Tổng thống Trump và lãnh đạo Nga Vladimir Putin đã kết thúc hội nghị thượng đỉnh tại Phần Lan. Ngay sau sự kiện, phóng viên Chris Wallace của Fox News đã có buổi phỏng vấn 1-1 độc quyền với Tổng thống Nga. Dưới đây là phần lược dịch bài phỏng vấn được đánh giá là "đầy căng thẳng" này.
CHRIS WALLACE: Tổng thống Putin - Cảm ơn ông vì đã dành thời gian trò chuyện với chúng tôi. Lát nữa tôi sẽ đi vào một số chi tiết của cuộc thượng đỉnh nhưng chúng ta hãy bắt đầu với bức tranh toàn cảnh.
Tổng thống Trump đã nói trong cuộc họp báo rằng mối quan hệ giữa hai bên chưa bao giờ tồi tệ hơn nhưng điều đó đã thay đổi cách đây vài tiếng đồng hồ. Vậy mối quan hệ Nga - Mỹ về tổng thể đã thay đổi như thế nào?
Tổng thống VLADIMIR PUTIN:
Về cơ bản, tôi nghĩ rằng chúng ta nên biết ơn các cố vấn và nhân viên, những người đã mất hàng tháng trời để làm việc với nhau, không chỉ nhằm chuẩn bị cho cuộc họp thượng đỉnh lần này.
Tôi muốn đề cập tới nỗ lực của các cơ quan, ban ngành, những người làm việc trong cả những lĩnh vực rất nhạy cảm, nhạy cảm với cả Nga và Mỹ.
Khi trao đổi với Tổng thống Trump, chúng tôi đã nhất trí rằng chủ nghĩa khủng bố là mối đe dọa lớn nhất, hơn cả tưởng tượng ban đầu. Bởi lạy trời nếu có chuyện gì đó xảy ra, nếu có một cuộc tấn công trực tiếp bằng vũ khí hủy diệt hàng loạt - nếu chúng có vũ khí hủy diệt hàng loạt - thì có thể gây ra một hậu quả kinh hoàng.
Tổng thống Nga Vladimir Putin trong cuộc phỏng vấn với Chris Wallace. Ảnh: AP
Vì vậy, quân đội của chúng tôi, các cơ quan mật vụ của chúng tôi đã thiết lập quan hệ hợp tác trong lĩnh vực đặc biệt quan trọng này. Việc chúng tôi hợp tác ở Syria là một ví dụ.
Mặc dù xét trên một khía cạnh nào đó, đặc biệt là trên một bối cảnh rộng lớn hơn, vẫn có một số hiểu lầm nhưng quan hệ hợp tác này sẽ tiếp tục được duy trì giữa quân đội hai nước, giữa các cơ quan mật vụ. Đại khái, đó là nỗ lực chống khủng bố của chúng tôi.
Nhưng vào năm 2021, hiệp ước START [Hiệp ước Cắt giảm Vũ khí Chiến lược - ND] mới sẽ hết hạn, vậy chúng ta sẽ làm gì tiếp theo?
Tôi đã đảm bảo với Tổng thống Trump rằng nước Nga sẵn sàng gia hạn hiệp ước này, nhưng trước đó chúng tôi phải đạt được nhất trí ở nhiều điều khoản cụ thể bởi chúng tôi có một số thắc mắc dành cho các đối tác Mỹ. Chúng tôi nghĩ rằng họ không hoàn toàn tuân thủ hiệp ước nhưng đây là việc mà các chuyên gia phải quyết định.
Chúng tôi cũng bàn về chương trình hạt nhân của Iran. Chúng tôi đã thảo luận xem có thể làm gì để cải thiện tình hình với Triều Tiên. Tôi đã chỉ ra và sẽ nhắc lại lần nữa rằng, tôi nghĩ, Tổng thống Trump đã đóng góp rất nhiều và ông ấy đã làm rất nhiều để xử lý vấn đề này.
Thế nhưng, để phi hạt nhân hóa toàn diện trên bán đảo Triều Tiên thì cần tới sự bảo trợ của cộng đồng quốc tế. Và Nga sẵn sàng góp phần nếu cần.
Vì vậy, chúng tôi có thể nói rằng, có một vài vấn đề đặc biệt quan trọng với chúng tôi. Theo quan điểm của một số người, chúng tôi đã bắt đầu có được sự hiểu biết lẫn nhau và như vậy là đủ để khẳng định rằng, nhiều chuyện đã thay đổi theo hướng tích cực hơn trong cuộc họp.
CHRIS WALLACE: Nhưng ông có xem hội nghị thượng đỉnh lần này là một bước ngoặt và dấu hiệu cho thấy phương Tây đã chấm dứt nỗ lực nhằm cô lập Nga trong những năm gần đây không?
Tổng thống VLADIMIR PUTIN:
Tôi nghĩ anh sẽ tự mình thấy được rằng nỗ lực này đã thất bại và sẽ không bao giờ có thể thành công. Ý tôi là, hãy nhìn vào quy mô, mức độ và tầm quan trọng của Nga xét về mặt kinh tế và an ninh quốc tế, đóng góp của Nga vào thị trường năng lượng toàn cầu. Quá lớn để cấm vận và cô lập.
Dù vậy, nói tới những thứ kết nối chúng tôi, những thứ đòi hỏi nỗ lực chung khiến cho chúng tôi nghĩ rằng nên chấm dứt những hành động mang tính tranh đấu như vậy và tìm kiếm các phương thức khác để giải quyết bất đồng - đương đầu với các vấn đề và thách thức; làm thế nào để vượt qua tình trạng này - làm thế nào để giải quyết tình trạng này mới là điều đáng kể.
Vì vậy, tôi nghĩ rằng đây là giai đoạn đầu của chặng đường. Đây là điểm bắt đầu. Chúng tôi đã có một khởi đầu tốt.
Lãnh đạo Nga - Mỹ trong thượng đỉnh Helsinki. Ảnh: Reuters
CHRIS WALLACE: Thưa ngài Tổng thống - một trong những vấn đề đang gây cản trở, như ông đã biết, là cáo buộc Nga can thiệp vào cuộc bầu cử Mỹ. Ông đã nhiều lần nói và cũng đã nhắc lại rằng đó không phải là hành động của nhà nước Nga, và nếu có chuyện đó thì cũng là do những cá nhân Nga ái quốc.
Ở đây tôi có cáo trạng do công tố viên đặc biệt Robert Mueller công bố hôm 13/7 cho rằng, 12 thành viên trong cơ quan tình báo quân đội GRU của Nga, và họ đề cập cụ thể tới các đơn vị 26, 165 và 74-455. Họ nói rằng các đơn vị này có liên quan tới vụ đột nhập vào các máy tính của Đảng Dân chủ, đánh cắp thông tin và lan truyền chúng để tìm cách gây gián đoạn cuộc bầu cử Mỹ.
Tôi có thể đưa tài liệu này cho ngài xem không? Thưa đây.
Tổng thống VLADIMIR PUTIN:
Hãy để tôi bắt đầu trả lời câu hỏi của anh theo một cách hơi khác. Ta hãy cùng nhìn sự việc theo hướng này. Người ta đang bàn tán về việc Nga can thiệp vào quá trình bầu cử Mỹ.
Tôi đã nói chuyện này vào năm 2016 và giờ tôi muốn nhắc lại một lần nữa. Tôi thực sự mong người Mỹ lắng nghe những gì tôi nói.
Trước hết, Nước Nga không bao giờ can thiệp vào tình hình nội bộ của Mỹ, chứ chưa cần nói tới bầu cử.
CHRIS WALLACE: Nhưng thưa ngài. Đây là cáo trạng. Trên đó - tôi thấy có 12 cái tên. Nó đề cập tới các đơn vị cụ thể của GRU, cơ quan tình báo quân đội Nga. GRU không phải một phần của nước Nga ư?
Tổng thống VLADIMIR PUTIN:
Tôi sẽ nói tới chuyện đó. Hãy kiên nhẫn một chút và anh sẽ có câu trả lời đầy đủ.
Can thiệp vào công việc nội bộ của Mỹ, anh có thật sự tin rằng ai đó hoạt động từ lãnh thổ Nga lại có thể gây ảnh hưởng tới Mỹ và ảnh hưởng tới lựa chọn của hàng triệu người Mỹ không?
CHRIS WALLACE: Tôi không hỏi liệu họ có tác động được không - Tôi muốn hỏi là liệu họ có từng thử làm như vậy không?
Tổng thống VLADIMIR PUTIN:
Tôi sắp trả lời đây. Đó là luận điểm đầu tiên mà tôi muốn nói. Nếu anh kiên nhẫn, anh sẽ nghe được câu trả lời đầy đủ.
Tôi đã nhắc tới chuyện này năm 2016 và giờ tôi lại nói - chuyện là hành động xâm nhập vào tài khoản thư điện tử của một ứng viên Đảng Dân chủ. Nó có làm thay đổi thực tế không? Nó có phải là một dạng dối lừa nào đó của thực tế không? Đó là điều quan trọng - một quan điểm mà tôi đang cố gắng đưa ra. Có thông tin sai sự thật nào được cài cắm không? Không, không hề.
Chuyện các tin tặc đang được nhắc đến - tôi sẽ quay trở lại với chuyện đó sau, xin hãy kiên nhẫn trong giây lát.
Như chúng ta được biết, họ đã đột nhập vào một tài khoản thư điện tử nhất định và có thông tin về những hành động thao túng thực hiện trong Đảng Dân chủ để đưa quá trình tranh cử theo hướng có lợi cho một ứng viên và theo như tôi biết, toàn bộ ban lãnh đạo Đảng đều đã từ chức.
Họ thừa nhận hành động thao túng, vậy đó là một chuyện. Thao túng dư luận nên chấm dứt và cần đưa ra một lời xin lỗi công khai, rộng rãi, thay vì tìm tới những người chịu trách nhiệm hoặc bên có lỗi.
Và giờ tới những chuyện đã được đề cập - Như tôi đã nói trong cuộc họp báo...
CHRIS WALLACE: Nhưng thưa ngài Tổng thống, tôi có thể nói đôi lời được không, ông đang ám chỉ rằng họ đã đánh cắp được "tiền thật", chứ không phải "tiền giả". Vậy ý ông là chuyện đó không sao cả bởi họ đã lấy của DNC [Ủy ban Quốc gia Đảng Dân chủ], chứ không phải là John Podesta [Chủ tịch chiến dịch tranh cử của bà Hillary Clinton năm 2016 - ND]? Đó là các thư điện tử thật của họ, nên chuyện đánh cắp và lan truyền thông tin này ra ngoài, cũng như can thiệp vào bầu cử thì được?
Tổng thống VLADIMIR PUTIN:
Xin hãy lắng nghe tôi. Thông tin mà tôi biết thì chẳng có gì sai cả. Mọi khía cạnh đều đúng và lãnh đạo Đảng Dân chủ đã thừa nhận. Đó là luận điểm đầu tiên.
Giờ luận điểm thứ hai, nếu anh không thích câu trả lời của tôi, anh có thể nói thẳng với tôi và tôi sẽ chỉ im lặng. Còn nếu anh muốn người Mỹ nghe ý kiến của tôi thì anh có thể đợi một chút được không?
Và giờ là tới những cáo buộc cụ thể. Thứ nhất, công tố viên đặc biệt Mueller đã cáo buộc một công ty tư nhân ở Nga, thậm chí đó còn chẳng phải một tập đoàn lớn. Trọng tâm kinh doanh của họ là một khách sạn. Giờ công ty này đã thuê các luật sư Mỹ và bảo vệ danh tiếng của mình trước tòa án Mỹ.
Tới nay, tòa án Mỹ vẫn chưa phát hiện ra bất cứ dấu vết can thiệp nào, dù là gì đi chăng nữa. Anh có biết chuyện đó không? Hàng triệu người Mỹ đã biết rồi đấy.
Giờ thì sẽ tới những cá nhân trong cáo trạng. Chúng tôi và Mỹ, chúng tôi có một hiệp ước để hỗ trợ trong các vụ án hình sự, một hiệp ước từ năm 1999. Hiện giờ hiệp ước vẫn có hiệu lực và nó hoạt động rất hiệu quả. Hôm nay, tôi đã chỉ ra một ví dụ về khả năng của nó.
CHRIS WALLACE: Tôi không cố ý ngắt lời...
Tổng thống VLADIMIR PUTIN:
Vì sao ông Mueller..
CHRIS WALLACE: Tôi không cố ý ngắt lời -- hay thiếu tôn trọng...
Tổng thống VLADIMIR PUTIN:
Để tôi nói nốt nào. Cứ để tôi nói nốt đã. Anh đang cố tìm cách ngắt lời nhưng tôi sẽ nói cho hết. Vì sao công tố viên đặc biệt Mueller không gửi cho chúng tôi một đề nghị chính thức theo khung thỏa thuận? Các điều tra viên của chúng tôi sẽ hành động theo hiệp ước này. Họ sẽ chất vấn từng cá nhân mà đối tác Mỹ nghi ngờ.
Sao không gửi đề nghị? Không ai gửi cho chúng tôi một lá thư chính thức. .
CHRIS WALLACE: Xin cho phép tôi được nói. Tôi không muốn ngắt lời. Và tôi muốn hỏi một câu - Tôi đang cố gắng chuyển sang các chủ đề khác.
Ông nghĩ vì sao ông Robert Mueller công bố cáo trạng này ba ngày trước khi ông và Tổng thống Trump gặp nhau tại đây [Phần Lan]?
Tổng thống VLADIMIR PUTIN:
Tôi không quan tâm tới chuyện này chút nào. Đó là trò chơi chính trị nội bộ của nước Mỹ. Đừng khiến mối quan hệ Nga - Mỹ... đừng khiến nó trở thành "con tin" trong trò chơi chính trị này.
Và tôi thấy khá rõ rằng đây chỉ là một cuộc đấu đá chính trị nội bộ và nền dân chủ Mỹ không có gì để tự hào khi sử dụng các phương pháp bẩn thỉu và ganh đua như vậy
CHRIS WALLACE: Ông có nghĩ rằng ông Mueller đang tìm cách phá hoại mối quan hệ hay không?
Tổng thống VLADIMIR PUTIN:
Tôi không muốn đưa ra bất kỳ đánh giá nào về hoạt động của ông ấy. Quốc hội Mỹ, cơ quan bổ nhiệm ông ấy làm việc này, sẽ đánh giá những gì ông ấy làm. Và tôi nghĩ rằng thực ra, tòa án cũng có những nghi ngờ về thủ tục bổ nhiệm công tố viên đặc biệt Mueller vào vị trí mà ông ấy đang nắm giữ.
Tôi nghĩ là tới giờ, tòa án Mỹ biết rằng mình đã vi phạm luật pháp Mỹ nhưng đó không phải chuyện của tôi. Xin hãy tự mình xem xét.
Tổng thống Putin và Chris Wallace. Ảnh: AP
CHRIS WALLACE: Thực ra, Quốc hội Mỹ không bổ nhiệm họ, mà là Bộ Tư pháp Mỹ.
Tôi tiếp tục được không, thưa ông? Tôi có chút tò mò bởi Tổng thống Trump dành nhiều thời gian [trong cuộc họp báo sau thượng đỉnh - ND] để chỉ trích Đảng dân chủ và chất vấn về hệ thống máy chủ của Đảng dân chủ hơn là chỉ trích Nga và chất vấn về GRU.
Tại Mỹ đang có nhiều giả thuyết về việc vì sao Tổng thống Trump lại ngại ngần chỉ trích ông tới vậy, và tôi muốn hỏi ông về một vài giả thuyết. Một là về việc ông có một thứ -- gọi là "kompromat" [Trong tiếng Nga, "kompromat" chỉ tài liệu gây hại - ND] -- đối với ông Trump.
Giả thuyết khác là ông biết cách tác động tới ông ấy vì ông là một chính trị gia lão luyện và một cựu sĩ quan KGB [Cơ quan tình báo Liên Xô - ND]. Ông sử dụng những cụm từ như tin giả [fake news] và nhà nước ngầm [deep state]. Câu hỏi của tôi là, ông có thấy Tổng thống Trump dễ đối phó không?
Tổng thống VLADIMIR PUTIN:
Điểm đầu tiên mà tôi muốn nói là vì sao chúng tôi lại đối thoại như những người lịch sự? Vì sao chuyện này lại gây bất ngờ? Có đáng để đi cả chặng đường tới Helsinki, vượt qua Đại Tây Dương, chỉ để lăng mạ nhau không? Đó không phải là tiêu chuẩn ngoại giao trên thế giới.
Không cần phải đi và gặp riêng nếu anh chỉ muốn thóa mạ người khác. Chúng tôi gặp nhau để tìm cách cải thiện mối quan hệ và không khiến tình hình trầm trọng hơn, hoặc thậm chí hủy hoại nó.
Điểm thứ hai của câu trả lời là liệu chúng tôi có thứ gì về ông Trump không. Chúng tôi không có bất cứ thứ gì cả và cũng không thể có. Tôi không muốn xúc phạm Tổng thống Trump khi tôi nói điều này và có thể tôi hơi thô lỗ. Nhưng trước khi ông ấy tuyên bố tranh cử thì ông ấy không phải mối quan tâm của chúng tôi.
Ông ấy là một người giàu có, nhưng có rất nhiều người giàu có ở Mỹ. Ông ấy làm trong lĩnh vực kinh doanh xây dựng. Ông ấy tổ chức các cuộc thi sắc đẹp, nhưng chẳng ai nghĩ ông ấy sẽ tính đến chuyện tranh cử làm Tổng thống. Ông ấy chưa từng đề cập tới tham vọng chính trị của mình.
Chuyện này nghe có vẻ vô lý. Tôi đã nhắc đến chuyện này trong cuộc họp báo. Diễn đàn Kinh tế St. Petersburg có sự tham gia của 500 doanh nhân. Gần như tất cả những người ấy đều là các "ông trùm" công nghiệp ở mức độ lớn hơn Tổng thống Trump.
Anh nghĩ rằng cơ quan mật vụ của chúng tôi thực sự sẽ tổ chức do thám từng người trong số họ ư? Khác với anh và khác với nước Mỹ, chúng tôi không làm như vậy. Chúng tôi không có đủ nguồn lực. Chúng tôi không đủ nhân lực để thiết lập trạng thái kiểm soát hoàn toàn.
Đó không phải là một phần trong kế hoạch của chúng tôi và rõ ràng chúng tôi không làm gì tương tự như vậy nhằm vào ông Trump.
CHRIS WALLACE: Tôi muốn hỏi ông một số câu hỏi cụ thể về NATO. Nếu NATO kết nạp thêm Ukraine hoặc Georgia vào liên minh thì ông sẽ phản ứng như thế nào?
Tổng thống VLADIMIR PUTIN:
Chà, tiêu cực đấy. Tình hình xung quanh NATO sẽ diễn tiến xa hơn. Tôi có cái nhìn khá rõ về cách mà họ đưa ra quyết định.
Tôi biết về nguyên tắc đồng thuận, nhưng trước khi các quyết định dựa trên nguyên tắc này được đưa ra trên phạm vi toàn tổ chức thì sẽ có khả năng các nước thành viên liên lạc song phương với nhau, như với Ba Lan, với Romania, những nước hiện đã bố trí và triển khai các thành phần trong hệ thống phòng không của Mỹ, tạo thành mối đe dọa cận kề với an ninh quốc gia của chúng tôi.
Vì vậy, việc NATO di chuyển hạ tầng về phía biên giới của chúng tôi sẽ là một mối đe dọa và phản ứng sẽ vô cùng tiêu cực.
Các nước NATO tập trận tại Lithuania. Ảnh: AP
CHRIS WALLACE: Thứ hai, NATO có hai cuộc tập trận chính dự kiến sẽ diễn ra trong năm nay - Anaconda và Trident Juncture. Ông và Tổng thống Trump đã bàn về chuyện này chưa? Ông ấy có đưa ra một chỉ dấu nào, như ông ấy đã nói với Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un, rằng ông ấy chấp nhận ngừng tham gia tập trận không? Ông ấy có đưa ra một chỉ dấu nào cho thấy Mỹ có thể không tham gia vào hai hoạt động đó của NATO không?
Tổng thống VLADIMIR PUTIN:
Không, chúng tôi không bàn về vấn đề đó dù đó là mối quan tâm của chúng tôi kể từ khi NATO mở rộng hạ tầng và cơ sở, cũng như tăng số lượng quân nhân trong một khu vực mà đáng ra họ không nên làm. Họ đã tăng số lượng người lên tới 10.000 người.
Việc này không đi ngược lại hiệp ước giữa Nga và NATO. Đây là một nhân tố gây bất ổn mà chúng tôi phải kể đến nhưng chúng tôi không đề cập tới với ông Trump trong thượng đỉnh.
CHRIS WALLACE: Tôi muốn hỏi ông về hoạt động của Nga ở Syria. Theo các giám sát viên độc lập, kể từ khi cuộc nội chiến bắt đầu vào năm 2011, hơn nửa triệu người đã thiệt mạng và Nga đã ném bom vào dân thường ở Aleppo, Ghouta. Không có gì lo ngại về chuyện giết hại người vô tội ư?
Tổng thống VLADIMIR PUTIN:
Anh biết đấy, khi chiến tranh xảy ra - và đây là điều tồi tệ nhất có thể xảy ra với loài người - không thể tránh được việc có nạn nhân. Sẽ luôn có một câu hỏi được đặt ra về chuyện đổ lỗi cho ai.
Tôi nghĩ tội lỗi thuộc về các nhóm khủng bố, những kẻ đã gây bất ổn - ISIS, Jabhat al Nursa và những nhóm tương tự. Chúng là những thủ phạm thực sự.
Và đó chính xác là câu trả lời mà quân đội Mỹ đưa ra cho chúng tôi khi họ tấn công vào các mục tiêu dân thường ở Afghanistan hoặc các nước khác. Và điều này có thể mơ hồ với một số người nhưng thực tế lại đúng.
Xét tại Syria, không lực Mỹ đã ném bom thành phố Raqqa, hỏa lực khá mạnh, và hôm nay chúng tôi đã bàn về sự cần thiết của các hoạt động nhân đạo. Tôi hy vọng chúng tôi có thể đạt tiến triển ở lĩnh vực này. Chúng tôi thực sự muốn hiện thực hóa những kế hoạch mà chúng tôi trao đổi trong thượng đỉnh.
CHRIS WALLACE: Tuy nhiên ủy ban Liên Hợp Quốc phụ trách điều tra Syria nói rằng, tôi xin trích dẫn lời của họ, các phi công lái máy bay chiến đấu SU-24, SU-34 có hành động cố ý nhằm vào dân thường.
Tổng thống VLADIMIR PUTIN:
Tất cả những chuyện đó đều có thể được kiểm chứng và đánh giá, nhưng tôi muốn quay trở lại với Raqqa.
CHRIS WALLACE: Ông không nói tới Aleppo và Ghouta được ư?
Tổng thống VLADIMIR PUTIN:
Chúng ta có thể bàn tới cả những nơi đó nhưng không phải chúng ta nên tính đến cả Raqqa để đánh giá tốt hơn sao? Chúng ta không thể xem xét vấn đề ngoài bối cảnh và hoàn toàn bỏ qua những yếu tố ấy.
CHRIS WALLACE: Tôi không nghĩ là có thảm kịch đổ máu ở Raqqa, hàng trăm nghìn người đã thiệt mạng ở Aleppo và Ghouta, còn toàn bộ cuộc nội chiến là nửa triệu người. Theo một số tính toán, 20.000 trẻ em đã bị giết hại bởi chế độ Assad và những người ủng hộ ông ta ở Moscow. Họ không phải những kẻ khủng bố ư?
Tổng thống VLADIMIR PUTIN:
Anh hoàn toàn bị đánh lừa rồi, và tôi rất tiếc vì anh không biết được tình hình thực sự ở Syria. Một lượng lớn dân thường Raqqa đã thiệt mạng. Nó đã bị xóa sổ khỏi bề mặt trái đất. Nó gợi nhớ tới Stalingrad trong Thế chiến II và chuyện đó không hề tốt. Tôi xin nhắc lại, lỗi lầm thuộc về những cá nhân đã nghe theo những kẻ khủng bố và sử dụng dân thường làm con tin.
CHRIS WALLACE: Tại hội nghị G-7, Tổng thống Trump được cho là đã nói với các lãnh đạo khác rằng Crimea có thể là của Nga bởi ở đó ai cũng nói tiếng Nga. Ông ấy có thể hiện với ông rằng, vào một thời điểm nào đó, không phải hôm nay, mà một thời điểm nào đó ông ấy có thể công nhận việc Nga thôn tính Crimea hoặc dỡ bỏ cấm vận, hoặc đưa Nga quay lại G-7, tất cả những chuyện đã xảy ra do vụ sáp nhập hay không?
Tổng thống VLADIMIR PUTIN:
Trước hết, tôi muốn sửa một chút. Việc Crimea sáp nhập vào Nga không phải là sự thôn tính. Trong lãnh đạo dân chủ, hình thức biểu lộ nguyện vọng của một con người là trưng cầu dân ý. Người dân Crimea đã đi bầu cử và bỏ phiếu ủng hộ sáp nhập vào Nga. Nếu đây là một sự thôn tính thì dân chủ là gì?
Thứ hai, chúng tôi biết lập trường của ông Trump rằng Crimea là một phần của Ukraine. Ông ấy đã nói với tôi điều này ngày hôm nay. Tôi đã hồi đáp bằng những lời gần như tương tự những gì tôi đã nói với anh và tôi nghĩ chúng ta nên dừng phần này tại đó.
CHRIS WALLACE: Được thôi, đằng nào chúng ta cũng sắp hết thời gian. Chúng ta sẽ chuyển sang phần khác.
Năm ngoái, Bộ trưởng Quốc phòng Mattis đã nói rằng Nga là mối đe dọa lớn nhất đối với nước Mỹ, và nói rõ rằng, thậm chí còn là mối đe dọa lớn hơn khủng bố. Hồi tháng 3, ông đã cho ra mắt một thế hệ tên lửa mới của Nga, bao gồm cả loại mà ông gọi là "tên lửa vô địch" và ông nói rằng nó có thể vượt qua, cũng như đánh bại toàn bộ hệ thống phòng không của chúng tôi. Ông thậm chí còn công bố một đoạn video cho thấy tên lửa bay qua Mỹ và tấn công Florida, rất gần dinh thự Mar-a-Lago của ông Trump. Không phải ông đang thúc đẩy một cuộc chạy đua vũ trang và không phải ông đang cố tình kích động đó chứ?
Tổng thống VLADIMIR PUTIN:
Theo như đoạn phim đó, họ không chỉ rõ rằng tên lửa sắp rơi trúng nước Mỹ. Anh phải xem kỹ hơn. Thứ hai...
CHRIS WALLACE: Nó cho thấy Florida mà.
Tổng thống VLADIMIR PUTIN:
Không hề có biển ghi Florida. Không hề có chú thích nào nói là Florida. Hãy xem kỹ hơn. Không hề có chú thích Florida.
CHRIS WALLACE: Không có, nhưng ông có thể nhìn thấy trên bản đồ.
Tổng thống VLADIMIR PUTIN:
Rõ ràng nó đang bay qua bờ Đông, không, không, không thể thấy trên bản đồ được. Hãy xem kỹ hơn đi. Và tôi không tìm cách uy hiếp người Mỹ bằng những mối đe dọa giả vờ. Tôi chắc chắn tôi có thể tặng anh đoạn phim đó làm quà.
Giờ thì nói tới các vũ khí tấn công. Chúng không phải từ trên trời rơi xuống. Các vũ khí này ra đời là để đáp lại hành động đơn phương rút khỏi hiệp ước ABM [Hiệp ước Chống Tên lửa Đạn đạo - ND] của Mỹ.
Ngay từ đầu chúng tôi đã cảnh báo với những người đồng cấp Mỹ rằng chúng tôi sẽ không tham gia vào hệ thống chống tên lửa toàn cầu, chúng tôi không thấy được mục đích của việc đó, nhưng chúng tôi sẽ làm tất cả để sở hữu các phương tiện có thể vượt mặt nó.
Những người đồng cấp của chúng tôi đã đáp rằng, Mỹ thiết kế hệ thống phòng không này bởi nó không được làm ra để nhằm vào chúng tôi. Năm 2003 hoặc 2004, tôi nghĩ tôi đã đề cập tới một trong những hệ thống này và không có phản hồi từ phía Mỹ.
Vì thế điều chúng tôi làm bây giờ, chúng tôi chỉ thể hiện rằng mình sở hữu phương tiện có thể vượt qua được hệ thống đó. Đó chỉ là một thứ để thương thảo.
Tôi hy vọng rằng xét trên phương diện ổn định chiến lược, chúng tôi sẽ có thể tìm thấy một biện pháp chấp nhận được cho cả hai bên và điều đó cũng có thể áp dụng cho hiệp ước INF [Hiệp ước tên lửa tầm trung và tầm ngắn].
CHRIS WALLACE: Tôi không có nhiều thời gian. Tôi muốn hỏi ông về hành động được cho là vi phạm INF, nhưng tôi sẽ bỏ qua và hỏi ông 3 câu hỏi cuối về Vladimir Putin.
Khi ông đắc cử lần đầu tiên vào năm 2000, ông được mô tả như một nhà cải cách dân chủ. Ông đã nói về giá trị của văn hóa châu Âu và ông thậm chí còn không loại trừ khả năng gia nhập NATO. Chuyện gì đã xảy ra?
Tổng thống VLADIMIR PUTIN:
Chẳng có gì thay đổi với tôi cả. Tôi vẫn vậy. Tôi đắc cử vào vị trí Tổng thống Nga khi là một người trưởng thành. Và ở độ tuổi này, ý thích, niềm tin cũng như thái độ sống của anh không thay đổi nhiều đến thế, nhưng ta phải phản ứng với những gì diễn ra xung quanh mình.
Tổng thống Nga Vladimir Putin. Ảnh: Reuters
Ví dụ như động thái mở rộng về phía Đông của NATO. Khi Liên Xô rút quân khỏi Đức, người Nga nên biết -- người ta bảo chúng tôi rằng người Nga nên biết một điều -- rằng NATO sẽ không bao giờ mở rộng qua biên giới Đức. Chuyện đó đã xảy ra. Bất chấp lập trường của chúng tôi, chẳng ai để tâm dù chỉ một chút tới lập trường của chúng tôi.
Chúng tôi không muốn Mỹ rút khỏi hiệp ước ABM, nhưng họ vẫn làm dù chúng tôi đã đề nghị. Tất cả các yêu cầu đều bị khước từ.
Và còn rất nhiều ví dụ nữa. Chẳng hạn như các sự kiện ở Yugoslavia. Anh biết rằng Tổng thống Yeltsin hoàn toàn phản đối cuộc xung đột ấy và cách hợp pháp duy nhất để sử dụng vũ lực là thông qua cấm vận của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc.
Có rất nhiều ví dụ về các sự kiện hủy hoại tình trạng mối quan hệ của chúng ta. Ngay cả việc nước Mỹ áp dụng luật lệ của mình ở bên ngoài lãnh thổ. Không phải chúng tôi là phía đưa ra các bước đi ấy.
Anh hỏi tôi về Crimea, anh hỏi tôi về Ukraine. Không phải chúng tôi là phía tổ chức đảo chính quân sự ở một đất nước hoàn toàn phớt lờ hiến pháp. Đó không phải là cách xử lý các vấn đề ấy và khi chuyện diễn ra, nó diễn ra chính xác ở biên giới của chúng tôi.
Vì vậy, chẳng có chuyện gì xảy đến với tôi cả. Chuyện xảy ra với các anh mới là điều mà tôi muốn biết. Chuyện gì đã xảy ra với phương Tây vậy?
CHRIS WALLACE: Ông nói rằng không có chuyện gì xảy đến với mình, nhưng tôi phải hỏi ông, một vấn đề trong nước, chứ không phải quốc tế.
Trong nước Nga, vì sao nhiều người phản đối Vladimir Putin lại có kết cục là cái chết hoặc gần như vậy? Cựu điệp viên Nga Sergei Skripal, nạn nhân của một vụ tấn công bằng chất độc thần kinh ở Anh. Boris Nemtsov, một đối thủ chính trị đã bị trúng đạn gần Điện Kremlin. Phóng viên điều tra Anna Politkovskaya bị sát hại trong một căn hộ. Vì sao có nhiều người là đối thủ chính trị của Vladimir Putin bị tấn công đến vậy?
Tổng thống VLADIMIR PUTIN:
Trước hết, tất cả chúng ta đều có nhiều kẻ thù chính trị. Tôi chắc chắn rằng Tổng thống Trump cũng có nhiều kẻ thù chính trị.
CHRIS WALLACE: Nhưng họ không chịu kết cục là cái chết.
Tổng thống VLADIMIR PUTIN:
Không phải lúc nào cũng vậy, không phải đã có những vị Tổng thống từng bị sát hại ở Mỹ ư? Anh đã quên rồi sao? Kennedy bị giết ở Nga hay Mỹ? Và cả ngài King nữa? Chuyện gì xảy ra với các cuộc đụng độ giữa cảnh sát và hội dân sự của một số nhóm thiểu số? Đó là những chuyện xảy ra trên đất Mỹ.
Tất cả chúng ta đều có những vấn đề nội bộ của riêng mình.
Nhưng quay lại với những gì diễn ra ở Nga, đúng vậy, chúng tôi có tội phạm và không may là có những tội ác như vậy. Xét trên một khía cạnh nào đó, nhà nước Nga đang trưởng thành. Và có một số tác dụng phụ. Chúng tôi đã xét xử những người gây ra những tội lỗi ấy.
Tiện thể anh đề cập tới vụ Skripal. Chúng tôi muốn có ít nhất là một vài tài liệu và bằng chứng về chuyện đó nhưng chẳng ai đưa cho chúng tôi cả. Chuyện tương tự cũng xảy ra với cáo buộc can thiệp vào cuộc bầu cử ở Mỹ.
Gần đây chúng tôi hay tin, đã có thêm hai người bị trúng chất độc thần kinh tương tự gọi là Novichok. Tôi thậm chí còn chưa bao giờ nghe thấy họ của những người ấy. Họ là ai vậy?
CHRIS WALLACE: Họ được cho là đã nhặt được chiếc lọ được sử dụng để tấn công Skripal. Tôi có thể hỏi ông câu cuối được không?
Tổng thống VLADIMIR PUTIN:
Không, không, để tôi kết thúc vấn đề này đã. Gói dạng gì, lọ dạng gì và công thức hóa học là gì? Ai lấy nó? Hoặc có thể có những nguyên do khác, những nguyên do trong lòng nước Anh nhưng không ai muốn xem xét cả. Giờ chúng ta mới chỉ nhìn thấy các cáo buộc vô căn cứ.
Vì sao chuyện lại thành ra như thế? Vì sao mối quan hệ của chúng ta lại trở nên tồi tệ hơn do những bằng cớ ấy? Chúng ta cũng phải xây dựng vấn đề với nước Anh nữa.
CHRIS WALLACE: Cuối cùng, tôi biết rằng một trong số các lý do ông muốn thực hiện cuộc phỏng vấn này là để cho người Mỹ và phương Tây có thể hiểu thêm về con người thật của mình. Ông thường được phác họa với hình tượng "kẻ mạnh", là biểu tượng của sức mạnh Nga. Có phải đó đúng là những phẩm chất của ông không, thưa ông?
Tổng thống VLADIMIR PUTIN:
Tôi sẽ không nhận hình tượng "kẻ mạnh" mà mình đang được mô tả. Nhưng từ góc nhìn về quốc kỳ, về các biểu tượng pháp lý thì tất cả đều biểu trưng cho nước Nga. Và đó là điều tương tự với bất kỳ quốc gia nào.
Quốc ca, quốc kỳ và thể chế Tổng thống, tất cả đều thể hiện giá trị Nga và điều mà nước Nga sẵn lòng theo đuổi, sẵn sàng đứng lên để xây dựng một mối quan hệ với một quốc gia tuyệt vời như Mỹ.
Tôi đã từng đề cập tới kinh tế và tôi đã nhắc tới thực tế này với Tổng thống Trump. Chúng ta hãy cùng nhìn vào thị trường của mình, chẳng hạn như vậy. Người châu Âu tiêu thụ được lượng hàng hóa lên tới hàng trăm tỉ USD và giá trị dịch vụ ở mức 1.500 tỉ Euro. Con số này của Trung Quốc là 57 tỉ USD.
Thế còn Mỹ thì sao? Mỹ tiêu thụ được lượng hàng hóa khoảng 12 tỉ USD và giá trị dịch vụ ở mức 5 tỉ USD. Vậy đó là kết quả của những chính sách ấy, bao gồm cả chính sách cấm vận.
Trên thực tế, Mỹ đã gạt đi các công ty từ thị trường Nga, nên khi họ rời bỏ, khoảng trống này được thế chỗ bởi các đối thủ của họ. Một vài trong số ấy mất đi các khoản đầu tư. Để làm gì cơ chứ?
Chúng tôi quan tâm tới việc phát triển mối quan hệ trong các lĩnh vực an ninh, ổn định chiến lược, thách thức kinh tế, thách thức chiến lược và những thách thức khác mà chúng ta có. Tôi nghĩ rằng, hôm nay, với Tổng thống Trump, chúng tôi đã đi được bước đầu tiên theo hướng này.
CHRIS WALLACE: Xin cảm ơn ngài Tổng thống. Cảm ơn vì đã trao đổi với chúng tôi.
Tổng thống VLADIMIR PUTIN: Cảm ơn anh.