SOHA NEWS
Các quan chức Philippines nhận định, phiến quân ủng hộ IS vẫn là một mối đe dọa nguy hiểm tại Đông Nam Á, mặc dù hàng trăm tên đã bị tiêu diệt trong cuộc giao tranh ở Marawi.
"Chắc chắn, chúng chưa từ bỏ ý định thành lập một khalifah (một thể chế Hồi giáo đứng đầu là một lãnh tụ tôn giáo tối cao) tại Đông Nam Á", Đại tá Romeo Brawner, phó tư lệnh lực lượng đặc nhiệm Marawi nói.
"Đó là mục tiêu trên hết, nhưng lúc này, trong khi chúng đang tìm cách khôi phục và xây dựng lực lượng - chiến binh và vũ khí - chúng tôi cho rằng, chúng sẽ tiếp tục thực hiện các cuộc tấn công khủng bố".
Ông Brawner cho hay, cuối tuần trước, các phiến quân đã tiến hành 2 vụ tấn công ở Lanao del Sur, khiến 8 binh lính Phippines bị thương. Đây là vụ bạo lực đầu tiên kể từ khi Marawi được giải phóng.
"Món quà từ Thánh Allah"
Reuters dẫn nguồn tin quân đội Philippines cho hay Humam Abdul Najib, một thủ lĩnh của nhóm phiến quân ủng hộ IS ở Philippines, đã trốn thoát khỏi thành phố Marawi, nơi các phần tử này kỳ vọng thiết lập một cứ địa kiên cố cho IS ở Đông Nam Á. Tháng 10, Marawi được quân đội Philippines giải phóng sau 5 tháng giao tranh và không kích ác liệt.
Từ thời điểm đó, Najib, còn được biết tới với tên gọi Abu Dar, đã sử dụng số của nả cướp được từ các ngân hàng, cửa hàng và nhà dân ở Marawi để lôi kéo các thanh niên trẻ ở tỉnh miền Nam nghèo đói Lanao del Sur. Nhiều tay lính đánh thuê dày dạn cũng gia nhập hàng ngũ bởi viễn cảnh vật chất đầy hứa hẹn.
Ngay trong những ngày đầu chiếm lấy Marawi, những phiến quân vận đồ đen đã nhắm tới các ngân hàng và nhà của các cư dân giàu có, bắt các con tin giúp chúng vơ vét của nả, tiền bạc.
Marawi hoang tàn sau giao tranh. Ảnh: Reuters
"Chuyện này xảy ra trong tuần đầu tiên. Chúng chia chúng tôi thành 3 nhóm, mỗi nhóm 7 người", J.R. Montesa, một nạn nhân bị phiến quân bắt giữ, cho biết thêm, các phiến quân đã sử dụng thuốc nổ để phá cửa, mở đường vào hầm của 3 ngân hàng lớn trong thành phố.
Toàn bộ số tiền được chất lên xe tải chở đi. Các xe tải này dễ dàng ra khỏi Marawi bởi hàng rào an ninh lỏng lẻo. Chúng cũng vơ vét các tiệm trang sức, các cửa hiệu.
Vụ việc diễn ra vào thời điểm lễ Ramadan của người Hồi giáo và các ngân hàng, doanh nghiệp đều đang trữ nhiều tiền hơn thường lệ, cảnh sát trưởng thành phố Marawi Ebra Moxir cho hay.
"Có rất nhiều tiền trong khu vực giao tranh", ông ta nói với Reuters, "Người Maranao (một dân tộc của Philippines cư trú nhiều tại Marawi) giữ hàng triệu peso trong két sắt tại gia. Vàng cũng vậy. Người Maranao có truyền thống trao tặng tiền trong dịp Ramadan".
Montesa kể lại, các xe ô tô chất đầy những tiền, vàng và các đồ vật có giá trị: "Chúng nói đó là món quà từ Thánh Allah. Chúng vừa trộm cắp vừa nói 'Allahu Akbar' (Chúa trời là vĩ đại nhất".
Thủ lĩnh mới của IS ở Đông Nam Á
Chính phủ Philippines không loại trừ khả năng các phiến quân đang tái tập hợp lực lượng ở khu vực miền Nam nước này.
Najib được cho là đã trốn khỏi Marawi từ khi cuộc chiến mới bắt đầu. Có những tin tức về việc hắn mâu thuẫn với các thủ lĩnh khác và rời đi. Tới tháng 8, hắn trở lại với hàng chục chiến binh nhưng bị hàng rào an ninh ngăn cản tiếp cận thành phố.
"Theo báo cáo, chúng có thể đã tuyển mộ được thêm từ 100-150 người. Ước tính 250 là con số tổng, bao gồm cả trẻ nhỏ", ông Brawner nói, "Chúng tìm cách tuyển mộ cả trẻ mồ côi và thân nhân của các chiến binh đã bị tiêu diệt".
Cha mẹ của bọn trẻ được đề nghị nhận một khoản tiền 70.000 peso (tương đương 1.380 USD) cùng lương tháng khoảng 30.000 peso (590 USD) để gửi con trai vào các nhóm phiến quân.
Mức tiền này cao hơn hẳn thu nhập trung bình hàng tháng của một gia đình ở Philippines (khoảng 22.000 peso - theo khảo sát của chính phủ Philippines năm 2015). Tại vùng Mindanao, mức sống còn thấp hơn phân nửa.
Người dân địa phương còn cho biết, các phiến quân còn treo thưởng 10.000 peso (200 USD) nếu giết được một binh lính.
Với số tiền cướp bóc được và các tôi tớ trung thành, Najib có thể trở thành thủ lĩnh mới của IS ở Đông Nam Á, đặc biệt là khi Isnilon Hapilon đã chết trong xung đột ở Marawi, các nhà phân tích an ninh nhận định.
Najib là một phiến quân sừng sỏ và là một giáo sĩ từng được đào tạo ở Trung Đông. Hắn đã có thời được huấn luyện cùng các phiến quân ở Afghanistan. Najib "đồng sáng lập" ra Khalifa Islamiyah Mindanao, một nhóm nổi dậy xuất hiện năm 2012 và đã thực hiện nhiều vụ đánh bom ở khu vực miền Nam.
"Hắn là một người rất quan trọng bởi hắn đã ở đó ngay từ đầu", Rommel Banlaoi, một chuyên gia an ninh cho hay.
Najib có mối liên hệ với Al Qaeda. Vì vậy mà hắn còn được gọi là "al Zarqawi của Philippines" (al Zarqawi là một thủ lĩnh khét tiếng của Al Qaeda tại Iraq).
Ông Balaoi nhận định, nỗ lực chiêu mộ chiến binh do Najib dẫn đầu "rất quy mô và có hệ thống".