sống với âm nhạc, được ngao du với âm nhạc, với ông đó là hạnh phúc'.
Âm nhạc của Ngọc Đại - Sáng tạo hay dâm dục?
Trong những năm 70-80 của thế kỷ trước, Ngọc Đại từng làm bầu show. Sau này, khán giả biết tới ông nhiều hơn qua các ca khúc đã biến Trần Thu Hà thành một trong bốn diva đình đám của làng nhạc Việt như Nhật thực, Dệt tầm gai...
Tuy nhiên, những năm gần đây, tên tuổi Ngọc Đại không gắn liền cùng Hà Trần mà ông tham gia cùng bộ đôi Lâm - Linh thể hiện nhiều tiết mục gây sốc nơi dư luận.
Ngay từ những sáng tác đầu tay vào năm 1977, bạn bè đã cho rằng, Đại điên, Đại quái dị. Và sau đó, Ngọc Đại lại tiếp tục khiến làng nhạc xôn xao vì sự khác biệt của Cánh diều phù vân hay Nhật thực và đến Đại - Lâm - Linh thì nó phá vỡ tất cả quy tắc, thanh nhạc. Khó có thể dùng từ ngữ nào để diễn tả hết cái chất nổi loạn, ma mị, tưng tửng trong phần trình diễn của bộ ba “quái dị” Đại Lâm Linh này.
Còn nhớ, không ít lần nhóm nhạc Đại Lâm Linh đã khiến khán giả shock vì thứ âm nhạc trình diễn đương đại, một loại nghệ thuật sắp đặt. Tất cả đều lạ lẫm, ca sĩ không chỉ hát mà còn hú, hét, chới với, điên dại. Lúc mong manh khi thì lanh lảnh, có đoạn lại thỏ thẻ hay thậm chí im bặt trong thinh không.
Thị hiếu của khán giả Việt vốn quen với những cái dễ nghe, dễ thuộc nên âm nhạc của Đại Lâm Linh khiến nhiều người quy chụp cho là "thứ âm nhạc dở người". Tuy vậy cũng có một số ít khán giả thì cho đó là sáng tạo.
"Kẻ đơn độc" Ngọc Đại không bao giờ đi theo đám đông, chưa bao giờ chịu thỏa hiệp để làm nhạc đại chúng. Dù nhận được chê nhiều hơn khen, phản đối nhiều hơn ủng hộ, nhưng ông vẫn miệt mài, kiên định con đường của mình.
Mới đây, Ngọc Đại lại tiếp tục gây sốt khi cho "ra lò" đứa con tinh thần CD Thằng Mõ 1 - tên gọi khác là Cái nường 8x - mà ông tự thu âm rồi phát hành và hoàn toàn bỏ qua khâu xin phép từ các cơ quan chức năng.
Trong sản phẩm phối hợp với nhà thơ Nguyễn Đình Chính và viola Nathalie, một số bài hát của Ngọc Đại có tên khá nhạy cảm như Khuyến mại tình dục, Cái nường 8x... cùng những ngôn từ khá tục như “giao hợp đi…” hay “phóng tinh trùng đi”…. Những bài hát này khiến người nghe giật mình khi được đưa vào những ca từ mạnh, trần trụi, thậm chí có lúc khá thô, nếu so với những ngôn từ giàu tính thơ thường thấy trong nhạc Việt.
Thông tin về CD Thằng mõ 1 sau khi được các báo đăng tải đã gây ra nhiều luồng ý kiến khác nhau trong cộng đồng mạng. Đa số là bất ngờ và cho rằng không thể chấp nhận được sáng tác như thế này vì nó không hợp với thuần phong mỹ tục.
Một độc giả bình luận: “... Cái "quái" của bác Đại thời gian gần đây bắt đầu thái quá và khó chấp nhận. Thời "Nhật thực", bác phổ nhạc cho thơ Vi Thùy Linh, cũng có tục nhưng mình thấy cái tục đó vẫn rất thơ, rất đẹp, còn những ca từ như trong bài báo trích dẫn thì đúng là khó tiêu hóa thật".
Bạn có nickname Anhdung0239 bình luận: “Nhạc sĩ mà sáng tác có những ngôn từ mang tính kích dục như vậy, tôi nghĩ Bộ VHTT&DL nên cấm ông này sáng tác luôn. Nói thật nhé, mình thấy bây giờ có nhiều ca khúc nhảm nhí, lời nhạc khô khan... Nhiều khi nghe nhạc mà nổi gai ốc".
Bên cạnh những ý kiến bức xúc, một số cư dân mạng tỏ ra đồng ý với quan điểm của nhạc sĩ này khi cho rằng "nên để cho tự do sáng tạo nghệ thuật". Độc giả Hoài Nam bày tỏ: "Nếu không xét đến khía cạnh pháp lý mà chỉ có khía cạnh nghệ thuật thì chẳng có vấn đề gì với các sáng tác của Ngọc Đại cả!... Bản thân người nghe có lựa chọn của riêng mình, đó là quyền của người nghe.
Và người nhạc sĩ sáng tác bất kể gì, miễn không xâm hại đến người khác, đó là quyền của nhạc sĩ. Bên cạnh đó, nghệ thuật thì không thể bị gò bó. Bản thân tác phẩm nghệ thuật tự thân nó có đời sống riêng khi ra công chúng và giá trị của nó sẽ được đánh giá bởi người thưởng thức theo thời gian".
Về phía nhạc sĩ Ngọc Đại, ông chẳng ngần ngại nói rằng không xin phép vì có xin cũng không được cấp phép và cũng muốn mình được "tự do tuyệt đối trong âm nhạc". "Tôi không lo bị phạt, vì tôi hiện chẳng thuộc cơ quan nào. Hơn nữa, tiền bán đĩa, tôi đã tiêu hết rồi. Tiền bán album chỉ đủ tiền tôi bỏ ra sản xuất", nhạc sĩ Dệt tầm gai nói thêm.
Trong khi đó, các nghệ sĩ cũng ủng hộ và tôn trọng sáng tạo riêng của nhạc sĩ có biệt danh 'Đại Điên'. Có người còn cho rằng nên tổ chức hội thảo âm nhạc bàn về CD Thằng Mõ 1.
Nhạc sĩ Lê Minh Sơn cho biết, sau khi thu âm Thằng Mõ 1, Ngọc Đại đem tặng các nghệ sĩ thân quen. Bạn bè nhận, nhưng thương hoàn cảnh của ông nên thường tặng lại tiền. “Vì thế không thể coi đây là chuyện mua - bán, phát hành đĩa. Theo tôi đây là cuộc chơi riêng của Ngọc Đại” - Lê Minh Sơn nhận xét.
Nhạc sĩ Trương Ngọc Ninh, một người thân thiết với Ngọc Đại, nghe hết những tác phẩm của ông từ xưa đến nay, nhận xét: “Ngọc Đại không giống ai về tư duy âm nhạc. Anh ấy làm âm nhạc cho mình, để mình dùng, không có mục đích nào khác ngoài đam mê. Đĩa vừa rồi càng chứng tỏ con người Ngọc Đại. Từ nhiều năm nay, anh không có vợ con, chỉ còn biết đến âm nhạc”.
Có lẽ CD Thằng Mõ 1 và vấn đề của Ngọc Đại vẫn còn gây xôn xao, tranh cãi trong thời gian tới. Tuy nhiên, vấn đề này lại khiến người ta đặt câu hỏi phải chăng do Ngọc Đại chưa hiểu được gu âm nhạc số đông của khán giả hay đúng là như nhạc sĩ Dệt tầm gai này nói "có lẽ thị trường bao giờ cũng đi chậm hơn gu của tôi"?
