Theo các nhà quan sát, thỏa thuận trị giá 760 triệu USD, xây dựng một đoạn trong dự án xây đường sắt cao tốc Moscow-Kazan của Nga, có thể mở đường cho nhiều hợp đồng đầu tư vào cơ sở hạ tầng của Trung Quốc ở Nga trong tương lai.
Tờ South China Morning Post nhận định đây là lần đầu tiên một công ty Trung Quốc tham gia vào các dự án quốc gia của chính phủ Nga, nhằm mục đích phục hồi nền kinh tế của Moscow vốn đang chững lại trước áp lực ngày càng tăng từ giá dầu thấp, các lệnh trừng phạt của phương Tây và dịch Covid-19.
Thỏa thuận này được dự đoán sẽ củng cố thêm mối quan hệ giữa hai nước láng giềng đều đang chịu áp lực từ phương Tây. Bắc Kinh đã đối đầu gay gắt với Mỹ trên nhiều mặt trận. Trong khi đó, Moscow bị trừng phạt vì sáp nhập Crimea năm 2014, đang phải đối mặt với những chỉ trích mới về nghi án đầu độc chính trị gai đối lập Alexei Navalny.
Thỏa thuận đã được ký trước thềm cuộc họp vào ngày 29-9 của Ủy ban liên chính phủ về hợp tác vùng Đông Bắc Trung Quốc, vùng viễn Đông và Baikal của Nga.
Tuyến đường sắt cao tốc Moscow-Kazan dự kiến dài 770 km và tổng kinh phí ước tính khoảng 21,4 tỉ USD. Moscow-Kazan là một phần của cái gọi là hành lang đường bộ Tây Âu-Tây Trung Quốc, kéo dài hơn 8.000 km từ thành phố ven biển Liên Vân Cảng của Trung Quốc trên Hoàng Hải qua Kazakhstan, cuối cùng đến TP St. Petersburg ở phía Tây của Nga.
CRCCI, một công ty con của Tổng công ty Xây dựng Đường sắt Trung Quốc (CRCC), sẽ khảo sát, thiết kế và xây dựng đoạn thứ năm dài 107 km của con đường nối với thủ đô của Cộng hòa Tatarstan với Moscow.
Đường cao tốc dự kiến hoàn thành vào năm 2024 và sẽ cắt giảm gần một nửa thời gian di chuyển giữa hai thành phố từ 12 giờ xuống còn 6 giờ 30 phút.
Chi tiết đầy đủ của thỏa thuận không được công bố, nhưng ông Mạnh Đào - tổng giám đốc chi nhánh CRCCI của lục địa Á-Âu, nói với Tân Hoa Xã rằng hợp đồng bao gồm tất cả các cơ sở hạ tầng liên quan, bao gồm cả trạm thu phí và xăng dầu.
Đường cao tốc được Moscow coi là con đường quan trọng trong nỗ lực thúc đẩy kinh tế địa phương. Vào tháng 7, Thủ tướng mới được bổ nhiệm Mikhail Mishustin đã mô tả đây là "một phần thiết yếu của kế hoạch hành động quốc gia nhằm giảm thiểu hậu quả của sự bùng phát dịch Covid-19 và hỗ trợ các ngành then chốt của nền kinh tế".
Thủ tướng Mishutin cho biết dự án sẽ tạo động lực cho các khu vực tăng tốc phát triển, đưa mức tăng trưởng tổng sản phẩm khu vực dự kiến vượt qua 6,5 tỉ USD vào năm 2050.
Lý Lập Phàm, chuyên gia về Nga tại Viện Khoa học xã hội ở Thượng Hải, nói: "Dự án có thể giúp hai bên thúc đẩy quan hệ song phương và đạt được mục tiêu 100 tỉ USD (thương mại) trong năm nay giữa mùa dịch".
Đầu tư của Trung Quốc vào cơ sở hạ tầng của Nga trước nay khá trầm lắng và chủ yếu là trong lĩnh vực năng lượng. Ảnh: Foreign Policy
Trong khi đó, Artyom Lukin, phó giáo sư của Trường ĐH Liên bang Viễn Đông của Nga, lưu ý rằng CRRCI là công ty xây dựng nước ngoài duy nhất giành được hợp đồng và cho đây là "phép thử".
Ông Artyom Lukin nói: "Nếu suôn sẻ, các công ty Trung Quốc có thể nhận được nhiều hợp đồng hơn trong việc xây dựng cầu đường của Nga và các dự án cơ sở hạ tầng lớn khác. Bằng cách trao hợp đồng cho CRCC, chính phủ Nga đang tìm cách học hỏi chuyên môn của Trung Quốc".
Đầu tư của Trung Quốc vào cơ sở hạ tầng của Nga trước nay khá trầm lắng và chủ yếu là trong lĩnh vực năng lượng, mặc dù họ có chung mối quan tâm trong việc cải thiện các tuyến giao thông xuyên lục địa Á-Âu.