Đó quả là một con số đầy ấn tượng nếu so với con số 6 tỷ USD mà NHNN đã mua ròng trong năm 2018. Theo một chuyên gia ngân hàng, kết quả này có được là nhờ hội tụ đủ cả các yếu tố thiên thời – địa lợi – nhân hòa.
“Thiên thời” ở đây được vị chuyên gia này chỉ ra đó là đồng USD trên thị trường thế giới đang trong xu hướng điều chỉnh và được dự báo sẽ đảo chiều giảm mạnh trong năm nay sau khi đã tăng khá mạnh trong năm qua.
Điều đó đã góp phần giảm bớt áp lực đến tỷ giá trong nước cũng như hạn chế được phần nào tâm lý găm giữ ngoại tệ để chờ tỷ giá tăng.
“Địa lợi” là nguồn cung ngoại tệ trong nền kinh tế hiện đang rất dồi dào. Vị chuyên gia trên dẫn chứng, giải ngân vốn FDI vẫn duy trì tốc độ tăng trưởng khá trong tháng đầu năm nay, đạt gần 1,6 tỷ USD. Bên cạnh đó, lượng vốn đầu tư nước ngoài thông qua hoạt động góp vốn, mua cổ phần cũng đạt gần 800 triệu USD.
Trong khi, mặc dù cán cân thương mại thâm hụt nhẹ 800 triệu USD trong tháng 1, nhưng năm qua cán cân thương mại thặng dư ở mức kỷ lục 6,8 tỷ USD. Đặc biệt kiều hối chảy về nước cũng tiếp tục tăng mạnh trong năm qua, đạt tới trên 16 tỷ USD và tập trung chủ yếu vào những tháng cận Tết.
Còn “Nhân hòa” chính là vai trò của NHNN khi đã có những bước đi rất “uyển chuyển” để nhằm ổn định thị trường ngoại hối, tỷ giá, qua đó tạo ra một môi trường thuận lợi cho việc mua vào ngoại tệ.
Theo đó, một mặt NHNN thực hiện nâng dần tỷ giá trung tâm để đưa tỷ giá trung tâm về sát với tỷ giá thị trường sau một thời gian được neo ở mức khá thấp.
Điều này không những giúp cho những tín hiệu điều hành thông qua tỷ giá trung tâm trở nên mạnh mẽ hơn, sát thực hơn trong tương lai, mà còn hóa giải các áp lực dồn tích trong năm qua khi VND chỉ mất giá khá nhẹ so với nhiều đồng tiền trong khu vực gây nhiều bất lợi cho xuất khẩu.
Mặt khác, trong bối cảnh tỷ giá trên thị trường liên tục giảm do nguồn cung ngoại tệ dồi dào, nhà điều hành đã tranh thủ tối đa cơ hội này để mua vào ngoại tệ gia tăng dự trữ ngoại hối.
“Ngay từ đầu năm nay, NHNN đã phát đi tín hiệu mạnh mẽ muốn mua vào ngoại tệ bằng cách nâng giá mua vào thêm 500 đồng lên 23.200 đồng/USD, cao hơn nhiều giá mua vào USD của các ngân hàng để các ngân hàng tích cực hơn trong việc thu gom ngoại tệ trên thị trường”, vị chuyên gia này cho biết.
Không chỉ vậy, nhà điều hành còn có những “tiểu xảo” nhằm xóa bỏ tâm lý găm giữ ngoại tệ. Theo đó, dù vẫn có xu hướng tăng dần trong hai tháng gần đây, song không ít lần tỷ giá trung tâm được nhà điều hành đột ngột giảm mạnh như hôm 28/1 vừa qua. Những “cú giật ngược” như vậy sẽ làm giảm tình trạng găm giữ ngoại tệ.
“Tất cả những biện pháp cả cứng lẫn mềm nói trên đã giúp nhà điều hành cùng lúc đạt được 2 mục tiêu. Thứ nhất, NHNN đã mua ròng được 4 tỷ USD chỉ trong một thời gian khá ngắn để tăng dự trữ ngoại hối.
Thứ hai, lượng tiền đồng được tung ra để mua vào ngoại tệ cũng làm giảm áp lực thanh khoản ngân hàng, qua đó giúp ổn định mặt bằng lãi suất”, vị chuyên gia này phân tích.
Trên thực tế, lãi suất liên ngân hàng đã hạ nhiệt trong mấy tuần gần đây. Trên thị trường 1, đã có không ít ngân hàng điều chỉnh giảm lãi suất huy động sau một thời gian tăng nóng trước đó.
Vậy câu hỏi đặt ra là hiện dự trữ ngoại tệ của Việt Nam là bao nhiêu? Mặc dù hiện vẫn chưa có cơ quan nào công bố con số cụ thể, song cũng không khó để có thể dự đoán.
Còn nhớ tại Hội nghị trực tuyến giữa Chính phủ với các địa phương hồi tháng 6/2018, Thống đốc Lê Minh Hưng thông tin, NHNN đã mua vào được trên 11 tỷ USD để nâng dự trữ ngoại tệ lên mức kỷ lục là 63,5 tỷ USD.
Tuy nhiên sau đó, NHNN đã phải nhiều lần bán ra ngoại tệ can thiệp để ổn định thị trường ngoại tệ trong bối cảnh tỷ giá trong nước chịu nhiều sức ép do đồng USD trên thị trường thế giới tăng mạnh, còn đồng nhân dân tệ lại trượt dài.
Do đó, con số ngoại tệ mà NHNN đã mua vào ròng trong năm 2018 được người đứng đầu ngành Ngân hàng tiết lộ tại Hội nghị triển khai nhiệm vụ năm 2019 chỉ là 6 tỷ USD.
Mặc dù không công bố con số cụ thể, song qua các con số trên có thể ước đoán dự trữ ngoại hối của Việt Nam tại thời điểm cuối năm 2018 vào khoảng 58– 59 tỷ USD. Nay với việc NHNN đã mua thêm 4 tỷ USD, có nghĩa kho dự trữ ngoại hối của nước ta đã tăng lên khoảng 62 – 63 tỷ USD.