Tổng thống Nga hé lộ có thể sửa đổi Hiến pháp
Năm 2020, Tổng thống Nga Putin sẽ bước vào năm giữa của nhiệm kỳ cuối cùng tại Điện Kremlin. Do đó, suy đoán về sự chuyển đổi quyền lực năm 2024 đang gia tăng. Tuy nhiên, trong cuộc họp báo liên tục hơn 4 tiếng đồng hồ hôm 19-12, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã không đề cập thẳng thắn về việc ông sẽ tái tranh cử Tổng thống sau năm 2024 hay không mà chỉ đưa ra bình luận rằng, một số từ ngữ quy định về nhiệm kỳ Tổng thống trong Hiến pháp Nga nên được sửa đổi.
Theo luật, một Tổng thống Nga có nhiệm kỳ dài 6 năm không thể phục vụ hơn 2 nhiệm kỳ liên tiếp. Vì vậy, về cơ bản, bất kỳ Tổng thống Nga nào cũng có thể phục vụ 2 nhiệm kỳ (giống như Mỹ) rồi dừng lại. Mỹ đưa ra những hạn chế này sau khi Tổng thống Franklin D. Roosevelt nắm giữ 4 nhiệm kỳ.
Sau khi được Tổng thống Boris Yeltsin chọn kế nhiệm và trở thành nhà lãnh đạo Liên bang Nga 2 nhiệm kỳ từ năm 2000 đến 2008, ông Putin đã khắc phục điều này bằng cách trao quyền Tổng thống cho đồng minh thân cận Dmitry Medvedev vào năm 2008 để giữ chức Thủ tướng trong 4 năm. Tới năm 2012, ông Putin đã trở lại Điện Kremlin và tiếp tục thắng cử, đảm nhiệm chức Tổng thống nhiệm kỳ 4 cho đến hết năm 2024. Nhưng hôm 19-12, ông Putin cho biết từ “liên tiếp” có thể bị loại bỏ khỏi quy định của Hiến pháp về giới hạn nhiệm kỳ Tổng thống.
“Đối với những thay đổi trước đây trong Hiến pháp, theo như tôi biết, chúng chỉ liên quan đến số lượng nhiệm kỳ. Chúng ta nên làm gì? Hãy bỏ từ “liên tiếp”. Người phục vụ mẫn cán làm 2 nhiệm kỳ liên tiếp sau đó từ chức rồi trở lại vị trí Tổng thống... Một số nhà khoa học và nhà hoạt động chính trị của chúng ta cảm thấy khó hiểu với điều này nên có thể nó sẽ được gỡ bỏ” - ông nói.
Dư luận lại “đoán già đoán non”
Hãng tin CNN bình luận, không rõ liệu việc sửa đổi hiến pháp sẽ có ý nghĩa gì đối với thời gian giữ nhiệm kỳ của Tổng thống Nga, nhưng bà Margarita Simonyan - Tổng Biên tập Đài truyền hình RT (Nga) và có mối quan hệ tốt với Điện Kremlin đã mạo hiểm phỏng đoán rằng, điều đó có nghĩa là ông Putin sẽ không tìm kiếm một nhiệm kỳ khác với tư cách Tổng thống. “Nếu bất cứ ai còn bất kỳ nghi ngờ nào về việc liệu nhà lãnh đạo sẽ tìm kiếm một nhiệm kỳ Tổng thống khác, thì điều đó sẽ không xảy ra” - bà Simonyan viết trên Twitter.
“Điều đó có nghĩa, sẽ không có sự hoán đổi công việc nào nữa và một người sẽ không còn có thể làm Tổng thống trong hơn 2 nhiệm kỳ liên tiếp trong 12 năm” - Cổng thông tin độc lập The Bell dẫn lời ông Grigory Vaipan, chuyên gia của Viện Luật và công chúng. The Bell đánh giá những bình luận của Tổng thống Putin có lẽ là thông tin quan trọng nhất trong cuộc họp báo thường niên dài nhất từ trước đến nay. Cuộc họp báo kéo dài trong 4 giờ 18 phút với 80 câu hỏi từ 57 nhà báo trước sự chứng kiến của 1.895 phóng viên trong và ngoài nước.
Theo RT, ông Putin cũng đưa ra khả năng Nga sẽ chuyển sang kiểu chính phủ nghị viện mà trong đó, Thủ tướng (hiện là ông Dmitry Medvedev) kiểm soát nhiều hơn, chấm dứt hệ thống “siêu Tổng thống” do ông Boris Yeltsin đưa ra năm 1993 (với sự hỗ trợ của Mỹ). Điều đó có nghĩa là các nhà lãnh đạo trong tương lai sẽ không có được quyền lực giống như ông Putin, vì Tổng thống sẽ bị hạ cấp.
Ông Putin duy trì quyền lực đến bao giờ và khi nào ông “nghỉ hưu”? Đó cũng là nội dung được báo chí châu Âu đặc biệt quan tâm và hỏi rất thẳng thắn trong các cuộc phỏng vấn nhà lãnh đạo Nga. Gần đây, trong cuộc phỏng vấn với tờ Corriere della Sera của Italia, ông Vladimir Putin đã nhận được câu hỏi về nhiệm kỳ thứ ba liên tiếp.
Và Tổng thống Nga cho biết còn quá sớm để nói điều đó. “5 năm nữa còn rất nhiều công việc đang ở phía trước. Với tốc độ của sự phát triển mà chúng ta đang chứng kiến trên thế giới, thật khó để đưa ra dự đoán. Tin tôi đi, tôi có đủ việc để quan tâm trong vị trí hiện tại của mình” - ông Putin khẳng định.