"Đâm sau lưng"
Hôm 17/1, Đại sứ Trung Quốc tại Canada Lô Sa Dã đã yêu cầu chính quyền Canada dừng việc kêu gọi cộng đồng quốc tế chống lại Trung Quốc. Ngoài ra, ông Lô cũng cảnh báo Bắc Kinh sẽ trả đũa nếu Ottawa quyết định "cấm cửa" hãng viễn thông công nghệ Huawei vì những lí do an ninh.
Ngoài ra, ông Lô khẳng định vụ bắt giữ bà Mạnh Vãn Chu - Giám đốc Tài chính (CFO) của Huawei - vào hồi tháng trước giống như bị "một người bạn đâm sau lưng" và Canada sẽ phải chịu hậu quả nếu cấm Huawei triển khai hệ thống mạng 5G.
Bên cạnh đó, ông Lô cho rằng Ngoại trưởng Canada Chrystia Freeland không nên tận dụng Diễn đàn Kinh tế Thế giới tại Davos, Thụy Sĩ, để kêu gọi các nước quay lưng lại với Trung Quốc.
Đại sứ Trung Quốc tại Canada Lô Sa Dã (bên phải), trong cuộc họp với truyền thông tại Đại sứ quán Trung Quốc ở Ottawa. Ảnh: AP
Mặc cho phát biểu từ Đại sứ Trung Quốc, bà Freeland cho biết vụ Trung Quốc bắt giữ hai công dân Canada vẫn sẽ là ưu tiên hàng đầu trong nội dung phát biểu tại Davos.
Việc bà Mạnh Vãn Chu bị bắt giữ khi đang chờ quá cảnh tại sân bay Vancouver vào ngày 1/12/2018 đã gây chấn động lớn. Bà Mạnh hiện là CFO của Huawei và là con gái của nhà sáng lập công ty Nhậm Chính Phi. Theo các thông tin, Washington muốn dẫn độ bà sang Mỹ để xét xử các tội danh liên quan tới vi phạm cấm vận của Mỹ với Iran.
Trung Quốc đã bắt giữ 2 người Canada - nhà ngoại giao Michael Kovrig và doanh nhân Michael Spavor - ít lâu sau đó để gia tăng áp lực, buộc Canada thả bà Mạnh Vãn Chu.
Sau bài phỏng vấn của ông Lỗ, bà Freeland cho biết thêm: "Vụ bắt giữ bà Mạnh là vấn đề pháp luật. Canada phải tuân thủ theo những hiệp ước quốc tế. Đây không phải là mưu đồ chính trị của chính phủ Canada và cũng không phải là lời tuyên chiến trong mối quan hệ với Trung Quốc."
Ngoại trưởng Canada Chrystia Freeland. Ảnh: Bloomberg
Cuộc chiến ngoại giao Canada - Trung Quốc
Canada đã kêu gọi các đồng minh hỗ trợ, đề nghị "giải cứu" hai công dân Kovrig và Spavor. Được biết, Trung Quốc đã cáo buộc hai người này vì "tham gia vào những hoạt động đe dọa an ninh quốc gia" Trung Quốc.
"Đây là vấn đề không chỉ liên quan tới Canada mà còn là vấn đề của cộng đồng quốc tế. Có rất nhiều đồng minh có mối quan ngại giống như Canada," bà Freeland nói.
Mới đây, Trung Quốc tuyên án tử hình với một công dân Canada khác có tên Robert Schellenberg vì tội buôn bán ma túy.
Đại sứ Canada tại Trung Quốc John McCallum cho biết Canada đã cố gắng rất nhiều và "đây mới chỉ là khởi đầu".
Ngày 17/1, Trung Quốc phủ nhận rằng việc bắt giữ công dân Canada có thể là mối đe dọa với tất cả các nước trên thế giới.
Trong khi đó, một số quốc gia đã bày tỏ sự ủng hộ với Canada. Bộ Ngoại giao Mỹ gọi bản án tử hình "mang đậm tính chính trị".
Ông Lỗ khẳng định mối quan hệ thương mại giữa Trung Quốc và Canada có thể được phục hồi và cuộc khủng hoảng hiện tại có thể được giải quyết thông qua đàm phán.
Ông Lỗ cho rằng việc bắt giữ hai công dân Canada là tuân thủ theo pháp luật và chỉ trích vụ bắt giữ bà Mạnh bởi CFO Huawei không vi phạm bất kì luật nào của Canada.
Canada hiện đang nghiên cứu về việc có sử dụng công nghệ 5G của Huawei hay không.
Nhiều nước đã cáo buộc Huawei có mối liên hệ mật thiết với chính phủ Trung Quốc và có thể sẽ sử dụng trang thiết bị viễn thông của hãng này cho mục đích gián điệp. Mỹ, Australia, Nhật Bản và một số chính phủ khác đã ban hành lệnh sử dụng công nghệ Huawei vì lí do an ninh.
5G là hệ thống mạng thế hệ tiếp theo, có thể được áp dụng để phục vụ các thiết bị y tế, xe tự lái và các công nghệ khác.
Tuần trước, Huawei phải chịu một rắc rối khác khi chính quyền Ba Lan tuyên bố bắt giữ một nhân viên Trung Quốc với tội danh gián điệp. Huawei cho biết đã sa thải nhân viên này và các cáo buộc không liên quan gì tới công ty.