Cuộc chiến mới của Nga ở Trung Đông
Trong một bài bình luận mới đây đăng trên tờ Svpressa.ru, cây bút người Nga Anton Chablin nhận định, những gì đang diễn ra ở Libya sẽ sớm biến nó thành một "Syria thứ hai" khi cuộc chiến này không còn là vấn đề nội bộ của người Libya mà đã trở thành một cuộc đối đầu quân sự mới giữa các cường quốc.
Sau cuộc nội chiến năm 2011, cùng với cái chết của nhà lãnh đạo Muammar al-Gaddafi, tưởng chừng đất nước Libya sẽ bình yên trở lại như lời hứa của các nước phương Tây thế nhưng quốc gia Bắc Phi này lại rơi vào vòng xoáy bạo lực mới giữa các phe phái chính trị.
Libya được dự báo sẽ trở thành chiến trường mới của các cường quốc quân sự ở Trung Đông, sau cuộc chiến ở Libya. Ảnh: National Post.
Ở thời điểm hiện tại chiến trường Libya là cuộc đối đầu giữa hai thế lực một bên là Chính phủ Đoàn kết Dân tộc Libya (GNA) được cộng đồng quốc tế công nhận và bên còn lại là Quân đội Quốc gia Libya (LNA). Tuy nhiên, trước sức mạnh quân sự của LNA, lực lượng của GNA ngày càng mất dần quyền kiểm soát Libya.
Washington sau nhiều năm không quan tâm tới những gì đang diễn ra ở Libya lại bất ngờ lên tiếng buộc tội Nga có hành động khiêu khích khi "bắn hạ" một máy bay do thám không người lái (UAV) MQ-9 của Mỹ ở Libya. Tiếp đến, Lầu Năm Góc cũng cáo buộc Moscow đưa lính đánh thuê Nga (Wagner) tới Libya.
Và ý đồ của Mỹ đằng sau những cáo buộc dành cho Nga dẫn lộ rõ khi Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan tuyên bố can thiệp quân sự vào Libya, nhằm hỗ trợ cho lực lượng GNA chống lại quân đội LNA của tướng Khalifa Haftar (có mối quan hệ thân thiết với Nga).
Việc Ankara đưa quân tới Libya được xem là hành động cần thiết để Washington loại bỏ các vây cánh của Nga, đồng thời kiềm chế chiến sự ở Libya đưa nó về quỹ đạo mà họ mong muốn.
Tuyên bố cứng rắn của Tổng thống Erdogan trong vấn đề Libya một lần nữa đẩy Trung Đông một vòng xoáy chiến tranh mới, mà có thể sẽ kéo theo nhiều quốc gia khác trong khu vực vào bất ổn. Nhiều khả năng Nga và Thổ Nhĩ Kỳ sẽ đối đầu nhau trong một cuộc chiến mới ở Libya.
Ngay sau tuyên bố của Ankara, Cộng hòa Cyprus đã bày tỏ quan ngại trước tình hình chiến sự ngày càng lan rộng ở Libya cũng như lo cho an nguy của họ, bởi Cyprus nằm giữa Libya và Thổ Nhĩ Kỳ. Tunisia, Ai Cập và Algeria cũng tuyên bố tăng cường an ninh khu vực biên giới chung với Libya
Thua đau tại Syria, Thổ Nhĩ Kỳ muốn kéo Nga vào cuộc chiến ở Libya
Khi được Anton Chablin hỏi điều gì đang diễn ra ở Trung Đông và vì sao Thổ Nhĩ Kỳ quyết định can thiệp quân sự vào Libya mặc dù hai quốc gia này không chung đường biên giới? - Giáo sư Mikhail Roshin, Chuyên gia Viện Phương đông học thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Nga cho biết:
"Những thành công của Nga tại Syria đang khiến Tổng thống Erdogan cảm thấy mất mặt và ông ấy nhiều khả năng muốn lấy lại danh dự thông qua một cuộc chiến mới ở Libya."
Để thực hiện điều đó, từ tháng 11 năm ngoái Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ đã ký biên bản ghi nhớ về hợp tác quân sự với chính phủ GNA tại Tripoli cho dù lực lượng này chỉ kiểm soát một phần lãnh thổ không đáng kể ở Libya.
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan muốn gỡ gạc lại thể diện sau thất bại ở Syria bằng một cuộc chiến mới ở Libya. Ảnh: Sputnik.
Trong khi đó, phần lớn lãnh thổ Libya nằm trong tay quân đội LNA của tướng Khalif Haftar dưới sự hậu thuẫn chính trị của Quốc hội Libya.Với chiến dịch giải phóng Tripoli của LNA hiện tại, lực lượng của GNA đang đứng trước nguy cơ bị xóa sổ nếu để mất thủ đô Tripoli.
Để cứu vãn tình hình, dưới sự tác động của Tổng thống Erdogan, Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ đang nhanh chóng thông qua đề xuất của tổng thống cho phép Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ đưa quân tới Libya nhằm cứu nguy cho GNA.
Những tuyên bố và hành động của Ankara gần đây đang làm mối quan hệ Nga - Thổ Nhĩ Kỳ trở nên xấu đi, do đó dễ hiểu khi chiến sự ở Libya là một trong những chủ đề được Tổng Thống Nga Vladimir Putin và người đồng cấp Erdogan đưa ra thảo luận trong cuộc gặp mới đây của hai nhà lãnh đạo tại Istanbul.
Cũng theo Giáo sư Mikhail Roshin, dầu mỏ của Lybia cũng là một trong những nguyên nhân khiến Thổ Nhĩ Kỳ để mắt tới quốc gia Bắc Phi này.
Libya là quốc gia có nguồn dầu mỏ dồi dào, chính vì thế đất nước này luôn bị các thế lực bên ngoài dòm ngó. Tình hình chính trị phức tạp ở Libya được xem là cơ hội tốt để các cường quốc tăng tầm ảnh hưởng của mình lên Tripoli thông qua việc ủng hộ các đảng phái chính trị hay quân đội đang nắm quyền kiểm soát quốc gia này.
Theo Giáo sư Mikhail Roshin, các quốc gia dòm ngó vào tài nguyên của Libya không chỉ có Mỹ, Thổ Nhĩ Kỳ và Nga mà còn có cả Ai Cập, Hy Lạp và UAE.
Việc cuộc chiến ở Syria sắp đi vào hồi kết, khi Quân đội Syria (SAA) với sự hỗ trợ của Nga đang đánh vào sào huyệt cuối cùng của phiến quân khủng bố ở Idlib đang buộc Thổ Nhĩ Kỳ phải sớm đưa ra quyết định vai trò của họ tại Syria, và nhiều khả năng Ankara sẽ bỏ mặc Idlib để "đầu tư" cho cuộc chơi mới ở Tripoli.
Điều này được thể hiện ít nhiều qua việc Ankara chiêu mộ hàng ngàn tay súng thuộc các nhóm phiến quân ở Syria sang chiến đấu cho lực lượng GNA ở Libya ngay trong cuối năm ngoái.
Còn về phía Mỹ, Giáo sư Mikhail Roshin, Tổng thống Mỹ Donald Trump không còn tâm trí đâu mà nghĩ tới Libya sau căng thẳng với Iran cũng như cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ sắp đến.
"Chúng ta đang thấy mối quan tâm của nước Mỹ dành cho những vấn đề nóng trên thế giới đang giảm đi trông thấy." Giáo sư Mikhail Roshin nhận định.
Tổng thống Nga Putin bất ngờ có chuyến thăm ngắn tới Syria giữa lúc Trung Đông đang bất ổn.