Hiện nay, ở bất kỳ vụ tiêu cực nào bị phát hiện có liên quan tới các cơ quan, doanh nghiệp… thì người đứng đầu có hai cách để lý giải cho sự sai phạm của mình.
Một là thừa nhận thẳng thắn "Chúng tôi sai, bởi đã mờ mắt vì tiền!", và hai là "Chúng tôi không may bị sai, vì… năng lực quá tệ hại!".
Có lẽ ở 99,99% số vụ tiêu cực đã bị phát hiện, chưa có vị lãnh đạo nào chọn cách đầu tiên để lý giải cho "sơ suất" của họ. Tất cả đều ưa thích phương án thứ 2, bởi chẳng thà nhận là mình dốt, kém còn hơn thừa nhận rằng mình… thích tiền.
Không biết ông Hòa đã mất bao nhiêu đêm thức trắng để tính toán lối thoát cho mình kể từ khi Formosa bị bóc mẽ hành vi tàn phá môi trường và Công ty cổ phần xây dựng quản lý Môi trường Đô thị Kỳ Anh (gọi tắt là "Công ty Môi trường Đô thị Kỳ Anh") bị phát hiện chôn lấp 100 tấn chất thải cho đối tác Đài Loan này.
Nhưng phải thừa nhận, ông Hòa đã rất "cao tay" khi chọn cách nhận sự kém cỏi về mình và đổ hết tội lỗi lên đầu Formosa – cái tên đang bị dư luận căm phẫn vì thói quen lừa dối và phá hoại môi trường nặng nề.
Thế nhưng, vẫn rất tệ nếu sự thật có là Công ty Môi trường Đô thị Kỳ Anh oan kiểu… Thị Kính hay Thị Màu đi chăng nữa!
Nếu đúng là Formosa đánh lừa được ông Hòa đặt bút ký vào một bản hợp đồng đầy sơ hở và có lợi hoàn toàn cho Formosa như vậy, thì người dân chúng ta sẽ phải hoảng hốt mà nhìn lại tất cả công ty môi trường trên đất nước này. Có bao nhiêu công ty môi trường ngây thơ tới mức kém cỏi như Công ty Môi trường Đô thị Kỳ Anh, mang chất thải có chứa xyanua cực độc đi chôn vào đất… trồng cây? Nếu không bị phát hiện ra, thì chúng ta phải chấp nhận sự thật là chính công ty môi trường lại đi phá hoại môi trường theo cách tồi tệ nhất như vậy? Họ phải chịu trách nhiệm thế nào cho cái sự dốt, kém và ngây thơ… "tự nhận" ấy?
Còn nếu Công ty Môi trường Đô thị Kỳ Anh "oan Thị Màu" vì đã biết trước sự độc hại của khối bùn thải từ Formosa mà vẫn nhắm mắt làm liều vì tất cả hướng tới đồng tiền thì chúng ta chẳng biết nói gì hơn được nữa! Những điều đã bị phát hiện chỉ là bề nổi của một tảng băng chìm và hậu quả của thỏa thuận độc ác này khó có thể đong đếm và khắc phục được.
Khi ấy, sự vô trách nhiệm với con người, đất nước và thế hệ tương lai đã bị đẩy lên cùng cực, không hiểu sự trừng phạt thế nào mới đủ thích đáng?
Nhưng thôi, ông Lê Quang Hòa ạ!
Câu chuyện của công ty ông với Formosa đã đi tới hồi kết đâu? Lời khai hiện tại mới chỉ là một phía.
Bao nhiêu tội lỗi, ông đã đẩy hết cho phía khách hàng của mình rồi, nhưng ông đừng vội thở phào nhẹ nhõm, vì… Formosa cũng có miệng để nói ra ý kiến của họ chứ!
Trong tình cảnh bị người dân phản đối, nhà chức trách kiểm tra gắt gao và gây sức ép nặng nề, họ còn tiếc gì để mà che giấu cho Công ty Môi trường Đô thị Kỳ Anh của ông nữa. Nhất là khi công ty này đang đổ hết mọi thứ lên đầu họ?
Ông Hòa nghĩ sao nếu bây giờ Formosa trưng ra được những bằng chứng cho thấy họ đã dùng tiền để các ông coi xyanua như "chất bổ dinh dưỡng" cho cây trồng?
Bây giờ, khi vẫn còn chút le lói cơ hội để lập công chuộc tội, ông Hòa có thể trả lời chân thành bằng cả trái tim được không: Ông oan theo kiểu Thị Kính, hay Thị Màu?
* Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả