Đông Hùng: Ca sĩ hiếm hoi làm được điều mà Bùi Anh Tuấn, Bằng Kiều vẫn luôn khó khăn khi hát

Thời gian qua, Đông Hùng bỗng trở thành cái tên được chú ý nhiều nhất sau vụ bị chém 12 nhát vì khoản nợ khổng lồ của mẹ.

Dư luận hiện đang rất quan tâm đến đời tư của Đông Hùng. Nhiều người ác ý còn cho rằng, anh đang lấy chuyện nợ nần ra như một chiêu trò để kéo tên tuổi của mình lên.

Thế nhưng, ít ai biết rằng, Đông Hùng thực sự là một ca sĩ trẻ tài năng hiếm thấy tại Việt Nam trong khoảng chục năm trở lại đây, với giọng hát trời phú và kĩ thuật điêu luyện.

Cao thủ nốt cao ít ai sánh kịp - kẻ duy nhất "đọ" giọng được với ca sĩ Hàn Quốc

Đông Hùng không nổi trội về âm sắc như nhiều giọng nam khác. Chất giọng của anh nếu hát bình thường sẽ khó để lại ấn tượng nhiều với người nghe.

Tuy nhiên, tiếng hát của Đông Hùng lại có một lợi thế bẩm sinh vượt trội hơn rất nhiều nam ca sĩ Việt hiện nay. Đó là một quãng giọng thật (vocal range) và quãng hát thoải mái (tessitura) rộng lớn.

Đông Hùng sở hữu loại giọng nam cao tenor 1 (leggero tenor) phổ biến tại Việt Nam. Có rất nhiều nam ca sĩ thuộc loại giọng này (như Bùi Anh Tuấn, Bằng Kiều, Trung Quân, Trọng Tấn, Hà Anh Tuấn, Hồng Dương…). 

Đặc điểm chung của họ là quãng giọng thật (chest – mixed voice) thường rộng hơn các nam cao tenor 2 và bartitone (nam trung) khác, giúp lên được những nốt cao hơn.

Chẳng hạn, Bùi Anh Tuấn, Trung Quân Idol có thể hát giọng thật tới G#5, còn Hồng Dương lại lên được tận A5. Trong khi đó, một tenor 2 như Tùng Dương dù kĩ thuật bậc thầy cũng chỉ mới lên được tới B4.

Tuy nhiên, nếu nghe kĩ sẽ thấy rằng, các nốt cao từ E5 trở lên của Bùi Anh Tuấn bị nâng thanh quản, dính cổ, đẩy vào giọng mũi (nasal voice), căng thẳng và không cộng hưởng, nghe như ré lên, còn A5 của Hồng Dương cũng tương tự. Trong khi đó, Trung Quân Idol lại bị heady (dính nhiều giả thanh) ở G5.

Đến bậc gạo cội như Bằng Kiều cũng chỉ hát đẹp tới B4, còn C#5 và Eb5 vẫn heady và thiếu vắng sự cộng hưởng.

Như vậy, có thể thấy, việc hát nốt cao thoải mái với một giọng nam tại Việt Nam là rất khó khăn. Để làm được điều này cần có sự hòa trộn giữa tố chất bẩm sinh và nỗ lực rèn luyện không ngừng. Đông Hùng có lẽ là nam ca sĩ trẻ hiếm hoi thực hiện tốt cả hai điều kiện này.

Quãng hát thoải mái (tessitura) của Đông Hùng khá rộng nên anh có thể hát treo liên tục trên quãng 5 một cách dễ dàng. Đây là điều mà khá ít nam ca sĩ trẻ ở Việt Nam đạt tới.

Với các giọng nam khác, belt tới D5 đã là cực điểm và họ phải rất khó khăn để lên được tới E5, chứ đừng nói tới việc kiểm soát nó bằng kĩ thuật. 

Nhưng Đông Hùng lại có thể belt cộng hưởng tới tận E5 với tỷ lệ giọng pha (mixed voice) cân bằng, không quá chesty (đẩy giọng ngực nhiều) như Bùi Anh Tuấn, cũng không bị heady (đẩy giả thanh nhiều) như Trung Quân Idol.

Nhờ được kiểm soát bởi kĩ thuật tốt nên E5 của Đông Hùng sáng, đẹp, cân bằng, thoải mái và cộng hưởng được độ vang. Nó không bị căng thẳng, cao thanh quản hay dính giọng mũi như nhiều tenor 1 khác.

Ở đỉnh điểm của mình, Đông Hùng có thể belt tới G5 (một nốt rất cao) mà vẫn giữ được sự kiểm soát tốt, không bị căng thẳng hay đóng cổ họng. Đây là điều mà gần như chưa có giọng nam trẻ nào hát nhạc nhẹ tại Việt Nam thực hiện được.

Với Đông Hùng, việc hát treo một loạt nốt rất cao F5, E5, Eb5, D5 trong một làn hơi cũng không quá khó khăn, dù anh bị mất cột hơi ở đoạn cuối.

Cách hát cao của Đông Hùng là dịch chuyển vị trí âm thanh lên vùng đỉnh trán và rung dây thanh đới ở tần số cao hơn.

Tại Việt Nam hiện nay, có lẽ chỉ duy nhất Hoàng Hiệp (nhóm Ngũ Cung) đủ sức "đọ" nốt cao với Đông Hùng. Nhưng Hoàng Hiệp lại là một rocker với lối hát khá bản năng.

Chúng ta đều biết, do điều kiện về thổ nhưỡng, cơ địa và nền tảng kĩ thuật thanh nhạc chắc chắn nên các nam ca sĩ Hàn Quốc thường có khả năng hát nốt cao tốt hơn nam ca sĩ Việt.

Không tính đến hàng cây đa cây đề như Ha Hyun Woo, Lee Hyuk, ngay đến các idol Kpop như Jong Hyun (nhóm Shinee), Chen (nhóm EXO), Baek Hyun (nhóm EXO)… nếu so ra cũng vẫn nhỉnh hơn nam ca sĩ Việt về nốt cao.

Rất may mắn khi tính đến hiện tại, chúng ta đã có Đông Hùng, nam ca sĩ nhạc nhẹ duy nhất đủ năng lực "tranh tài" nốt cao với các giọng tenor Hàn Quốc mà không hề kém cạnh.

Đi phụ hồ vẫn miệt mài luyện giọng - sở hữu bí kíp kĩ thuật cao cấp

Để hát được những nốt cao tốt như vậy, Đông Hùng đương nhiên phải có một nền tảng kĩ thuật vững chắc. Đó là thành quả của sự khổ luyện, chứ không chỉ dựa vào tố chất bẩm sinh.

Dù sinh ra trong một gia đình khá giả, nhưng Đông Hùng không hề ỷ lại mà vẫn luôn phấn đấu, nỗ lực không ngừng để nâng cao giọng hát của mình. Đông Hùng chia sẻ, trước đây, anh thường dành ra 4 tới 5 tiếng mỗi ngày chỉ để luyện thanh.

Nhờ đó, Đông Hùng luôn có thành tích học tập tốt và là một trong những học trò xuẩt sắc tại Đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội – ngôi trường nổi tiếng nghiêm khắc, chuyên đào tạo những ngôi sao lớn. Anh rất được các thầy cô yêu quý vì sự chăm chỉ của mình.

Tới khi gia biến xảy đến, phải lưu lạc vào Nam và làm những công việc nặng nhọc, vất vả, Đông Hùng vẫn không quên luyện thanh. Ngày ngày, chàng trai trẻ vẫn đi phụ hồ, tối đến lại lôi những bài luyện thanh ra học miệt mài.

Bằng những nỗ lực của mình, Đông Hùng đã vượt qua ngưỡng hát thông thường của bản thân để "bắc cầu nối" (cách gọi của thanh nhạc hiện đại) lên tới quãng cao hơn bằng mixed voice (giọng pha).

Nhưng không chỉ với những nốt cao, kĩ thuật của Đông Hùng còn được thể hiện trên quãng trung (dưới B4) và cận cao (B4 – C5). Cữ âm của anh tỏ ra khá thuận lợi khi hát ở hai quãng này.

Ở A4 và G4, Đông Hùng belt khá dày, thoải mái và chắc chắn, hỗ trợ (supported) đầy đủ từ cột hơi, cơ hoành tới vị trí âm thanh vùng xoang mặt.

G4 của Đông Hùng đầy đặn và dày hệt như Tùng Dương, dù anh là tenor 1 chứ không phải tenor 2.

Thậm chí, khi belt ở E4 (nốt cận trầm), Đông Hùng cũng không hề phải hạ thanh quản để làm giọng dày hơn. Anh vẫn hỗ trợ hơi thở và vị trí âm thanh rất tốt, nghe chắc chắn nhưng nhẹ nhàng, không gồng gánh. Các tenor 1 khác như Bùi Anh Tuấn, Trung Quân Idol, Sơn Tùng M-TP ít làm được điều này.

Đây chính là lí do vì sao có nhiều ý kiến cho rằng, Đông Hùng là tenor 2 giống Tùng Dương. Nhờ kĩ thuật vững chắc, anh đã vượt qua bản chất giọng mảnh, nhẹ bẩm sinh của tenor 1 để hát dày, nặng hơn ở quãng trung như tenor 2.

Đông Hùng hát đẹp nhất ở G#4. Anh có thể duy trì âm đóng /i/ trong một làn hơi dài mà không hề bị tắc lại như nhiều ca sĩ khác. Ngược lại, anh còn phóng âm thanh một cách chắc chắn với nội lực căng tràn và cộng hưởng vang dội, tạo nên chất đanh dày, sắc bén như một nhát dao chém vào không gian.

Thông thường, phải là một ca sĩ bán cổ điển chuyên nghiệp như Trọng Tấn mới hát được như vậy, nhưng Đông Hùng vẫn thực hiện tốt dù chỉ là ca sĩ nhạc nhẹ.

Phần giả thanh (falsetto) của Đông Hùng tuy ít phát triển, nhưng cũng khá ổn. Anh có thể phiêu một chuỗi legato (hát liền tiếng) trên giả thanh một cách mượt mà.

Ngoài việc dùng full mixed voice với những nốt cao đầy đặn, Đông Hùng cũng sử dụng thành thục light mixed voice để lên cao nhưng vẫn sáng mảnh, nhẹ tựa hơi thở.

Không những vậy, passagio (quãng chuyển) của Đông Hùng khi thực hiện light mixed voice còn khá linh hoạt. Anh có thể chuyển liên tục từ giả thanh sang light mixed rồi lại từ light mixed về giả thanh trên các chuỗi legato, crescendo (tăng dần âm lượng), glissando (vuốt nhanh giọng) một cách liền mạch.

Dù là một nam cao, nhưng quãng trầm của Đông Hùng vẫn được điều khiển tốt. Anh có thể duy trì ổn định xuống D3 với đầy đủ vibrato (ngân rung) và hỗ trợ tốt.

Thậm chí, Đông Hùng còn belt được trên G#3, A#3 mà không hề hạ thanh quản.

Thẩm mỹ âm nhạc tốt – được các diva, divo đánh giá cao

Không chỉ sở hữu kĩ thuật thanh nhạc tốt và giọng hát đáng nể, Đông Hùng còn có thẩm mỹ âm nhạc tinh tế, sâu sắc, khác với nhiều ca sĩ đồng trang lứa. Chính điều này đã giúp anh được giới chuyên môn đánh giá cao.

Ngay từ khi Đông Hùng thi Vietnam Idol, đạo diễn Quang Dũng đã đánh giá: "Em có một giọng hát văn minh và nam tính, đó là điều thị trường nhạc Việt đang cần".

Đến Quốc Trung cũng phải thừa nhận: "Mọi người rất yêu quý và đánh giá cao khả năng của Đông Hùng". Chính vị nhạc sĩ khó tính này đã từng mời Đông Hùng đến hát tại Giai điệu tự hào – sân chơi dành cho những diva, divo lớn.

Trong lúc Đông Hùng gặp khó khăn vì nợ nần, đích thân Quốc Trung cũng đứng ra nhận sáng tác cho anh và giúp cả về hòa âm, phối khí.

Không chỉ Quốc Trung, các nhạc sĩ gạo cội khác như Giáng Sol, Đức Trí, Hồ Hoài Anh, Nguyễn Xinh Xô… cũng muốn đưa sáng tác của mình cho Đông Hùng thể hiện. Hành động đó đủ để thấy họ trân trọng tài năng của chàng ca sĩ trẻ đến nhường nào.

Không chỉ các nhạc sĩ, đến cả diva, divo Việt như Thanh Lam,Tùng Dương cũng yêu quý và đánh giá cao Đông Hùng. Tùng Dương còn từng nhiều lần song ca cùng đàn em.

Thẩm mỹ âm nhạc của Đông Hùng thể hiện ở chỗ, anh xử lí dân gian đương đại rất thần sầu. Dù giai điệu lắt léo, nhiều ngóc ngách thế nào, anh vẫn hát đúng harmony, không chênh phô, mà lại ra được thần thái, thể hiện đúng điệu hồn ca khúc.

Có thể thấy rõ điều đó qua Màu Y Tý của nhạc sĩ Nguyễn Thắng (nhóm M6). Trong ca khúc này, Đông Hùng đã hóa Tùng Dương, hát treo cao chắc chắn, xuống thấp mượt mà, đãi giọng ma mị, chuyển vị trí âm thanh, chạy nốt linh hoạt và nhả chữ độc đạo, như thâu tóm linh hồn cả đại ngàn vào tiếng hát của mình.

Nền tảng kĩ thuật và thẩm mỹ tốt cũng giúp Đông Hùng hát được nhiều loại nhạc một cách đa dạng, phong phú. Ngoài dân gian đương đại, anh còn hát được Rock, R&B, Blues, Jazz, nhạc cách mạng, nhạc nhẹ, và thậm chí là nhạc kịch (thể loại ít phát triển ở Việt Nam).

Và ở thể loại nào, Đông Hùng cũng có những xử lí khá riêng và trọn vẹn. Chẳng hạn, ở cuối bài Rock Nhìn lại, anh gằn giọng dữ dội, tạo nên tiếng gầm của núi rừng, nghe rất lạ và đã tai.

Hay, trong bài nhạc kịch I dreamed a dream, Đông Hùng lại làm giọng sáng và mượt hơn trên những legato êm ái.

Của hiếm trong showbiz Việt

Điểm độc đáo ở Đông Hùng là anh có một ngoại hình đậm chất "soái ca", với cơ thể cuồn cuộn 6 múi. Thông thường, những ca sĩ "mỹ nam" như vậy sẽ ít nổi trội về tài năng ca hát. Điều này đã gắn với định kiến trong lòng công chúng suốt thời gian qua.

Ngược lại, những ca sĩ có tài năng, cá tính âm nhạc mạnh mẽ thì lại ít đi theo xu hướng mỹ nam 6 múi. Hai hình tượng này bấy lâu nay vẫn khá tách rời nhau.

Vậy nhưng, Đông Hùng lại là ca sĩ hiếm hoi dung hòa được cả ngoại hình lẫn tài năng, tạo nên một chỉnh thể độc đáo. Anh có cá tính âm nhạc gai góc, sâu sắc nhưng vẫn chăm chỉ gym để sở hữu cơ thể quyến rũ. Đây cũng là một trong những nỗ lực của anh để tôi luyện bản thân, chứ không chỉ phấn đấu trong chuyên môn.

Chính điều này đã tạo nên lợi thế lớn giúp Đông Hùng có thể lấn sân sang nhiều phong cách khác nhau, lúc thì mai mị, ngông nghênh, lúc lại lịch lãm, đứng đắn, và cũng có lúc gợi cảm, đầy quyến rũ.

Với tất cả những nét đặc biệt trên, Đông Hùng xứng đáng là của hiếm của showbiz Việt. Vậy nhưng, tên tuổi của anh vẫn chưa được biết đến rộng rãi. Các sản phẩm âm nhạc vẫn ít được chú ý.

Vì vậy, Đông Hùng hiện đang rất cần công chúng quan tâm nhiều tới con đường nghệ thuật của anh, hơn là những chuyện đời tư ngoài lề.