Bạn đọc Nguyễn Song Lý đặt câu hỏi: "Tôi công tác trong ngành điện Lực được gần 15 năm nhưng do gia đình có việc mà lại neo người nên tôi làm đơn xin chấm dứt hợp đồng lao động với công ty. Tôi xin nghỉ từ ngày 1-8-2023, đã nộp đơn hưởng trợ cấp thất nghiệp và lãnh trợ cấp tháng đầu tiên. Nay tôi muốn làm thủ tục thanh toán BHXH 1 lần thì có được không ? Nếu được thì thủ tục gồm những giấy tờ gì? Mức tính thế nào? Sau bao lâu thì tôi mới được thanh toán?.
Luật sư Nguyễn Anh Đức, Đoàn Luật sư TP Hà Nội, trả lời: Để được nhận BHXH một lần, ông cần lập hồ sơ theo quy định tại Điều 109 Luật BHXH năm 2014 như sau:
1. Sổ BHXH.
2. Đơn đề nghị hưởng BHXH một lần.
3. Đối với người ra nước ngoài định cư cần phải nộp thêm bản sao giấy xác nhận về việc thôi quốc tịch Việt Nam hoặc bản dịch tiếng Việt được chứng thực hoặc công chứng một trong các giấy tờ sau đây:
a) Hộ chiếu do nước ngoài cấp.
b) Thị thực của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp có xác nhận việc cho phép nhập cảnh với lý do định cư ở nước ngoài;
c) Giấy tờ xác nhận về việc đang làm thủ tục nhập quốc tịch nước ngoài; có giấy tờ xác nhận hoặc thẻ thường trú, cư trú có thời hạn 5 năm trở lên của cơ quan nước ngoài cấp.
4. Trích sao hồ sơ bệnh án trong trường hợp bị mắc một trong các bệnh nguy hiểm đến tính mạng.
Khi đủ điều kiện hưởng BHXH và bạn có yêu cầu nhận BHXH một lần thì bạn có thể trực tiếp nộp hồ sơ cho cơ quan BHXH nơi bạn cư trú hoặc nộp tại cơ quan Bưu điện gần nhất.
Trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ theo quy định, cơ quan BHXH có trách nhiệm giải quyết và tổ chức chi trả số tiền BHXH cho bạn; trường hợp không giải quyết thì phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.
Mẫu đơn đề nghị BHXH 1 lần
Căn cứ Mẫu số 14-HSB Ban hành kèm theo Quyết định 166/QĐ-BHXH năm 2019 của BHXH Việt Nam quy định mẫu đơn đề nghị hưởng BHXH lần của người lao động theo như sau:
Mức hưởng BHXH một lần
Mức hưởng BHXH một lần được tính theo số năm đã đóng BHXH, cứ mỗi năm được tính như sau:
- 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng trước năm 2014.
- 2 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi.
- Trường hợp thời gian đóng BHXH chưa đủ một năm thì mức hưởng BHXH bằng số tiền đã đóng, mức tối đa bằng 2 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH. Mức hưởng BHXH một lần thực hiện theo quy định tại quy định nêu trên không bao gồm số tiền Nhà nước hỗ trợ đóng BHXH tự nguyện, trừ trường hợp quy định tại điểm (iv) mục 1. (Khoản 2 Điều 8 Nghị định 115/2015/NĐ-CP).
Giải quyết hưởng BHXH một lần qua các cổng dịch vụ công
Nhằm tạo thuận lợi cho người lao động (NLĐ) trong việc hưởng chính sách BHXH một lần, cơ quan BHXH triển khai hình thức đăng ký hưởng BHXH một lần trực tuyến thông qua Cổng Dịch vụ công quốc gia (https://dichvucong.gov.vn) hoặc Cổng Dịch vụ công BHXH Việt Nam (https://dichvucong.baohiemxahoi.gov.vn).
Với hình thức này, NLĐ không cần đến trực tiếp cơ quan BHXH vẫn có thể thực hiện thủ tục và được giải quyết hưởng BHXH một lần một cách nhanh chóng, tiện lợi tại nhà hay bất cứ đâu, bất cứ khi nào. Để tạo thuận lợi cho NLĐ, BHXH Việt Nam đề nghị BHXH các tỉnh, thành phố tổ chức tuyên truyền, hướng dẫn, hỗ trợ thực hiện dịch vụ công trực tuyến; quán triệt cán bộ nghiệp vụ theo dõi hồ sơ phát sinh, giải quyết chế độ hưởng cho người tham gia kịp thời, đúng quy định.
Bao lâu thì được hưởng BHXH một lần?
Theo Khoản 1, Điều 1, Nghị quyết 93/2015/QH13 ngày 22-6-2015 quy định về việc thực hiện chính sách hưởng chế độ BHXH một lần đối với người lao động như sau: "Trường hợp người lao động tham gia BHXH bắt buộc sau một năm nghỉ việc, người tham gia BHXH tự nguyện sau một năm không tiếp tục đóng BHXH mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH khi có yêu cầu thì được nhận BHXH một lần.
Như vậy, sau 1 năm nghỉ việc được tính từ khi người lao động chấm dứt đóng BHXH, và điều kiện nghỉ việc đủ một năm trở lên là điều kiện đủ để bạn có thể hưởng BHXH một lần. Hiên nay pháp luật cũng không có quy định cụ thể về thời hạn rút BHXH một lần sau khi đủ điều kiện. Do đó, nếu bạn đã đáp ứng đủ điều kiện theo quy định của pháp luật, bạn có quyền lựa chọn rút BHXH một lần bất kể thời điểm nào căn cứ vào nhu cầu thực tế của bạn.