90 tuổi, tay run, mắt kém đi nhiều, cụ Vân vẫn cắm cúi đan chiếc khăn len màu hồng. Nhất định là màu hồng, và kích thước khoảng 25 phân.
Mùa đông sắp tới, cụ Vân dự tính sẽ biến chiếc khăn thành "thứ đồ vạn năng" tránh rét. Cụ có thể đội khăn lên đầu, quàng vào cổ hoặc dùng để che mũi che miệng.
Cụ Vân tên đầy đủ là Nguyễn Thị Vân. Năm nay cụ tròn 90 tuổi. Mùa đông năm 2017, cụ Vân được mệnh danh là "nữ hùng vá săm" trên phố Đê La Thành (Hà Nội). Một chiếc làn đỏ cũ kĩ, bên trong có chiếc bơm cũ, vài cái săm mới, đôi ba cái khăn dính đầu và dụng cụ vá săm, chỉ có bấy nhiêu, nhưng cụ Vân bảo, đời cụ gắn với nghề vá săm xe máy cũng hơn 20 năm trời.
Cụ bà Nguyễn Thị Vân - 90 tuổi, người được mệnh danh là nữ hùng vá săm xe.
Cụ bà 90 tuổi trên phố Hà Nội: Không vá xe nữa, bỏ rượu bia để sống khoẻ mạnh. Thực hiện: Minh Nhân
Nghỉ hưu thực sự sau 21 năm vá xe dọc vỉa hè
Cụ Vân quê gốc Hà Nam. Thời thiếu nữ, cụ theo gia đình rời quê lên Hà Nội mưu sinh. Đến tuổi dựng vợ gả chồng, cụ kết hôn với một người đàn ông làm nghề sửa xe. Hai người có với nhau 4 mặt con: 2 trai, 2 gái.
Cuộc sống nghèo khổ đến nỗi, nhà nào đông con đông cái như nhà cụ Vân xem chừng không biết lấy gì để "cho vào miệng".
Chồng làm sửa xe, cụ Vân chạy dăm ba việc thuê mướn. Hễ ai thuê gì, cụ đều gật đầu đồng ý, nào gánh nước, cắt cỏ, kéo cày thuê, xúc đá, bán bánh mì, hái rau muống đêm.
"Nếu giàu thì sướng lắm, nhưng cái số nó nghèo" - cụ Vân cười, tay run run đan len. Chốc chốc dừng lại, cụ hỏi: "Các cô các chú thấy tôi đan có đều không?".
Về hưu, cụ Vân theo chồng ngồi dọc vỉa hè đường Đê La Thành vá săm xe máy. Ông là vai chính, bà là vai phụ. Bà chỉ giúp ông những thứ lặt vặt, riết rồi thành quen, cũng học được nhiều thứ. Rồi bà cũng biết sửa xe luôn.
Hiện nay cụ Vân không còn vá săm xe, cụ ngồi chơi bên góc vỉa hè thân quen.
Trong cuộc trò chuyện, cụ nhớ lại những năm tháng trước đây.
Năm 2011, cụ ông qua đời. Cụ Vân buồn nhiều, chuyển về ở với người con thứ 3 có căn nhà nhỏ dọc đường đê. Nhớ chồng, nhớ góc phố hai người cùng ngồi vá săm xe, cụ Vân tiếp tục "bám" vỉa hè treo biển "Vá săm xe".
Hằng ngày, cụ vá xe từ 5h sáng đến 18h tối. Mỗi miếng vá cụ lấy 20 nghìn đồng đối với xe máy và 15 nghìn đồng với xe đạp
"Nhưng rồi lâu ngày cũng quen, tôi vui với con với cháu. Thỉnh thoảng tôi gọi con dâu lên vá chính, rồi tôi phụ nó. Giờ ế hàng rồi, nó không làm nữa".
Tuy không còn vá săm xe, cụ vẫn luôn ngồi ở vỉa hè đối diện dốc nhà mình để giao lưu với mọi người.
Gần một tháng nay, cụ Vân nghỉ vá xe vì bơm hỏng. Cụ kêu mấy đứa cháu nhờ đem chiếc bơm đi sửa, nhưng chúng không đi. Chúng không muốn cụ tiếp tục ngồi vỉa hè vá săm xe nữa. Thành thử, cụ bỏ hẳn luôn rồi.
Nhưng người ta vẫn thấy cụ ngồi trước hàng trà đá thân quen, bày chiếc ghế đựng hộp thuốc lá, thêm mấy cái thẻ điện thoại. Cụ hạ biển "Vá săm xe", thay bằng tấm biển mới "Bán thẻ điện thoại".
"Trước còn vá xe, người ta bảo tôi là già rồi mà cứ ngồi đây. Nhưng tôi mặc. Giờ quen rồi, họ không nói nữa. Nhiều người còn bảo tôi "dở hơi", thậm chí trách con trách cháu. Tôi cũng mặc, việc tôi tôi làm, việc họ họ làm".
Cụ đan len, bán thuốc lá dọc vỉa hè đường Đê La Thành.
"Giờ bỏ hết, bia cũng bỏ, chỉ có cơm là chưa bỏ. Cứ khoẻ mạnh là vui hết"
Mỗi tháng, cụ Vân đóng 1 triệu tiền cơm cho con cháu vì hoàn cảnh đứa nào cũng khó khăn. Tiền đó cụ trích từ lương hưu, tiền bán thuốc lá và thẻ điện thoại.
Kiếm sống với cụ là một chuyện, cái chính cụ mong muốn được giao lưu với mọi người xung quanh. Con cháu chẳng ai cấm cản cụ ra đường, ngược lại, họ hối thúc cụ mỗi ngày: "Mẹ cứ ra đi, vận động, giao tiếp để ngày càng minh mẫn".
Đều đặn, ngày mưa cũng như ngày nắng, nóng cũng như lạnh, cụ đều ngồi ở góc phố từ 5 giờ sáng đến 10 giờ tối. Cụ tự hào khoe, 10 năm qua chưa bị viêm họng, cũng chưa nghỉ bán ngày nào.
Mỗi ngày, cụ Vân chống đẩy 2 lần, mỗi lần 12 cái vào sáng và tối. Sau khi tập ở nhà nửa tiếng với các động tác chống đẩy, tập lưng, vai, cổ, cụ ra công viên đi bộ vài vòng, xong rồi dọn hàng. Thỉnh thoảng, cụ cùng mấy bà bạn già chơi cầu lông.
Buồn buồn không có ai tâm sự, cụ Vân chuyển sang đan lát. Xỏ kim thì được, chỉ có điều tay run nên hơi khó khăn. Cụ bảo tập đan len để luyện tay, luyện mắt.
Nụ cười hiền lành của cụ Vân.
Cụ dựng một chiếc hộp bán thuốc lá và thẻ điện thoại.
"Ỷ lại làm gì, làm được cứ làm thôi. Nếu không bơm vá săm xe thì tôi đi thể dục, đi lại cho khỏi cứng chân. Bán hàng giao tiếp với mọi người cho khỏi lẫn. Nắng mưa cũng… bất chấp hết, vẫn ra đây làm bình thường. Răng chỉ có mòn, chứ chưa rụng, tôi vẫn ăn khoẻ lắm".
Từ ngày hướng đến mục tiêu: sống vui, sống khoẻ, sống có ích, cụ Vân bỏ hẳn thói quen ăn trầu, uống rượu bia. Trước, cụ nghiện, bữa nào cũng 2 chai.
"Giờ bỏ hết. Trầu bỏ, bia cũng bỏ, chỉ có cơm là chưa bỏ. Cứ khoẻ mạnh là vui hết" - cụ Vân hài hước kể.
Cụ Vân bán thuốc lá cho khách.
Mỗi tối, cụ Vân về nhà mở vô tuyến cập nhật tin tức thời sự trong và ngoài nước. Khoảng 11h cụ đi ngủ, sáng hôm sau 4h30 lại bật dậy.
Tự mình lo lấy mình, tự mình quyết định mình, cụ vẫn luôn tâm niệm thế, để cảm nhận cuộc sống thật ý nghĩa, dù đã ở tuổi gần đất xa trời. Với cụ Vân, được làm việc, được giao lưu với mọi người là một niềm vui sống mỗi ngày.
Cuối buổi trò chuyện, mắt tinh ý phát hiện có nam thanh niên bên kia đường bị hỏng xe. Cụ chép miệng, thở dài: "Kìa xe non lốp rồi, nhưng không có bơm...".
- "Thế bọn cháu mua cho bà một cái bơm mới nhé".
- "Không! Tôi chỉ cần cái bơm của chồng tôi từ xưa cơ...".
Cứ khoẻ mạnh là vui hết!