Nga đã tiến hành các hoạt động tấn công dọc chiến tuyến dài 1.500km kể từ cuối năm 2023, giành quyền kiểm soát thành phố Avdiivka và một số khu định cư nhỏ. Giới phân tích cho rằng, ưu thế trên chiến trường đang nghiêng về phía Nga và với động lực hiện có, Moscow dường như không có ý định dừng lại.
Nga tấn công dồn dập Ukraine từ nhiều hướng. Ảnh minh họa: Lenta
Trong khi đó, quân đội Ukraine đang ở trong tình thế khó khăn nhất kể từ mùa Hè năm 2022 khi kho vũ khí, đạn dược cạn kiệt. Các cuộc tấn công của Nga dọc theo nhiều hướng khác nhau khiến việc đối phó gặp khó khăn. Bên cạnh đó, là mối lo ngại về khả năng phương Tây dừng viện trợ.
Ngay sau khi được bổ nhiệm, Tổng tư lệnh quân đội Ukraine (AFU), Tướng Oleksandr Syrskyi nói rằng, Ukraine đang chuyển từ hoạt động tấn công sang phòng thủ. Xét cho cùng, đây là kế hoạch hành động chính mà họ phải thực hiện cho đến cuối mùa xuân. “Chúng tôi chủ yếu sử dụng hoạt động tác chiến phòng thủ. Đây là điều bắt buộc vì chúng tôi phải tìm cách thích nghi với tình trạng thiếu đạn dược, cũng như ưu thế của Nga về số lượng binh sỹ, phương tiện cơ giới”.
Theo ông Ihor Romanenko, nguyên Phó Tổng Tham mưu trưởng Lực lượng vũ trang Ukraine, hoạt động phòng thủ này sẽ có 3 nhiệm vụ trọng tâm. Đầu tiên là ngăn chặn bước tiến của Nga. Thứ hai là tìm cách hạ thật nhiều binh sỹ và trang thiết bị của đối phương. Thứ ba là cố gắng tận dụng thời gian để tích lũy, khôi phục lực lượng. Sau khi hoàn thành chiến dịch phòng thủ và có sẵn các nguồn lực dự trữ thích hợp, Ukraine có thể tiến hành một chiến dịch mới để giành lại các vùng lãnh thổ đã mất.
Đòn “tất tay” của Nga trước bầu cử
Giới phân tích cho rằng, quân đội Nga đang tiến hành các cuộc tấn công trên nhiều hướng khác nhau và những hoạt động này không phải khi nào cũng liên kết với nhau. Khác với việc tập trung lực lượng vào một khu vực, cách tiếp cận này không dẫn đến bước đột phá nhanh chóng. Nga từng áp dụng cách tiếp cận tương tự vào mùa đông năm 2023. Do Ukraine thiếu đạn dược và lực lượng dự bị, Moscow đã đạt được những bước tiến mới.
“Sau khi giành quyền kiểm soát Avdiivka, Nga đã tìm cách san phẳng tiền tuyến và củng cố lực lượng. Mặt trận tấn công của họ đang thu hẹp dần. Do địa hình ở phía Tây Avdiivka thấp hơn nên Nga sẽ thuận lợi hơn khi tấn công các tuyến phòng thủ của chúng tôi’, cựu tướng Romanenko của Ukraine giải thích.
Theo một số nguồn tin tình báo của Ukraine, mục tiêu và kế hoạch trong tương lai gần của Nga bao gồm việc tiếp cận ranh giới hành chính của vùng Donetsk và Luhansk, củng cố quyền kiểm soát hàng rào dọc sông Chornyi Zherebets ở vùng Kharkov và giành lại các vùng lãnh thổ do quân đội Ukraine kiểm soát trong chiến dịch mùa hè và mùa thu năm 2023.
Một trong những thành công mới nhất của Nga là giành quyền kiểm soát thành phố Avdiivka, nằm gần giới tuyến từ năm 2014. Việc chiếm thành phố này cũng khiến Moscow chịu tổn thất lớn, nhưng họ vẫn tiếp tục tiến về phía Tây. Thời gian gần đây, Nga đã giành quyền kiểm soát ngôi làng Lastochkine. Trong khi đó, tình hình ở Stepove, Orlivka và Severne rất khó khăn.
Một khu vực khác mà Nga tăng cường hoạt động trong thời gian gần đây là làng Robotyne nằm ở vùng Zaporizhzhia thuộc phía Nam, cách thị trấn tiền tuyến Orikhiv khoảng 10km về phía Nam.
Nga đã chuyển giao nhiệm vụ của các đơn vị hoạt động ở hướng Zaporizhzhia-Orikhiv cho Tập đoàn quân Dnepr, trước đây hoạt động ở vùng Kherson, gần biên giới với Crimea. Lực lượng này hiện có 130.000 binh sỹ. Ngoài đảm nhận nhiệm vụ mới, Tập đoàn quân Dnepr sẽ tiếp tục thực hiện việc phá hủy đầu cầu đổ bộ của Ukraine ở Krynky, tả ngạn sông Dnipro. Ukraine đang duy trì một số lượng tương đối nhỏ các binh sỹ tại đầu cầu ở Krynky, được sự hỗ trợ của pháo binh và máy bay không người lái ở hữu ngạn con sông.
Các cuộc tập kích liên tiếp của Nga khiến Ukraine không thể mở rộng đầu cầu đổ bộ. Nhiều chỉ huy quân sự của Ukraine thừa nhận việc vận chuyển xe bọc thép và trang thiết bị hạng nặng khác sang hữu ngạn là điều cực kỳ khó khăn đối với họ.
Song song với đó, Nga tiếp tục gây sức ép tại Bakhmut, cố gắng chọc thủng tuyến phòng thủ của Ukraine tại Chasiv Yar và đẩy lùi quân đối phương khỏi Klishchiivka và Andriivka.
Tình hình ở khu vực Maryinka ngày càng leo thang. Tại đây, Nga đang nỗ lực giành các khu vực Pobeda và Novomykhailivka. Những hoạt động này là một phần trong kế hoạch tiến hành cuộc tấn công mới vào Vuhledar. Trước đây, Nga đã thực hiện ít nhất hai nỗ lực đáng kể và không thành công nhằm tấn công thành phố Vuhledar từ phía Nam. Giờ đây, Moscow dường như có ý định tiếp cận từ phía Bắc.
“Nga có ý định phát động làn sóng tấn công mới vào Vuhledar. Để làm được điều đó, họ cần tạo điều kiện thích hợp để cô lập Vuhledar không chỉ từ phía Nam mà còn từ phía Bắc. Nhưng họ khó có khả năng thành công trong việc này nên buộc phải đi qua Novomykhaidivka hoặc Pobeda”, ông Kovalenko nhận định.
Điều gì diễn ra tiếp theo?
Giới quan sát cho rằng, nhiều khả năng trong những tháng tới, Nga sẽ cố gắng tấn công tất cả các khu vực trên, nhưng vẫn còn phải xem xét liệu họ có đủ lực lượng hay không. Moscow đang nỗ lực thăm dò điểm yếu của Ukraine dọc theo giới tuyến và cố gắng vượt qua. Theo ông Kovalenko, ưu tiên của Nga có lẽ là rìa Robotyne và các hướng Krynky, Bakhmut và Avdiivka. Sau đó, Nga nhiều khả năng sẽ tái phân bổ nguồn lực sang các khu vực khác, rất có thể là Lyman hoặc Kupiansk.
Trang tin RBC-Ukraine dẫn các nguồn tin tình báo cho rằng, Nga sẽ tiến hành những cuộc tấn công quyết liệt, thậm chí đẩy lên cao trào, cho đến khi diễn ra cuộc bầu cử tổng thống dự kiến vào tháng 3/2024 vì Điện Kremlin cần thể hiện một số thành công trên tiền tuyến trước ngày bầu cử. Vào nửa cuối mùa xuân, hoạt động tấn công của Nga có thể giảm bớt.
Vào cuối mùa xuân, số phận các khoản viện trợ bổ sung mà Mỹ và Liên minh châu Âu dành cho Ukraine sẽ rõ ràng. Nhưng đến thời điểm đó, Kiev vẫn phải đối mặt với việc thiếu vũ khí và đạn dược nghiêm trọng. Dự kiến đến tháng 3/2024, Liên minh châu Âu chỉ có khả năng cung cấp 520.000 trong số 1 triệu quả đạn pháo mà khối này cam kết dành cho Ukraine.Tổng thống Cộng hòa Séc Petr Pavel mới đây cho biết ông đã tìm được nguồn cung cấp thêm khoảng 800.000 quả đạn pháo cho Ukraine và số đạn này có thể được giao trong vài tuần nữa. Tuy nhiên, giải pháp đưa ra cần có nguồn tài trợ, có thể liên quan đến việc mua đạn dược bên ngoài EU.
Trong khi đó, Mỹ - nhà tài trợ chính của Ukraine, vẫn bế tắc trong việc xem xét các gói viện trợ quân sự bổ sung khi cuộc bầu cử tổng thống đang đến gần. Theo giới phân tích, các sự kiện ở mặt trận có thể xảy ra theo 2 kịch bản, tùy thuộc vào nguồn tài trợ bổ sung của Mỹ. Nếu Quốc hội bỏ phiếu phân bổ 60 tỷ USD viện trợ, quân đội Ukraine sẽ có thể tiến hành phòng thủ hiệu quả trong nửa đầu năm 2024 và bắt đầu chuẩn bị cho các hoạt động phản công trong nửa cuối năm. Nếu viện trợ được phân bổ muộn hơn, Ukraine sẽ phải dành cả năm 2024 cho chiến lược phòng thủ.