Kiribati - quốc gia Nam Thái Bình Dương đã "chia tay" với Đài Loan vào ngày 20/9. Kiribati cũng là quốc gia thứ 2 trong vòng năm ngày quyết định chấm dứt quan hệ với Đài Loan, sau Quần đảo Solomon.
Trước động thái này, ông Trần Thủy Biển - cựu lãnh đạo Đài Loan đã mỉa mai lãnh đạo Đài Loan đương nhiệm Thái Anh Văn trên facebook cá nhân.
Theo United Daily News (Đài Loan), trong bài viết trên facebook, ông Trần Thủy Biển cho biết, ông thành tựu hơn khi trong tám năm nhiệm kỳ chỉ "đánh mất" sáu quốc gia đồng minh còn bà Thái Anh Văn đã bị bảy đồng minh quay lưng trong chưa đầy ba năm rưỡi lên nắm quyền.
Kể từ khi bà Thái Anh Văn nhậm chức lãnh đạo Đài Loan vào năm 2016 đến nay, trong khoảng thời gian 3 năm 4 tháng, bảy quốc gia đồng minh đã quyết định chấm dứt quan hệ với Đài Loan, hơn nữa đây là đều là những quốc gia có dân số lớn nhất và chiếm vị trí chiến lược quan trọng nhất trong khối đồng minh của Đài Loan.
Ngoài ra, ông Trần Thủy Biển cũng chỉ trích rằng, bà Thái vì không muốn "khiêu khích Trung Quốc" nên thực hiện kế "ngoại giao phòng thủ" giống người tiền nhiệm Mã Anh Cửu, hoàn toàn trái ngược với chính sách "ngoại giao tấn công"của ông, kết quả trong 8 năm nhiệm kỳ, Đài Loan đánh mất 9 đồng minh nhưng lại thiết lập quan hệ với 3 quốc gia khác nên tựu chung lại có thể coi Đài Loan chỉ đánh mất 6 đồng minh trong 8 năm ông nắm quyền.
Tuy nhiên, một bộ phận dư luận Đài Loan lại chỉ trích phát biểu của ông này và cho rằng cách nói của ông chẳng khác nào của "kẻ chạy 50 bước cười kẻ chạy 100 bước".
Trong khi đó, ông Mã Anh Cửu cho rằng, nguyên nhân dẫn đến "làn sóng chấm dứt quan hệ" của các quốc gia với Đài Loan là do chính quyền bà Thái Anh Văn không tuân thủ Đồng thuận 1992. "Không tuân thủ Đồng thuận 1992 thì không có ngoại giao phòng thủ", ông này nói.
Trước đó, trong cuộc họp chiều ngày 20/9, ngay sau khi Đài Loan tuyên bố chấm dứt quan hệ với Kiribati, bà Thái Anh Văn cho biết, chính quyền đảo này vẫn luôn phản đối Đồng thuận 1992 cũng như thể chế "một quốc gia, hai chế độ" của Bắc Kinh. "Không thể được", bà Thái nhấn mạnh về việc Bắc Kinh muốn áp dụng chính sách này với Đài Loan.
Đáng chú ý, cũng trong cuộc họp, nhà lãnh đạo Đài Loan đã từ chối trả lời câu hỏi liên quan đến thông tin Haiti và Tuvalu sẽ là những quốc gia tiếp theo cắt đứt quan hệ với Đài Loan.
Hiện nay, Đài Loan chỉ còn bốn đồng minh ở Nam Thái Bình Dương gồm Nauru, Tuvalu, Palau và Quần đảo Marshall. Ông Từ Vĩnh Minh - quan chức Đài Loan cảnh báo, chính quyền bà Thái nên chuẩn bị tâm lý bởi chuỗi động thái chấm dứt quan hệ theo kiểu "tuyết lở" này có thể sẽ không dừng lại ở đây.