Xung đột Ukraine sang tới ngã rẽ quan trọng?
Liên quan đến xung đột Ukraine - Nga, ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy Ukraine không thể xuyên thủng phòng tuyến vững chắc của Nga dọc theo khu vực phía Nam. Điều này cộng với các thách thức mà Ukraine đối diện trên hướng Kupyansk, Lyman và Bakhmut cho thấy toàn bộ xung đột có thể đang tiến đến một thời kỳ quyết định.
Lính đổ bộ đường không của Nga. Ảnh: Bộ Quốc phòng Nga.
Chính vì thực tế này, chính quyền Tổng thống Mỹ Biden đã đề nghị Quốc hội nước này cấp 20 tỷ USD cho Ukraine. Ý tưởng của ông Biden dường như là nhằm mang lại sự khích lệ tinh thần cho cả Tổng thống Ukraine Zelensky lẫn quân đội Ukraine.
Tuy nhiên, tâm lý chung ở Mỹ và châu Âu là đang dịch chuyển theo hướng tìm giải pháp chấm dứt cuộc xung đột vũ trang tốn kém và đầy khó khăn này.
Tại Mỹ, mối quan ngại rất đa dạng, từ việc kho dự trữ chiến lược của Mỹ suy giản, đến viễn cảnh xung đột Ukraine kéo dài và kết thúc theo hướng bất lợi cho Ukraine. Mặc dù xu hướng phản chiến chưa đến mức áp đảo, các bước lùi của Ukraine trên chiến trường có thể khiến Quốc hội Mỹ ngần ngại trong cung cấp tài chính cho các nỗ lực quân sự của Ukraine.
Có một điều khá chắc chắn là ít có chính trị gia Mỹ nào có thể huy động được sự ủng hộ của công chúng cho xung đột quân sự với Nga.
Bất ngờ khó lường từ phía Nga và rủi ro từ phía Ukraine
Hiện rất khó tìm kiếm thông tin về hoạt động tác chiến của Nga, đặc biệt là trên hướng Kupyansk. Người Nga không gọi chiến dịch của họ là một cuộc tiến công, mặc dù có các báo cáo chưa được xác nhận nói rằng Nga tập trung 100.000 quân hoặc hơn thế cho chiến dịch của họ trong khu vực này, đồng thời di chuyển các vũ khí hạng nặng vào đây. Có lẽ trường hợp rõ nhất là một đoàn xe pháo phản lực phóng loạt BM-21.
Trong khi đó gần đây cũng có thông tin nói rằng một số đơn vị Ukraine khước từ chiến đấu.
Tổng thống Ukraine Zelensky vẫn đang hy vọng tái chiếm Bakhmut. Hiện nay người Ukraine đang cố lấy lại các khu định cư nằm về phía Bắc và phía Nam của thành phố này.
Thông tin mới nhất là các bước tiến trước đó của Ukraine ở cả 2 hướng trên đều đã bị đẩy lui. Hy vọng của ông Zelensky về tạo ra một chiến thắng từ tro tàn Bakhmut dường như rất khó hiện thực hóa.
Việc mạo hiểm đầu tư vào Bakhmut có thể tạo ra vấn đề nội bộ lớn tại Ukraine. Thông tin cho hay, ông Zelensky đang xem xét cách chức đương kim Bộ trưởng Quốc phòng nước này Oleksiy Reznikov, người có kinh nghiệm đón nhận vũ khí từ châu Âu và từ Mỹ. Các ứng viên thay thế tiềm tàng đa phần là thiếu kinh nghiệm.
Ông Reznikov có khả năng sẽ được phái sang Anh làm Đại sứ Ukraine tại đó.
Trong bối cảnh ấy, không ai nói chắc chắn liệu ông Zelensky còn giành được nhiều sự ủng hộ trong quân đội nữa hay không.
Ukraine đã huy động cả các đơn vị dự bị, trong đó có nhiều đơn vị do NATO huấn luyện, để chặn quân Nga. Tuy nhiên, việc sử dụng các đơn vị này sẽ khiến Ukraine trong tương lai chỉ còn các lữ đoàn ít được huấn luyện kỹ càng. Chiến lược chính của Nga là để quân đối phương tới trong đội hình sát cạnh nhau rồi giội pháo và bom vào.
Có thông tin nói rằng Ukraine đã ra lệnh sơ tán đồng thời gài mìn vào các cây cầu, đoạn đường để làm chậm đà tiến của Nga.
Phía Nga cũng tỏ ra khôn khéo khi kiểm soát mặt trận của mình. Họ ít thực hiện các cuộc tấn công vào thủ đô Kiev, ngoại trừ một cuộc tấn công vào trung tâm tình báo của Ukraine ở thủ đô.
Nhìn chung báo chí Nga ít nói về các viên chỉ huy hàng đầu của quân đội Ukraine, như Tổng tư lệnh quân đội Valerii Zaluzhny và Tư lệnh lục quân Ukraine Oleksandr Syrskyi, ngoài việc nhận xét rằng quân đội Ukraine vận hành chuyên nghiệp. Đây có thể là dấu hiệu Nga đang mở cánh cửa cho đối thoại với quân đội Ukraine.
Trong khi ấy, một số chiến binh của công ty quân sự tư nhân Nga Wagner có thể sẽ sang châu Phi. Bản thân Nga thì chưa bày tỏ sự ủng hộ cho cuộc đảo chính ở Niger nhưng công ty Wagner thì lại khác trong bối cảnh Cộng đồng kinh tế các nước Tây Phi (ECOWAS) tính đến việc can thiệp quân sự để khôi phục chế độ của Tổng thống Bazoum vừa bị phế truất trong cuộc đảo chính quân sự. Phương Tây sẽ mất nhiều quyền lợi nếu vị cựu tổng thống này không được phục chức.
Niger cách xa Ukraine nhưng không loại trừ kịch bản các nhà hoạt định chính sách của Kremlin nhận thấy cơ hội từ biến cố ở Niger để đẩy mạnh chiến dịch quân sự ở Ukraine, rất có thể là ở Kupyansk.