Cựu Thủ tướng Malcolm Turnbull nhấn mạnh Úc không nên "chịu lép vế" trước các hành động thương mại từ Bắc Kinh và thay đổi lập trường về các vấn đề song phương gây tranh cãi với Trung Quốc .
Ông Turnbull cho biết: "Tôi đã từng trải qua tình huống như này vào năm 2017 và 2018. Chúng ta đã giữ vững lập trường của mình, không khuất phục trước sức ép. Khi Bắc Kinh nhận ra rằng gây sức ép không mang lại kết quả như họ mong muốn, họ phải từ bỏ. Tôi nghĩ chúng ta cần phải giữ vững lập trường".
Bình luận trên được đưa ra trong bối cảnh quan hệ giữa Úc và Trung Quốc leo thang căng thẳng. Bắc Kinh tiếp tục giáng đòn vào ngành xuất khẩu của Úc với lệnh cấm nhập khẩu, siết chặt quy định hoặc áp thuế vào lên hàng loạt hàng hóa nhập khẩu của Úc từ than đá, bông đến rượu, tôm và thịt bò.
Theo tờ South China Morning Post, ông Turnbull giữ chức vụ thủ tướng từ năm 2015- 2018 khi quan hệ Úc - Trung Quốc bắt đầu xấu đi, bất kể thỏa thuận thương mại tự do song phương ký kết vào năm 2015.
Trong nhiệm kỳ của ông Turnbull, Bắc Kinh chỉ trích Canberra vì Úc ủng hộ quyết định của Tòa Thường trực quốc tế về việc bác bỏ yêu sách chủ quyền đường lưỡi bò phi lý của Trung Quốc ở biển Đông và cấm tập đoàn Huawei, ZTE tham gia phát triển mạng lưới 5G của Úc.
Thời điểm đó, chính quyền của ông Turnbull cũng thông qua luật nhằm đối phó điều mà Úc cho là sự can thiệp của Trung Quốc vào chính trường nước này.
Những ngày gần đây, nhiều quan chức Trung Quốc nói rằng Úc cần phải hành động để cải thiện quan hệ song phương, vốn ngày càng xấu đi sau khi Úc kêu gọi tiến hành điều tra quốc tế về nguồn gốc dịch Covid-19 vào tháng 4.
Ngày 11-11, Trợ lý Bộ trưởng Thương mại Trung Quốc Lý Thành Cương phát biểu rằng "Úc biết phải làm gì để cải thiện quan hệ". Một ngày sau, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân đề nghị Úc ngừng đưa ra những "bình luận lệch lạc về các vấn đề nội bộ của Trung Quốc liên quan đến Hồng Kông, Tân Cương và Đài Loan".
Trung Quốc tiếp tục giáng đòn vào ngành xuất khẩu của Úc với lệnh cấm nhập khẩu, siết chặt quy định hoặc áp thuế. Ảnh: Bloomberg
Tuy nhiên, ông Turnbull đã bác bỏ những đề nghị này, kêu gọi những người kế nhiệm ông trong chính phủ "giữ vững lập trường". Ông Turnbull nhấn mạnh nếu lùi bước trước sức ép của Bắc Kinh, Úc sẽ không nhận được lời cảm ơn mà thay vào đó sẽ ít được tôn trọng hơn.
Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Úc, mang lại 39% kim ngạch xuất khẩu cho Úc. Úc cũng phụ thuộc rất nhiều vào dòng tiền của Trung Quốc đổ vào lĩnh vực du lịch và giáo dục.
Theo ông Turnbull, Úc cần đa dạng đối tác thương mại, mở rộng các hiệp định tự do thương mại để giảm phụ thuộc vào Trung Quốc.
Trong ngày 15-11, Úc là 1 trong 15 nước ký kết Thỏa thuận Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP), một hiệp định thương mại do ASEAN dẫn đầu và có sự tham gia của Trung Quốc.
Bộ trưởng Thương mại Úc Simon Birmingham hy vọng thỏa thuận thương mại này sẽ giúp cải thiện mối quan hệ căng thẳng của nước này với Trung Quốc. Trong khi đó, ông Turnbull nghĩ Úc nên cởi mở với khả năng Mỹ quay trở lại Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) dưới nhiệm kỳ tổng thống Mỹ sắp tới.