Tổng thống Trump từ lâu cam kết đưa hoạt động sản xuất ở nước ngoài về Mỹ. Giờ đây, theo giới chức cấp cao và một số cựu quan chức Mỹ, thiệt hại kinh tế và số người tử vong cao do dịch Covid-19 tại Mỹ đang thúc đẩy chính phủ nước này chuyển sự phụ thuộc về sản xuất và chuỗi cung ứng ra khỏi Trung Quốc.
"Chúng tôi vẫn đang nỗ lực nhằm (giảm sự phụ thuộc các chuỗi cung ứng vào Trung Quốc) trong vài năm qua và hiện chúng tôi đang đẩy mạnh sáng kiến này" - Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Keith Krach khẳng định.
Ông Krach nhấn mạnh đây là vấn đề then chốt với an ninh Mỹ và chính phủ khả năng sẽ sớm thông báo bước đi mới về nó.
Bộ Thương mại, Bộ Ngoại giao cũng như các cơ quan khác của Mỹ đang tìm kiếm biện pháp nhằm thúc đẩy các công ty đưa hoạt động sản xuất khỏi Trung Quốc. Trong số những biện pháp đang được cân nhắc có ưu đãi về thuế và các khoản trợ cấp.
Một nhà máy của hãng xe Ford (Mỹ) tại TP Trùng Khánh - Trung Quốc. Ảnh: Reuters
Một nguồn tin cho biết các cơ quan đang tìm hiểu xem lĩnh vực sản xuất nào nên được xem là "thiết yếu" và cách thức sản xuất những sản phẩm này bên ngoài Trung Quốc.
Tổng thống Trump vừa cảnh báo sẽ đánh thêm thuế (bên cạnh mức thuế đến 25% đang được áp đặt lên 370 tỉ USD hàng hóa từ Trung Quốc trong cuộc chiến thương mại) để trừng phạt Bắc Kinh vì cách thức xử lý cuộc khủng hoảng Covid-19. Những biện pháp khác có thể gồm trừng phạt các công ty, quan chức Trung Quốc hoặc tăng cường quan hệ với Đài Loan.
Không dừng lại ở đó, một quan chức Mỹ cho biết nước này đang thúc đẩy thành lập một liên minh gồm các "đối tác đáng tin cậy", được gọi là "Mạng lưới thịnh vượng kinh tế".
Mạng lưới này sẽ bao gồm các công ty, tổ chức dân sự xã hội hoạt động với cùng tiêu chuẩn trong mọi lĩnh vực, từ kinh doanh số, năng lượng và hạ tầng đến nghiên cứu, giáo dục và thương mại.
Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo gần đây cho biết chính phủ nước này hiện hợp tác với một số quốc gia, như Úc, Ấn Độ, Nhật Bản, New Zealand, Hàn Quốc...để thúc đẩy kinh tế toàn cầu tiến về phía trước.
Theo ông Pompeo, một trong những nội dung của các cuộc thảo luận là "cách thức tái cấu trúc các chuỗi cung ứng" để ngăn tái diễn những gì xảy ra trong lúc dịch bệnh Covid-19 bùng phát
Các nước tại khu vực châu Mỹ Latin cũng có thể đóng vai trò nào đó. Đại sứ Colombia tại Mỹ Francisco Santos hồi tháng trước cho biết ông đang thảo luận với Nhà Trắng, Hội đồng An ninh Quốc gia, Bộ Tài chính và Phòng Thương mại Mỹ về nỗ lực khuyến khích các công ty Mỹ chuyển một số chuỗi cung ứng ra khỏi Trung Quốc và đưa họ trở về gần quê nhà hơn.
Trung Quốc đã vượt qua Mỹ trở thành quốc gia sản xuất hàng đầu thế giới vào năm 2010 và chiếm 28% sản lượng toàn cầu trong năm 2018, theo dữ liệu của Liên Hiệp Quốc.
Đại dịch Covid-19 đã nêu bật vai trò chủ chốt của Trung Quốc trong chuỗi cung ứng thuốc generic, sự thống trị trong thị trường những sản phẩm như camera đo thân nhiệt và tầm quan trọng trong các chuỗi cung ứng thực phẩm.
