Facebook vừa thông báo mua lại Whatsapp với giá khoảng 19 tỷ USD, và đó là con số gấp hơn 21 lần so với Viber. Tuy nhiên, nếu so về lượng người dùng thì Whatsapp chỉ gấp Viber khoảng hơn 5 lần. Whatsapp có khoảng 450 triệu người dùng hàng tháng, trong khi đó Viber sở hữu 105 triệu người dùng. Vậy điều gì đã dẫn tới chênh lệch về giá mua như vậy?
1.Vị trí của người dùng
Không giống như Viber được đánh giá là mạnh ở một số thị trường “nghèo” như Đông Nam Á, Châu Phi, Trung Đông, Whatsapp đang phát triển mạnh ở các thị trường phát triển và mới nổi. Báo cáo mới nhất của Onavo cho hay Whatsapp đang thống thị trị thường nhắn tin tại châu Âu, Ấn Độ và Brazil. Ngoài ra, Whatsapp đang đè bẹp Facebook Messenger ở các thị trường ngoài Bắc Mỹ.
Giống như các dịch vụ quảng cáo trên link như adf.ly hay làm khó chịu người dùng internet Việt định giá mỗi click của người Mỹ rất cao, trong khi click từ Việt Nam có giá rất thấp; giá trị của các user ở các nước đang phát triển và nghèo mà Viber đang nắm không thể nào có giá bằng người dùng ở châu Âu hay các quốc gia mới nổi khác.
Một đặc điểm của Whatsapp đó là người dùng cực kỳ trung thành. Theo báo cáo của công ty này thì người dùng Whatsapp có tỷ lệ người dùng hàng ngày là 70% tổng người dùng hàng tháng. Đây là một con số khủng khiếp so với lượng người dùng trung thành 61% của Facebook. CEO Mark Zuckerberg nhận xét sẽ khó lòng tìm ra ứng dụng nào có người dùng trung thành hơn Facebook, ngoài Whatsapp.
2.Facebook bị đẩy vào “đường cùng”
Trong đại hội cổ đông gần đây nhất, Facebook cho hay ứng dụng Facebook Messenger của hãng phát triển ở mức 70%. Tuy nhiên, đó chỉ là con số ở Bắc Mỹ. Ở ngoài khu vực này, Facebook đang có vẻ chững lại trong việc phát triển người dùng trên di động và mục tiêu kiếm 1 tỷ người dùng tiếp theo trên di động của hãng đang bị các ứng dụng nhắn tin miễn phí như Whatsapp, Line, Viber,… đe dọa.
Facebook chỉ có thể chọn tiếp tục tấn công vào các app này bằng cách cải thiện Messenger của mình, hoặc phải bỏ tiền ra mua lại. Facebook đã có cố gắng cải thiện Messenger, nhưng dường như hãng không thể tăng thêm lượng người dùng di động đáng kể.
Ngoài ra, Facebook không thể mua các ứng dụng châu Á. Vì Wechat thì đã có “ông trùm” làng game Trung Quốc Tencent chống lưng, LINE thuộc tập đoàn lớn Naver của Hàn Quốc, Kakao Talk chỉ mạnh ở Hàn Quốc. Có lẽ Facebook cũng có ý định mua Viber, nhưng như đã đề cập ở trên, tập người dùng của Viber không đủ hấp dẫn Facebook.
Facebook muốn ra tay là dập tắt luôn “cơn bão OTT” đang hoành hành từ Âu sang Á, điều này GenK sẽ đề cập trong bài viết sau. Vì thế tốt nhất là chịu chi mua lại ứng dụng lớn nhất trong ngành này. Và khi hãng đã rất sốt sắng để mua, việc chịu giá cao là không thể khác được.
3.Whatsapp và Facebook đã có mô hình kinh doanh tốt
Rakuten mua Viber với giá 900 triệu USD , nhưng gã khổng lồ Thương mại điện tử của Nhật này lại chưa có mô hình kinh doanh rõ ràng nào trên di động để áp vào Viber. Tất cả đều rất mù mờ và biết đâu Rakuten có thể sẽ lỗ trong thương vụ này?
Whatsapp rơi vào “máy xay tiền” của Facebook thì khác. Như chúng tôi đã đề cập gần đây, Facebook đang trở thành công ty quảng cáo trên di động hàng đầu, sắp vượt qua cả gã khổng lồ Google, với 53% trong tổng số doanh thu quý 4 2,59 tỷ USD của hãng tới từ di động.
Whatsapp hiện có 450 triệu người dùng thường xuyên và kỳ vọng 1 tỷ người dùng như CEO Mark Zuckerberg của Facebook đề cập. So với với 874 triệu người dùng hiện tại trên di động của Facebook, tính xổi thì Facebook sẽ có khoảng 4 tỷ USD doanh thu quảng cáo từ Whatsapp, đấy là trong trường hợp xấu nhất, Whatsapp vẫn giữ nguyên lượng người dùng cho tới cuối 2014.
Hai nữa, mô hình hiện tại của Whatsapp là thu phí thường niên 1 USD. Với kỳ vọng 1 tỷ người dùng, mỗi năm Facebook sẽ bỏ túi 1 tỷ USD, chỉ riêng tiền thu phí người dùng. Đấy là chưa kể doanh thu từ các dịch vụ như sticker, tích hợp game trên di động, mô hình kinh doanh mà Facebook có thể “học hỏi” từ các ứng dụng Đông Bắc Á như LINE hay Kakao Talk. Tổng doanh thu của hai ứng dụng Nhật Bản và Hàn Quốc năm vừa rồi khoảng 1 tỷ USD.
Một điều cần lưu ý là có tới 12 tỷ USD giá trị cổ phiếu Facebook và 3 tỷ USD cổ phiếu "khóa" được dùng trong giao dịch. Đây là “vốn tự có” của Facebook và cổ phiếu thì có giá tăng giảm bất thường. Như Instagram, sau khi được Facebook mua lại với tổng giá trị 1 tỷ USD, thì sau đó giá cổ phiếu Facebook tụt dốc, người ta ước tính giá trị của Instagram chỉ còn lại khoảng nửa tỷ USD, tức Instagram mất 50% giá trị. Dĩ nhiên, cổ phiếu Facebook hiện đang là mặt hàng hot nhất ngành công nghệ, và các nhà đầu tư của Whatsapp đã không từ chối món hàng béo bở ấy.
Như vậy là đã rõ, không chỉ vì có lượng người dùng ở các quốc gia giàu có, mà Whatsapp lại rơi vào tay Facebook, một công ty đang khát khao người dùng trên di động và có sẵn mô hình kinh doanh tốt để áp dụng, vì thế mà Whatsapp được định giá cao hơn hẳn so với Viber
