*Bài viết theo quan điểm của Om Gaur, phóng viên trang Dainik Bhaskar được đăng tải trên New York Times
Sông Hằng, con sông linh thiêng nhất của Ấn Độ. Hầu hết người Hindu ai cũng tin rằng chỉ cần đắm mình trong con sông ấy, mọi vẩn đục linh hồn sẽ được tẩy rửa. Nhưng trong làn sóng dịch bệnh lần thứ 2, con sông giống như một cuộc triển lãm về sự chết chóc mà dịch bệnh đi ra.
Bang Bihar phía Bắc Ấn Độ mới đây đã chỉnh sửa số người chết trong giai đoạn tháng 4 - 5/2021, từ 5424 lên thành 9375 nạn nhân. Một tổ chức tư nhân có nhiệm vụ điều tra lại những ca xét nghiệm tại Kumbh Mela - lễ hội tôn giáo từng thu hút hàng triệu tín đồ hồi tháng 4. Đó là một sự kiện siêu lây nhiễm, và có đến 100.000 kết quả âm tính giả được ghi nhận.
Làn sóng dịch bệnh đã hạ nhiệt, nhưng Ấn Độ đang vật lộn để xử lý những con số đáng sợ - lên tới 380.000 người chết, phần lớn xảy ra từ tháng 3 năm nay. Các số liệu gặp khó khăn khi công khai vì nhà chức trách không muốn có một bức tranh quá u ám.
Nhưng sông Hằng thì không biết nói dối.
Con sông trả lại người chết
Ngày 12/5, dân làng tại Buxar (Bihar, Ấn Độ), tìm thấy những thi thể trương phềnh, rời rạc nổi trên sông hằng. Ở quận Ghazipur phía thượng nguồn, 100 thi thể khác được tìm thấy. Quan chức địa phương cho biết, các thi thể được thả trôi từ bang Uttar Pradesh - nơi đông dân nhất của Ấn Độ.
Các phóng viên của tờ Dainik Bhaskar được cử đi dọc bờ sông, hướng đến các thành phố lớn của bang Uttar Pradesh. Trong ngày 12 và 13/5, họ đếm được 2000 thi thể trên quãng đường dài 700 dặm. Và đó không chỉ là các thi thể trôi sông. Có những ngày, 65 - 70 xác chết dạt bờ. Vậy mà theo số liệu chính thức, chỉ có hơn 7800 người tử vong vì Covid-19 từ ngày 1/4 - 13/5 mà thôi.
Shringverpur, ngôi làng nhỏ phía nam Uttar Pradesh được xem là một nơi rất linh thiêng, có liên hệ với Thánh Rama trong tín ngưỡng của người Hindu. Các phóng viên trông thấy hàng trăm thi thể bị vùi lấp cách nhau chỉ vài bước chân, với những tấm vải liệu phủ saffron (nhuỵ hoa nghệ tây). Những người dân nghèo không đủ tiền để mua gỗ hỏa táng, họ buộc phải chôn người thân ở nơi linh thiêng nhất. Ước tính sơ bộ, các phóng viên tin rằng từ giữa tháng 4 đến giữa tháng 5, có 4000 thi thể được chôn lấp hời hợt ở bên bờ sông, trên quãng được dài chưa đầy 1 dặm đường.
Thi thể lộ ra bên bờ sông Hằng sau trận mưa đầu tháng 5/2021
Thảm kịch ấy có lẽ chẳng bao giờ lọt vào mắt truyền thông, cho đến khi mưa xuống. Những cơn mưa hồi đầu tháng 5 đã bào mỏng bờ sông Hằng, cuốn trôi đất đá và để lộ ra những thi thể chôn dưới đó. Nước mưa cũng vô tình phơi bày thất bại của nhà chức trách Ấn Độ trong việc đảm bảo nguồn cung vaccine, và những sai sót khó cứu vãn khi làn sóng dịch ập tới.
Con sông không biết nói dối
Ông Yogi Adityanath, Thống đốc bang Uttar Pradesh phản ứng với các thông tin về thiếu hụt oxy, máy thở và giường bệnh bằng những lời đe dọa. Ông bắt giam những ai lan truyền tin đồn. Bang cũng chỉ ghi nhận những trường hợp tử vong trong bệnh viện. Còn người dân tại làng mạc - nơi không có trang thiết bị y tế và phải chết tại nhà, ai ghi nhận họ?
Giữa tháng 5/2021, bác sĩ duy nhất tại làng Reotipur - ngôi làng với 70.000 dân lên tiếng, cho biết ngôi làng có 850 dương tính với Covid-19. Người dân bảo với ông rằng có khoảng 200 người đã chết chỉ trong tháng 4.
"Chúng tôi rất nghèo, chỉ cố gắng kiếm đủ ăn. Chúng tôi chẳng có tiền để trả viện phí," - Mahendranath Upadhyay, một dân làng mất đi 3 người thân vì đại dịch kể lại.
Sự nghèo đói tại các vùng nông thôn Ấn Độ đã làm trầm trọng thêm làn sóng dịch bệnh lần 2. Nhưng bên cạnh đó, việc cho phép các sự kiện tôn giáo quy mô lớn - như Kumbh Mela - cũng đã khiến dịch bệnh trở nên mất kiểm soát đến đáng sợ.
Và nay, với chỉ 3,4% người Ấn Độ được tiêm chủng 2 mũi, người ta đang sợ hãi trước viễn cảnh của một làn sóng dịch bệnh lần 3, dự đoán sẽ chết chóc không kém cạnh.