Một nghiên cứu mới đây đã tiết lộ điều chưa từng thấy về thời hưng thịnh và suy tàn của nền văn minh La Mã và Hy Lạp cổ đại bằng cái nhìn về nơi xa xôi và xa lạ, xa rời đời sống văn minh lâu nay.
Ẩn sâu hàng trăm mét bên trong tảng băng Greenland là dấu tích của đế chế Rome và Hy Lạp cổ xưa và chúng được bảo tồn khá nguyên vẹn. Những dấu tích đó không có trong bất cứ cuốn sách lịch sử nào con người từng biết đến.
Băng lấy từ Greenland.
Một nhóm nghiên cứu quốc tế do các nhà nghiên cứu thuộc Viện nghiên cứu sa mạc Nevada (DRI) dẫn đầu đã phân tích các mẫu băng được lấy từ Dự án lõi đá Bắc Greenland (NGRIP), bắt đầu khoan lõi băng ẩn giữa Greenland vào cuối những năm 1990.
Các lõi băng nằm rất sâu, thậm chí sâu hơn các mẫu băng cắt từ độ sâu 159 đến 580m dưới lòng đất. Về bản chất, càng đào sâu càng thấy dấu tích cổ xưa hơn trong khoảng thời gian gần hai thiên niên kỷ.
Hàng ngàn năm trước, các nền văn minh Hy Lạp và La Mã cổ đại đã khai thác quặng chì và bạc nấu chảy. Công việc chế tác kim loại đã giúp củng cố nền tảng vật chất và kinh tế xã hội của họ.
Phân tích mẫu băng lấy từ Greenland.
Nhưng giờ đây, ngành công nghiệp đó có chi phí cao và gây ô nhiễm chì trong khí quyển, trôi dạt hàng ngàn cây số theo gió.
Gió lạnh thổi qua Greenland va chạm với tuyết rơi trên mặt băng giá. Qua thời gian , ngày càng có nhiều tuyết rơi, chôn vùi lớp băng bị nhiễm độc chì qua nhiều thế kỷ.
Nhưng nếu tách lõi băng giá ra, giống như các nhà nghiên cứu ở đây đã làm và phân tích lượng chỉ trong nó thì có thể thấy kỷ lục về ô nhiễm công nghiệp hàng nghìn năm trước.
Trong trường hợp này, các nhà nghiên cứu chú ý đến khoảng thời gian từ năm 1100 trước CN đến năm 800 sau CN. Chúng ta có thể coi khoảng thời gian là thời kỳ các xã hội cổ đại phát triển thịnh vượng về kinh tế dựa vào lượng khói thải ra.
"Kỷ lục khí thải hàng năm của chúng ta đã bị phá vỡ vì các thông số chính xác trong lõi băng bắt đầu vào năm 1100 trước CN cuối thời kỳ Đồ sắt muộn và kéo dài đến thời Trung Cổ ở châu Âu - giai đoạn nền văn minh Hy Lạp và La Mã trỗi dậy và sụp đổ" - nhà thủy văn học DRI Joe McConnell nói.
"Chúng tôi phát hiện ra rằng ô nhiễm chì ở Greenland kéo theo bệnh dịch, chiến tranh, tình trạng bất ổn xã hội và sự bành trướng đế chế ở châu Âu".
Đây không phải là lần đầu tiên khoa học phát hiện ra dấu ấn của đế chế La Mã ở Greenland. Một nghiên cứu trước đây vào giữa những năm 1990 được thực hiện bằng cách khác.
Nghiên cứu đó dựa trên kết luận ở 18 điểm dữ liệu băng. Nghiên cứu mới mở rộng hơn 21.000 phép đo đạc, cung cấp những thông tin chưa từng thấy trước đây về hoạt động kinh tế Hy Lạp và La Mã cổ đại, để theo dõi các cuộc chiến, bệnh dịch, nạn đói và sự suy tàn.
Phát hiện này cho thấy, chì là kim loại độc hại. Việc người xưa sử dụng nó trong suốt chiều dài lịch sử thực sự là một dấu ấn vô giá đối với các nhà khoa học và nhà sử học.
Phát hiện dấu tích của đế chế La Mã dưới băng Greenland được coi như tìm ra châu Mỹ ẩn dưới lục địa khác.
Nguồn bài và ảnh: Science Alert