Động cơ thật sự sau quyết định đóng cửa Lãnh sự quán
Hôm thứ Tư, Mỹ đã yêu cầu Trung Quốc phải đóng cửa Lãnh sự quán (LSQ) ở Houston, Texas trong vòng 72 giờ, khiến Bắc Kinh đe dọa trả đũa, đánh dấu căng thẳng mới nhất giữa 2 quốc gia khi chính quyền Tổng thống Trump đẩy mạnh chiến dịch chống lại Bắc Kinh trong cuộc đua bầu cử tháng 11.
Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Steve Biegun hôm thứ Tư chỉ ra các bất đồng ngày càng tăng giữa Mỹ và Trung Quốc do các hành vi hiếu chiến ngày càng tăng của Bắc Kinh, dẫn đến việc chính quyền Mỹ phải hành động, trong đó có việc đóng cửa LSQ ở Houtons.
Các nhà lập pháp, cựu quan chức và chuyên gia cho biết, biện pháp đáp trả mạnh mẽ là cần thiết để chống lại tình trạng gián điệp mạng và công nghiệp cũng như các hành vi hiếu chiến ở Biển Đông. Tuy nhiên một số người cho rằng, sự việc này có động cơ chính trị và đã được tính toán cẩn thận, để cho thấy sự cứng rắn nhưng tránh được xung đột lớn.
Các quan chức Nhà Trắng đã bí mật vạch ra một chiến lược cứng rắn với Trung Quốc để thúc đẩy sự ủng hộ cho ông Trump trước cuộc bầu cử.
Jeff Moon, cựu trợ lý Đại diện thương mại Mỹ ở Trung Quốc, lưu ý Bộ Ngoại giao tuyên bố yêu cầu đóng cửa LSQ ở Houston nhằm đáp trả việc đánh cắp tài sản trí tuệ và dấy lên câu hỏi vì sao chỉ có duy nhất LSQ đó bị nhắm đến.
"Nếu đó là lý do thực sự, Mỹ nên đóng cửa LSQ ở San Francisco, phụ trách khu vực thung lũng Silicon", ông Moon nói. Hành động này như "miếng mồi ngon" cho những người ủng hộ ông Trump, luôn muốn có biện pháp đáp trả Trung Quốc và đánh lạc hướng sự chú ý khỏi chính sách Covid-19 nhiều sai sót của Tổng thống, theo cựu đại diện thương mại Mỹ.
Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Morgan Ortagus cho biết, LSQ được yêu cầu đóng cửa để bảo vệ tài sản trí tuệ của Mỹ và thông tin cá nhân của người Mỹ nhưng không cung cấp thông tin chi tiết về lý do dẫn đến việc đóng cửa.
Thượng nghị sĩ Angus King trả lời CNN rằng, việc ngăn chặn Trung Quốc chắc chắn là có nguyên nhân hợp lý. Quan ngại của tôi là, leo thang căng thẳng này, có phải thực sự nhằm ngăn chặn Trung Quốc, hay là vì cuộc bầu cử?" - Thượng nghị sĩ King, thành viên của Ủy ban Tình báo Thượng viện nói.
Một cựu quan chức đã rời khỏi chính quyền Trump năm ngoái nói rằng Trump thường đẩy lùi các ý kiến thúc giục ông áp đặt các biện pháp trừng phạt cứng rắn hơn với Trung Quốc vì lo ngại ảnh hưởng đến các cuộc đàm phán thương mại.
Mặc dù vậy, khi Covid-19 bắt đầu tàn phá nền kinh tế và y tế công cộng ở Mỹ, các đồng minh của Đảng Cộng hòa và nhân viên Nhà Trắng có ảnh hưởng, bao gồm Jared Kushner, đã bắt đầu lập luận rằng một cách để giữ vững sự ủng hộ với Tổng thống Trump là đổ lỗi Trung Quốc vì đã không ngăn chặn được dịch bệnh từ sớm, CNN dẫn lời các nguồn tin.
Mạng lưới gián điệp rộng lớn
Hôm thứ Tư, Tổng thống Trump tuyên bố sẽ ra lệnh đóng cửa nhiều LSQ Trung Quốc tại Mỹ.
Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Marco Rubio của Florida, chủ tịch của Ủy ban Tình báo Thượng viện, đã viết trên Twitter hôm thứ Tư rằng việc đóng cửa LSQ tại Houston "cần phải xảy ra" và tuyên bố đây là "nút trung tâm của mạng lưới gián điệp rộng lớn."
Khi được hỏi về cáo buộc đó, một quan chức tình báo Mỹ đương nhiệm tỏ thái độ đồng tình, nói với CNN rằng tất nhiên LSQ được sử dụng để hoạt động gián điệp. "Chúng tôi đã theo dõi họ trong một thời gian," người này nói. Tuy nhiên, quan chức này từ chối bình luận về lý do đóng cửa LSQ tại Houston.
Trợ lý Bộ trưởng Tư pháp Mỹ John Demers cho rằng, việc đóng cửa LSQ Trung Quốc tại Houston không phải là một điều đặc biệt mà là sự tích tụ theo thời gian và quyết định được đưa ra mạnh mẽ để không chỉ ngăn chặn Trung Quốc một cách chung chung mà còn thực sự hành động.
Tuy nhiên, các cựu quan chức có phần bối rối. Ông Daniel Russell, cựu Trợ lý Ngoại trưởng về các vấn đề Đông Á và Thái Bình Dương, đã rời nhiệm sở năm 2017, nói rằng khi ông còn ở Nhà nước và Hội đồng An ninh Quốc gia, "LSQ Trung Quốc tại Houston không có điều tiếng gì đặc biệt liên quan đến hoạt động gián điệp. "
"Không thể tưởng tượng được rằng việc đóng cửa một LSQ sẽ ngăn chặn hoạt động gián điệp", Russell nói.
Quyết định kịch tính này dường như là để mào đầu cho bài phát biểu của ông Pompeo vào ngày hôm sau, ông Russell nói thêm.