Cuộc đấu UAV trên sông Dnipro
Phóng viên BBC đã có mặt tại hữu ngạn (bờ tây) của sông Dnipro tại thành phố Kherson. Từ đây, người ta không thấy được lính Nga ở bờ sông thấp và có nhiều sình lầy nhưng họ biết chắc có lính Nga tại đó.
Đoạn sông Dnipro tại thành phố Kherson, nơi quyết chiến giữa quân đội Nga và Ukraine hiện nay. Ảnh: BBC.
Dấu hiệu về việc có lính Nga bên kia là những loạt đạn pháo bắn sang hữu ngạn sông khi nhóm nhà báo BBC tiến tới một chung cư bỏ hoang.
Việc pháo kích trong chiến tranh không phải điều lạ. Cái mới là máy bay không người lái (UAV) - một trong những khác biệt lớn của xung đột Nga - Ukraine so với các cuộc chiến tranh trước đó. Nhóm nhà báo BBC chuẩn bị gặp một đơn vị của quân đội Ukraine chuyên xử lý vấn đề UAV của đối phương.
Khi bám vào thành tòa nhà và ẩn nấp dưới giếng cầu thang, nhóm phóng viên được dẫn vào bên trong, thoát khỏi những cơn gió đông lạnh buốt bên ngoài. Không gian bên trong khá ấm cúng.
Đột nhiên Artem - một trắc thủ Ukraine 20 tuổi, đứng phắt dậy. Họ nhận được thông báo phía Nga vừa phóng UAV bay vượt sông Dnipro.
Tymur - chỉ huy của tiểu đội Samosud thuộc Lữ đoàn Vệ binh 11 của Ukraine, giải thích: “UAV đối phương xuất phát từ một vị trí mà chúng tôi biết… Mục tiêu của chúng tôi là loại bỏ các trắc thủ đối phương. Chúng tôi nắm được tọa độ, nên sẽ cho UAV bay tới đó ngay”.
Có ít nhất 12 UAV nằm trên sàn nhà, tất cả đều chứa lựu đạn. Một con mèo - linh vật phi chính thực của tiểu đội này, dụi mõm vào cánh quạt của một chiếc UAV.
Một UAV đã được đưa ra ngoài khi Artem đặt lên đầu mình bộ màn hình thực tế ảo (VR) dùng để quan sát hình ảnh từ camera trên UAV.
Nhóm phóng viên nhìn lên tivi khi Artem lái UAV bay qua sông vào khu vực lính Nga kiểm soát. Từ trên cao, không thấy dấu hiệu nào của sự sống.
Bay được vài kilomet, UAV của Artem tới được một khu vực công nghiệp. Thiết bị vượt qua nhà kho trước khi lơ lửng sát một tòa căn hộ, tương tự như nơi cánh phóng viên BBC đang ẩn náu.
Cuối cùng Artem phát hiện một ăng-ten cạnh một cửa sổ ở khu vực giếng cầu thang và lao thẳng UAV vào đó. Màn hình chuyển xanh. Artem thở hắt ra và gỡ bộ màn hình khỏi đầu.
Artem tâm sự: “Chúng tôi cũng rất xúc động khi lần đầu làm chuyện này. Nhưng giờ thì cái đó đã thành chuyện thường lệ”.
Artem kể tiếp: “Trước khi nổ ra xung đột Nga - Ukraine, tôi không có đủ thời gian để chơi điện tử. Nay tôi đã có đủ”.
Nhóm lính Ukraine điều khiển UAV, ngồi bên hữu ngạn sông Dnipro. Ảnh: BBC.
Bức màn gây nhiễu bằng vô tuyến điện
Nhóm binh sĩ Ukraine phóng tiếp UAV thứ 2. Nhưng lần này màn hình chuyển xanh ngay khi nó vượt sông. Phía Nga đã kích hoạt hệ thống gây nhiễu.
Chiếc UAV thứ 3 liền xuất kích. Lần này, UAV vượt qua được hệ thống phá sóng của Nga. Artem đưa UAV quay trở lại tòa căn hộ lúc trước.
Artem xác nhận ăng-ten đã bị phá hủy. Pin của UAV chỉ còn 10 phút, Artem lượn UAV ra ngoài để xem còn phát hiện được mục tiêu nào nữa.
Đơn vị của Artem thời gian qua tấn công một trục đường chính mà quân Nga sử dụng để vận chuyển hàng tiếp tế. Dân thường bị cấm lái xe tới đó. Các trắc thủ UAV Ukraine tấn công bất cứ vật thể nào có bánh lăn trên con đường bộ này.
Artem phát hiện một chốt kiểm soát của Nga và lao UAV vào đó. Tuy nhiên, lần này anh ta không gặp may nữa. Phía Nga chĩa súng gây nhiễu về phía UAV của Artem. Thế là màn hình lại chuyển xanh. Artem lại thở dài.
Tymur giãi bày: “Người Nga liên tục được bổ sung tại những nơi chúng tôi đã đánh vào nhiều lần. Họ không ngán gì hết”.
Mỗi UAV của Ukraine trong tác chiến ở Dnipro có giá khoảng 500 USD. Chu trình ở đây là vòng lặp phóng, tìm kiếm và hủy diệt.
Tymur khoe đội của anh ta từng phá hủy được một hệ thống tên lửa phòng không S-350 trị giá 136 triệu USD.
UAV của Ukraine được sử dụng theo cách này đồng nghĩa với việc phía Nga không thể giấu được bất cứ thứ gì trong vòng 10km tiền tuyến.
Nhưng phía Nga cũng làm những điều tương tự với quân đội Ukraine.
Cuộc sống thưa thớt trên các con phố Kherson do các đợt oanh tạc cũng như hoạt động của UAV trinh sát Nga.
Nhóm phóng viên được lệnh di chuyển theo nhóm nhỏ để đề phòng UAV trinh sát.
Tương lai của chiến tranh hiện đại
Tại một công viên phủ đầy tuyết ở Kherson, nhóm nhà báo gặp một đội phòng không di động.
Một viên phó chỉ huy của Lữ đoàn phòng vệ lãnh thổ 124 tự xưng là King cho biết, đơn vị của anh ta trực 24/7, chuyên ứng phó với các loại UAV của Nga, chủ yếu là loại Shahed do Iran sản xuất.
King nói, “các nhà máy Nga đã được chuyển sang chế độ công nghiệp quốc phòng, thường xuyên tăng năng lực sản xuất”.
Vậy anh King có nghĩ rằng lực lượng Ukraine có thể vượt sông với số lượng lớn trong năm nay?
King trả lời: “Cũng khó đấy. Chúng tôi chỉ đang nỗ lực bảo đảm việc ấy sớm xảy ra nhất có thể”.
Ukraine hiện phải thích ứng, dựa vào nội lực trong bối cảnh các gói viện trợ quân sự cho họ đang bị kẹt giữa các bất đồng chính trị tại Mỹ và Liên minh châu Âu (EU).
Trên một cánh đồng đóng băng ở ngoại ô Kherson, các trắc thủ UAV tập luyện lái UAV có gắn các chai nhựa giả là lựu đạn.
Chỉ mất 14 tiếng đồng hồ để đào tạo xong một trắc thủ UAV. Chính phủ Ukraine đang khuyến khích người dân tham gia các khóa đào tạo miễn phí, cũng như tự chế UAV để cung cấp cho tiền tuyến.
Stitch, chỉ huy UAV của Ukraine, giải thích: “Chúng tôi đang ở trong một cuộc đấu công nghệ, một cuộc đua vũ khí: Ai sẽ là bên phát minh sớm nhất, ai sẽ lắp ráp hiệu quả nhất…”.
Stitch nói: “Thời Thế chiến I, không quân ra đời. Còn bây giờ, chúng tôi khởi động cuộc chiến UAV. Trong 2 thập kỷ nữa, đây có lẽ là yếu tố xoay chuyển cục diện của bất cứ cuộc chiến tranh nào”.