Các binh sĩ Ukraine thuộc Lữ đoàn cơ giới số 14 bắn một loạt tên lửa 122 mm từ bệ phóng "Grad" vào một vị trí tiền tuyến của Nga gần Kupiansk, Ukraine. Ảnh: New York Times
Dọc theo vùng phía nam sông Dnipro, các lực lượng Ukraine đang tiến hành các cuộc tấn công đổ bộ vào các vị trí của Nga bên kia sông từ xung quanh thành phố Kherson, buộc Nga phải triển khai các đơn vị vốn đã bị dàn trải để ngăn chặn Ukraine giành được một thế vững chắc ở bờ đông.
Cách đó gần 1.600km về phía bắc, chính người Nga lại đang tấn công và hình thành cái mà quân đội Ukraine gọi là “nắm đấm tấn công”, với hàng chục nghìn binh sĩ được tập trung gần các thị trấn Kupiansk và Kreminna. Điều đó buộc Ukraine phái một số đơn vị tấn công đường không dày dặn nhất của mình tới để giành lại các vị trí đã mất vào đầu mùa hè này.
Trên chiến tuyến dài 1.600km dọc theo những con đường lởm chởm, chiến sự hiếm khi lắng xuống.
Và với việc các lực lượng Ukraine đang tiến lên theo nhiều hướng – trong một chiến dịch tấn công đầy tham vọng và có tính rủi ro cao nhất của Kiev trong gần một năm qua – những gì xảy ra ở một khu vực luôn ảnh hưởng đến các khu vực khác.
Để hiểu rõ hơn cuộc chiến đang diễn ra như thế nào dọc theo bề rộng của mặt trận, sẽ rất hữu ích khi xem xét một số chiến trường lớn nơi Nga và Ukraine đang tập trung quân. Dưới đây là những ghi nhận của phóng viên tờ New York Times về các cuộc giao tranh trải từ phía đông bắc xuống phía nam, khi mùa hè sắp kết thúc.
Chiến đấu trong rừng ở vùng Đông Bắc
Sau khi Ukraine buộc lực lượng Nga rút khỏi gần như toàn bộ khu vực Kharkiv vào mùa thu năm ngoái, cuộc tấn công của họ cuối cùng đã bị dừng lại ở những khu rừng thông gần như phủ khắp cảnh quan khu vực.
Chiến trường này trải dài khoảng 90km qua các thị trấn như Kupiansk và Kreminna, và là nơi diễn ra các trận chiến "bập bênh" trong nhiều tháng. Một bên tiến lên 2-3km, rồi lại bị đẩy lùi.
Một người lính thuộc Lữ đoàn tấn công chuyên biệt số 3 của Ukraine cơ động gần Bakhmut, vùng Donetsk, Ukraine, vào 4/9/2023. Ảnh: AP
Đó cũng là thế trận chung trong cuộc xung đột này. Người Ukraine thừa nhận, điều khác biệt ở vùng Đông Bắc là đây là một trong số rất ít nơi mà lực lượng của Moskva tham gia vào các hoạt động tấn công kéo dài và thu được những lợi ích chiến thuật nhỏ.
Oleh Matviychuk, một chỉ huy tiểu đoàn 49 tuổi, cho biết người Nga có hai mục tiêu chính: đẩy lùi quân Ukraine bên kia sông Oskil, một hàng rào phòng thủ tự nhiên đóng vai trò quan trọng trong giao tranh và buộc Ukraine phải triển khai quân ở đây để họ có thể vượt qua sông Oskil. không thể được huy động sang nơi khác.
Do khu vực này nằm gần biên giới Nga, người Nga không phải đối mặt với những thách thức về hậu cần giống như ở những nơi khác. Theo các quan chức Ukraine, khu vực này từ lâu đã trở thành địa điểm cho chiến dịch của Nga ở phía đông và Điện Kremlin đã tập trung khoảng 100.000 quân và hơn 500 xe tăng chiến đấu trong khu vực. Nhưng không rõ liệu tất cả có được dành riêng cho khu vực này hay được triển khai cả ở nơi khác.
Các thành viên của một đơn vị tấn công Ukraine ẩn nấp trong khi di chuyển về vị trí tiền tuyến trên “Tuyến số 0” ở miền đông Ukraine, vào tháng 7/2023. Ảnh: New York Times
Mặt trận Bakhmut và Donbas
Nga đã tuyên bố chiến thắng tại đống đổ nát âm ỉ của Bakhmut vào tháng 5 năm nay sau một chiến dịch kéo dài một năm được cho là khốc liệt nhất trong cuộc xung đột. Thành phố bị san bằng, nhưng trận chiến vẫn không bao giờ dừng lại.
Gần như ngay lập tức, lực lượng Ukraine tiếp tục chiến đấu để đẩy quân Nga khỏi các khu vực phía bắc và phía nam Bakhmut. Lợi ích đạt được có thể nhỏ - vài trăm mét trong một cuộc đụng độ nhất định - nhưng quân Ukraine vẫn tiếp tục tiến lên, chậm nhưng chắc chắn.
Trong chuyến thăm gần đây tới các vị trí của Ukraine xung quanh thành phố, các binh sĩ nói với tờ NYT, họ biết rằng chiến trường của họ không phải là tâm điểm của cuộc phản công, khi phần lớn vũ khí và nhân lực tốt nhất đang được triển khai ở phía nam. Nhưng họ hỗ trợ nỗ lực chiến đấu bằng cách buộc người Nga phải dành nguồn lực để bảo vệ Bakhmut.
Thứ trưởng Quốc phòng Ukraine Maliar đầu tuần này cho biết Ukraine đã giành lại khoảng 49 km2 xung quanh thành phố Bakhmut.
Bà Maliar nói, quân đội Ukraine tiếp tục tiến về mặt trận phía đông, giành lại quyền kiểm soát một phần khu định cư Opytne, ở phía nam Avdiivka.
Binh sĩ Lữ đoàn tấn công chuyên biệt số 3 của Ukraine nhảy xuống chiến hào dưới làn đạn pháo gần Bakhmut, ngày 4/9/2023. Ảnh: AP
Trong khi Bakhmut thu hút nhiều sự chú ý hơn vì sự khốc liệt của các trận chiến ở đó, thì thị trấn mỏ muối Vuhledar lại là nơi diễn ra các cuộc giao tranh ác liệt không kém. Đó là nơi hội tụ của mặt trận phía Đông và phía Nam, vị trí chỉ cách các tuyến hậu cần quan trọng của Nga cung cấp cho quân đội ở miền nam Ukraine vài kilomet, khiến nơi đây trở thành một góc quan trọng của cuộc xung đột.
Binh sĩ Ukraine trong khu vực này cho biết nhiệm vụ chính của họ là giữ vững các vị trí then chốt và nếu có cơ hội, họ sẽ tận dụng lúc lực lượng Nga đang bị dàn trải để giành được các vị trí tốt hơn nhằm tấn công một trung tâm hậu cần quan trọng của Nga ở Volnovakha, cách khoảng 40km về phía đông nam.
Cuộc phản công ở miền Nam
Sau khởi đầu chùn bước với tổn thất nặng nề, Ukraine đã tập hợp lại và điều chỉnh chiến thuật. Lực lượng của họ đã xuyên thủng những gì họ coi là tuyến phòng thủ đầu tiên của Nga dọc theo hai tuyến tấn công hướng về phía nam.
Một trong những lực đẩy đó giúp đã chiếm lại làng Robotyne; tuy nhỏ bé nhưng nó đại diện cho bước tiến quan trọng nhất của cuộc phản công cho đến nay. Ukraine đã vượt qua lớp phòng thủ quan trọng đầu tiên của Nga và thiết lập căn cứ để tiến hành các bước tiến tiếp theo về phía nam.
Quân đội Ukraine hôm 10/9 cho biết họ đã chiếm lại thêm 1,5 km2 xung quanh Robotyne. Bằng cách mở rộng đầu cầu ở đó, lực lượng Ukraine hy vọng sẽ giảm bớt áp lực lên các hoạt động hậu cần của họ, cho phép họ tăng cường tấn công xung quanh làng Verbove, cách đó khoảng 15km về phía đông.
Binh sĩ Ukraine sơ cứu vết thương cho đồng đội ở gần Bakhmut ngày 4/9/2023. Ảnh: AP
Oleksandr Shtupun, phát ngôn viên của lực lượng quân sự Ukraine ở đó, cho biết loạt vị trí phòng thủ tiếp theo của Nga trong khu vực có phần ít dày đặc hơn so với lớp ban đầu, giúp Ukraine “có cơ hội điều động thiết bị và quân đội”.
Tuyến đường thứ hai về phía nam của lực lượng Ukraine nằm xa hơn về phía đông, dọc theo con đường nông thôn quanh co cắt ngang thung lũng sông Mokri Yori.
Con đường dẫn tới thành phố cảng Mariupol bị Nga kiểm soát nhưng hiện chưa rõ mục tiêu của Ukraine là gì. Một số nhà phân tích cho rằng đó có thể là thành phố Berdiansk, phía nam và phía tây Mariupol bên Biển Azov. Nếu Ukraine có thể tiến lên, họ có thể chuyển lực lượng theo hướng đó, hoặc thậm chí chuyển hướng mạnh về phía tây để cố gắng phối hợp với các lực lượng khác và bao vây đối phương.
Binh sĩ Ukraine quan sát, trong khi một xe APC di chuyển gần Bakhmut, ngày 4/9/2023. Ảnh: AP
Khi lực lượng Ukraine giành lại ngôi làng nhỏ Urozhaine vào giữa tháng 8, họ đã chọc thủng nơi mà họ coi là tuyến phòng thủ đầu tiên của Nga ở hướng này. Ngôi làng lớn tiếp theo trên bản đồ là Staromlynivka và quân Ukraine đã tấn công các vị trí của Nga bằng pháo binh trong hơn một tuần qua.
Trận chiến đồng bằng sông ở Kherson
Sau khi Ukraine đẩy lực lượng Nga ra khỏi khu vực phía Tây Kherson vào mùa thu, Dnipro trở thành tiền tuyến mới.
Chiến sự sau đó chủ yếu được xác định bằng các trận pháo kích và giao tranh qua sông trên các hòn đảo nằm rải rác ở cửa sông rộng lớn phía nam Kherson. Ngay cả khi Ukraine không có kế hoạch tiến hành một cuộc tấn công đổ bộ quy mô lớn, điều này cũng buộc Nga phải tiêu tốn nguồn lực và điều động binh sĩ để bảo vệ khu vực.
Cuộc chiến ở đây vẫn còn chưa rõ ràng và khó đánh giá tầm quan trọng của nó do thông tin được hai bên công bố còn hạn chế. Không có dấu hiệu nào cho thấy Ukraine sẵn sàng vượt qua các vị trí cố thủ của Nga giữa Kherson và bán đảo Crimea. Cơ quan tình báo quân đội Anh cho biết, quân Ukraine đã giữ được một đầu cầu nhỏ bắc qua sông kể từ đầu tháng 6.
Cuộc giao tranh đáng kể nhất trong những tuần gần đây đã diễn ra xung quanh làng Kozachi Laheri, phía đông bắc Kherson, nơi các nhà phân tích quân sự phương Tây cho rằng Ukraine đã tổ chức một cuộc đột kích thành công trước khi rút lui một lần nữa.