Sét hay tia sét là hiện tượng phóng điện trong khí quyển giữa các đám mây và mặt đất hay giữa các đám mây mang điện tích khác dấu, đôi khi còn xuất hiện trong các trận phun trào núi lửa hay bão bụi (cát). Khi phóng điện trong khí quyển, tia sét có thể di chuyển với tốc độ 36.000 km/h; sét có thể đạt tới nhiệt độ 30.000 độ C - gấp 20 lần nhiệt độ cần thiết để biến cát silica thành thủy tinh.
Khái niệm tia sét dẫn đường dựa trên quan sát tia sét đi theo một đường dẫn của không khí ion hóa được gọi là tia tiên đạo. Khi tia tiên đạo chạm đất và tạo thành mạch, tia sét sẽ được hình thành và dòng điện chạy qua, hiệu điện thế thường vào khoảng 300 triệu vôn và cường độ dòng điện 30.000 am-pe.
Cục Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) từng xem xét ý tưởng sử dụng sét làm vũ khí. Năm 1967, một nhà khoa học giấu tên đã đề xuất sử dụng sét như một vũ khí nhằm để lại “ít hoặc không có bằng chứng”, gây khó khăn cho việc xác định chính phủ Hoa Kỳ là thủ phạm.
Trang Forbes cho biết, đã phát hiện trong các hồ sơ CIA giải mật thông tin liên quan đến việc sử dụng "đầu dẫn nhân tạo" của các dây kim loại mỏng để "gây phóng điện ở đâu và khi nào chúng ta mong muốn". Các sợi dây, đường kính vài phần nghìn inch, dài vài dặm sẽ bung ra từ máy bay hoặc tên lửa phóng vào bầu khí quyển.
Các dây điện được đưa vào trong các cơn bão, được kéo bằng một chiếc dù giả, và sét sẽ theo chúng xuống mặt đất. Một khi sét xảy ra, nó sẽ bị cuốn vào dây kim loại và đánh xuống đất, nơi dây kết thúc.
Vũ khí độc đáo này có một số ưu điểm đáng nói. Trước hết, nó rẻ, vì sét thực tế là miễn phí; thứ hai, nó không để lại dấu vết như vỏ đạn, thân tên lửa, hoặc các dấu hiệu tiết lộ về vụ ám sát do nhà nước bảo trợ…
Kỹ thuật này sẽ cho phép CIA hạ gục “đối tượng” dưới dạng một cơn thịnh nộ của thiên nhiên mà không ai mảy may nghi ngờ người đứng sau nó. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh, khả năng bị sét đánh chỉ là 1/500.000, và người ta chỉ có thể tin đơn giản là nạn nhân gặp vận rủi.
Tuy vậy, cũng có một vài vấn đề với việc sử dụng sét làm vũ khí. CIA chỉ có thể sử dụng nó khi có bão sét, và dây thu hút sét sẽ phải ở đủ gần mục tiêu để có thể gây chết người. Mọi thứ cần phải thực hiện để vụ ám sát xảy ra hoàn toàn không đơn giản.
Trong số các nhà khoa học liên quan có một nhà nghiên cứu khí tượng cao cấp. Đề xuất gửi CIA lưu ý rằng, họ đã chuẩn bị các bằng sáng chế để khai thác thương mại công nghệ này, nhưng muốn quân đội Mỹ sử dụng miễn phí công nghệ này trước.
Trong những thập kỷ tiếp theo, kỹ thuật kích hoạt sét với các đầu dẫn nhân tạo - điển hình là dây được kéo bởi tên lửa - đã chứng tỏ giá trị của các công trình nghiên cứu ở cả Hoa Kỳ và Trung Quốc. Nhưng việc thuần hóa sét không hề đơn giản hay dễ dàng, và chưa ai chứng minh được kiểu 'đánh' như trong đề xuất của CIA.
Sét kích hoạt được tạo ra trong Dự án Nimbus của DARPA ở Florida; Nguồn: forbes
Cục quản lý các dự án nghiên cứu quốc phòng tiên tiến DARPA (Mỹ) sau đó đã thử nghiệm với sét kích hoạt và tiến hành nghiên cứu sâu hơn với Dự án Nimbus của họ, vận hành trung tâm nghiên cứu sét ngoài trời chuyên dụng duy nhất ở Hoa Kỳ. Tuy nhiên, trọng tâm là nghiên cứu khoa học cơ bản và ngăn ngừa sét.
"Họ tuyên bố rằng họ không quan tâm đến việc sử dụng sét làm vũ khí" - giáo sư Martin Uman của Đại học Florida nói với Tampa Bay Times vào năm 2017 khi DARPA ngừng tài trợ cho công việc này. Việc thiếu quan tâm đến sét được vũ khí hóa này có thể là do nó có vẻ không khả thi hoặc vì sét được coi là kém hiệu quả hơn so với các vũ khí hiện đại phóng từ trên không.
CIA ngày nay có Hellfire R9X là công cụ ưa thích để giết người có chủ đích. Tuy nhiên, đây là bằng chứng hấp dẫn cho thấy CIA đã có một số ý tưởng khá bất thường.
Câu hỏi đặt ra là có gì đáng nói như sử dụng sét làm công cụ ám sát từng được sử dụng trong các hoạt động của CIA không, và liệu họ có phải chịu trách nhiệm về những gì mà chúng ta biết không?
Không có đề cập thêm về sét có điều khiển trong các kho lưu trữ của CIA. Tuy nhiên, thật kỳ lạ, các bằng sáng chế thương mại chưa bao giờ được công bố, như đã hứa. Vì vậy, chúng ta không thể biết liệu ý tưởng có bị bỏ rơi hay không, liệu nó có biến mất trong một dự án bí mật nào đó hay không và liệu CIA vẫn nuôi dưỡng giấc mơ về một vũ khí bí mật của những tia sét.