Với quan niệm những sự việc xảy ra, những hành vi được thực hiện trong những ngày đầu năm mới sẽ ảnh hưởng đến cả năm, dân gian đưa ra nhiều khuyến cáo về những thứ nên mua và không nên mua dịp này.
Đầu năm nên mua gì?
Để nhận được may mắn, có một năm hanh thông, thuận lợi, người Việt có cả danh sách những thứ nên và không nên mua trong dịp Tết Nguyên đán hoặc những ngày đầu năm Âm lịch nói chung.
- Muối: "Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi" là câu tục ngữ phản ánh phong tục tập quán lâu đời của người Việt Nam khi chào đón năm mới. Theo quan niệm của người xưa, muối là thứ giúp xua đuổi tà ma và đem lại nhiều may mắn. Vị của muối cũng tượng trưng cho sự đậm đà của tình cảm gia đình.
Nhiều người còn tin rằng, việc mua muối đầu năm sẽ giúp gia đình được hoà thuận, êm ấm, các mối quan hệ trong gia đình hay mối ngoài xã hội sẽ trở nên gắn bó, khăng khít.
- Bao diêm, bạt lửa: Lửa tượng trưng cho sự ấm áp, hạnh phúc và tài lộc không bao giờ tắt nên nhiều gia đình tin rằng việc mua lửa vào đầu năm sẽ giúp gia đình ấm áp, bình an, thịnh vượng. Bởi vậy, vào ngày đầu năm mới, bạn thường thấy người bán thường bán gói muối kèm với bật lửa.
- Chữ: Mua giấy xin chữ ngày đầu năm là truyền thống của ngày xuân. Hoạt động này vừa thể hiện sự coi trọng tri thức lại vừa là sự cầu mong con đường học hành, công danh sự nghiệp của bản thân được hanh thông, thuận lợi.
- Đồ phong thủy:Một món đồ phong thuỷ hợp vía, hợp mệnh với gia chủ được bán chạy trong dịp này. Chúng được mua để hóa giải hung khí, mang lại sinh khí để sức khoẻ hay việc làm ăn ngày càng tốt hơn.
- Gốm: Việc mua gốm đầu năm không chỉ giúp tô điểm cho không gian sống mà còn có ý nghĩa cân bằng ngũ hành, cầu may mắn cho gia chủ.
- Vàng: Theo quan niệm xưa, việc mua vàng đầu năm sẽ giúp chúng ta có một năm đủ đầy, giàu sang, đặc biệt là ngày Vía thần Tài mùng 10 tháng Giêng.
Mua muối, xin chữ đầu năm để may mắn, thịnh vượng (Ảnh minh hoạ: Pinterest)
Kiêng gì trong năm mới?
Các tục kiêng trong năm mới bao gồm:
- Quét nhà, đổ rác: Vào những ngày Tết, nhiều gia đình không đụng đến cây chổi, không quét nhà, đổ rác hay lau lùi gì cả bởi người xưa quan niệm đây là hành động tự đem tiền tài trong nhà đổ ra ngoài đường. Chính vì thế, trước thời khắc giao thừa, các gia đình đều lau chùi, dọn dẹp nhà cửa sạch sẽ, tươm tất để chào đón năm mới.
- Làm vỡ đồ đạc: Người Việt rất kiêng kỵ làm vỡ đồ đạc, nhất là gương, thuỷ tinh hay đồ gốm sứ trong năm mới vì cho rằng đó là điềm xấu. Vào những ngày Tết, mọi người thường nhắc nhở nhau sử dụng đồ đạc cẩn thận, nhất là dặn trẻ con khi đi chúc Tết, thăm họ hàng.
- Khóc lóc, cãi vãi Với quan điểm "đầu xuôi đuôi lọt", mọi việc khởi đầu tốt đẹp thì cả hành trình mới khởi sắc, kết quả tốt đẹp nên vào những ngày đầu năm mới, mọi người luôn cười nói vui vẻ, kể cho nhau những câu chuyện vui, không khóc lóc, cãi vã ồn ào trong dịp Tết.
- Cho lửa và nước: Lửa và nước được xem như vật giữ may mắn và tiền tài trong nhà nên hành động cho lửa và nước trong 3 ngày Tết được xem là tự mang tiền tài cho người khác, năm mới sẽ khó khăn và chật vật để kiếm lại.
- Vay tiền: Việc mượn tiền của được nhiều người kiêng trong suốt cả tháng Giêng. Ngày đầu năm mà đã đi mượn tiền chứng tỏ cuộc sống không sung túc, dẫn đến cả năm cứ chật vật kiếm sống, làm ăn khó giàu có nổi.
Những lưu ý về việc đầu năm nên mua gì, kiêng gì để rước lành tránh dữ giúp bạn hiểu rõ hơn về văn hóa của người Việt Nam. Trong thời hiện đại, việc thực hiện chỉ mang tính tượng trưng, không nên câu nệ, máy móc.