Theo tờ Business Insider, trong nhiều thập kỷ, sức mạnh quân sự của Mỹ là không thể thách thức. Sau sự sụp đổ của Liên Xô vào năm 1991, Mỹ là siêu cường quân sự duy nhất trên thế giới, với lực lượng được triển khai trên khắp thế giới để bảo vệ các đồng minh và ngăn chặn các cuộc tấn công.
Nhưng khi năm 2023 sắp kết thúc, các cuộc xung đột đang bùng phát trên khắp thế giới, Nga và Trung Quốc ngày càng mạnh hơn trong tham vọng chung nhằm vượt qua vị thế cường quốc quân sự số một thế giới của Mỹ.
Tổng thống Nga Vladimir Putin cùng Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình duyệt đội danh dự trong lễ đón Tổng thống Nga bên ngoài Đại lễ đường Nhân dân ở Bắc Kinh, Trung Quốc, vào ngày 8/6/2018. Ảnh: AFP
Các nhà phân tích cho rằng, các nhà lãnh đạo Nga - Trung đang tiến gần hơn tới việc thành lập một liên minh quân sự gây ra mối đe dọa lớn nhất mà Mỹ phải đối mặt trong thập kỷ.
Jonathan Ward - Giám đốc điều hành của tổ chức tư vấn về chiến lược quốc gia Atlas Group có trụ sở tại Mỹ - nói với Business Insider rằng: "Rõ ràng là hai nước coi mình là đối tác quân sự và mối quan hệ đối tác này ngày càng sâu sắc và giàu kinh nghiệm hơn, ngay cả khi đó không phải là một liên minh chính thức theo kiểu phương Tây."
Nga - Trung tiến gần hơn tới liên minh quân sự đáng gờm
Theo Business Insider, trong các cuộc xung đột trên toàn thế giới, sự cạnh tranh giữa Mỹ với quan hệ đối tác Nga - Trung Quốc đang diễn ra.
Trung Quốc đã cung cấp cho Nga sự hỗ trợ quan trọng về kinh tế và ngoại giao trong cuộc xung đột với Ukraine; trong khi Mỹ đã viện trợ hàng tỷ USD cho Kiev.
Tại Trung Đông, Nga và Trung Quốc đã liên kết với Iran và chỉ trích các cuộc tấn công của Israel vào Gaza nhằm tiêu diệt lực lượng Hamas được Tehran hậu thuẫn. Trong khi đó, Mỹ đã cung cấp viện trợ quân sự và hỗ trợ ngoại giao cho Israel.
Và theo các chuyên gia, khi Trung Quốc và Nga xích lại gần nhau hơn, hai nước đang ngày càng tăng cường phối hợp các nguồn lực quân sự của họ.
Ward cho biết: "Mối quan hệ đối tác chiến lược toàn diện và phối hợp Nga - Trung trong thời đại mới luôn hướng đến sức mạnh quân sự."
Trong hai năm qua, Nga và Trung Quốc đã tiến hành các cuộc tập trận hải quân chung trên vùng biển gần Nhật Bản; Nga cũng đã chuyển giao cho Trung Quốc công nghệ tàu ngầm có thể mang lại lợi thế cho nước này trong cuộc chiến với các đồng minh của Mỹ ở Thái Bình Dương.
Và các nhà lãnh đạo hai nước đã cam kết hợp tác trong việc phát triển vũ khí công nghệ cao, Tổng thống Nga Putin cho biết vào tháng 11.
Nga cũng đã bán máy bay phản lực Su-25, máy bay trực thăng MI-17 và hệ thống phòng không S-400 cho Trung Quốc.
Trong một bài phân tích gần đây cho Trung tâm Phân tích Chính sách Châu Âu (CEPA), tác giả Chels Michta viết rằng, mặc dù các nhà lãnh đạo Nga và Trung Quốc chưa ký kết một liên minh quân sự chính thức, nhưng những động thái như vậy sẽ là mối lo ngại lớn đối với Mỹ và các đồng minh.
Michta viết: "Một liên minh Trung Quốc - Nga toàn diện sẽ mang đến cho Mỹ một mối đe dọa chưa từng có mà nước này phải đối mặt kể từ khi kết thúc Chiến tranh Lạnh."
Cuộc tập trận hải quân chung giữa Trung Quốc và Nga vào tháng 10/2021. Ảnh: Naval Post
Quốc hội Mỹ kêu gọi giải quyết mối đe dọa mới
Theo Business Insider, trong Chiến tranh Lạnh, Lầu Năm Góc đã lên kế hoạch có thể tiến hành đồng thời một cuộc chiến lớn và hai cuộc chiến nhỏ hơn. Nhưng trước những mối đe dọa đang thay đổi, nước này đã thay đổi chiến lược để có thể tiến hành một cuộc chiến lớn và ngăn chặn các cuộc tấn công khác.
Ủy ban Vị thế Chiến lược của Quốc hội Mỹ vào tháng 10 từng cho biết, Mỹ hiện phải đối mặt với các mối đe dọa "về cơ bản khác với bất kỳ điều gì đã trải qua trong quá khứ, ngay cả trong những ngày đen tối nhất của Chiến tranh Lạnh" vì sự trỗi dậy của Trung Quốc và Nga.
Ủy ban này kêu gọi Lầu Năm Góc xem lại kế hoạch của mình để sẵn sàng cho khả năng xảy ra đối đầu đồng thời với Trung Quốc và Nga.
Chuyên gia Ward nhận định: "Trục Nga - Trung đặt ra mối đe dọa to lớn đối với Mỹ vì chúng ta sẽ phải giải quyết vấn đề an ninh ở cả châu Âu và châu Á, cũng như ở Trung Đông, trước nguy cơ bị dàn mỏng [lực lượng] trong khi Bắc Kinh và Moscow phối hợp để theo đuổi tham vọng khu vực tương ứng của họ."
Tuy nhiên theo Business Insider, một số chuyên gia vẫn hoài nghi về sự ổn định của liên minh Nga - Trung, chỉ ra những căng thẳng kéo dài giữa hai cường quốc và mong muốn của Trung Quốc trong việc duy trì mối quan hệ chặt chẽ với các thị trường phương Tây sinh lợi.
Nhưng khả năng đạt được một hiệp ước quân sự giữa Nga - Trung là điều mà các chuyên gia cho rằng Mỹ phải chuẩn bị sẵn sàng.
Các liên minh toàn cầu của Mỹ là cực kỳ quan trọng vì khả năng đối phó với mối đe dọa từ các siêu cường đối địch. Đặc biệt là ở châu Âu, họ phải khẩn trương đẩy mạnh và nâng cao năng lực quân sự, Ward nói.
Ward nói: "Mỹ vẫn có thể xử lý cả hai mối đe dọa, nhưng điều này sẽ đòi hỏi sự gia tăng đáng kể trong việc chia sẻ gánh nặng, đặc biệt là giữa các đồng minh châu Âu, những nước hiện đã nhìn thấy hậu quả thực sự của sự 'phối hợp' địa chính trị Nga - Trung" kể từ cuộc xung đột tại Ukraine.
Hậu quả khi tịch thu 300 tỷ đô của Nga để viện trợ Ukraine: Phương Tây sợ lọt bẫy "gậy ông đập lưng ông"