Chiến lược của Nga
Các cuộc tấn công của Nga tập trung vào phía Trung và phía Nam Donetsk - từ các khu vực ở phía Tây Bakhmut - thành phố thuộc quyền kiểm soát của Nga vào tháng 5 năm ngoái, cho đến các khu vực ở phía Tây Avdiivka mà Moscow chiếm được hồi tháng 2/2024, xuống đến các khu vực ở phía Tây thành phố Donetsk do các lực lượng ly khai được Nga ủng hộ kiểm soát từ năm 2014.
Các lực lượng của Nga đã tăng cường tiến công vào những khu vực này để ngăn Ukraine đào thêm phòng tuyến và họ đã tiến về phía trước trong nhiều tháng, kiểm soát một số khu vực dù phải chịu tổn thất nhất định về lực lượng.
Binh lính Ukraine khai hỏa lựu pháo tự hành về phía quân đội Nga trên tiền tuyến gần thị trấn Chasov Yar. Ảnh: Reuters
Trong tuần qua, nhịp độ di chuyển về phía Tây của Nga đã tăng lên và bao gồm 2 cuộc tấn công quy mô tiểu đoàn mà Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW), một tổ chức cố vấn có trụ sở tại Washington, cho biết Nga đã không tiến hành kể từ cuộc giao tranh giành Avdiivka vào tháng 10 năm ngoái. Dường như chiến lược của Nga là cắt đứt 2 tuyến cao tốc - 1 tuyến cung cấp hậu cần cho lực lượng đồn trú của Ukraine ở Vuhledar thuộc phía Nam Donetsk và tuyến còn lại cung cấp cho các lực lượng ở Chasov Yar và Toretsk thuộc trung tâm Donetsk.
Nga đã tiến hành cuộc tấn công quy mô tiểu đoàn với sự tham gia của 200 binh lính ở phía Tây Nam thành phố Donetsk ngày 24/7. Cuộc tấn công này được hỗ trợ bởi 11 xe tăng, 45 xe bọc thép và 12 xe máy. Mục đích của nó là chiếm tuyến cao tốc T-0524 tiếp tế cho Vuledar. Các lực lượng của Ukraine đã ngăn chặn được cuộc tấn công này, phá hủy 6 xe tăng, 7 xe bọc thép và toàn bộ 12 xe máy.
Sau đó, ngày 29/7, Nga thử sức một lần nữa, tiến hành cuộc tấn công quy mô tiểu đoàn khác trong cùng một khu vực, lần này có 10 xe tăng, 47 xe bọc thép, 10 xe máy và 1 xe buggy. Ukraine tiếp tục ngăn chặn được tấn công này, phá hủy 8 xe tăng, 12 xe bọc thép, 9 xe máy và xe buggy.
"Việc chỉ huy quân đội Nga sẵn sàng chấp nhận tổn thất xe bọc thép mà không tiến hành một chiến dịch tấn công quy mô lớn theo nhiều hướng hoặc đạt được bước tiến đáng kể ở phía Tây tỉnh Donetsk có thể sẽ là gánh nặng cho quân đội Nga về lâu dài", ISW cho hay.
Các cuộc tấn công khác của Nga đã thành công trong việc kiểm soát các vùng lãnh thổ. Ngày 26/7, quân đội Nga đã chiếm được các ngôi làng Prohres, Yasnobrodivka và Lozuvatske, nằm cách nhau khoảng 15km, mở rộng vùng lãnh thổ kiểm soát về phía Tây Avdiivka. Điều đó đã đặt họ trong phạm vi 7km từ đường cao tốc T-0504, kéo dài từ Pokrovsk đến các vị trí đồn trú ở Chasiv Yar và Toretsk.
Nếu lực lượng vũ trang Ukraine không thể ổn định tình hình, quân đội Nga dọc tiền tuyến có thể tiếp cận cao tốc Pokrovsk-Kostyantynivka - tuyến tiếp tế chính của các lực lượng Kiev tại Chasov Yar và Toretsk trong một vài tuần nữa.
Cũng trong ngày 26/7, quân đội Nga đã tuyên bố chiếm lại Robotyne - một thị trấn ở phía Nam Zaporizhia mà Ukraine phải chiến đấu vất vả để giành lại trong cuộc phản công năm 2023. Ngày 27/7, quân đội Nga đã tiến vào Krasnohorivka, nằm ở phía Tây thành phố Donetsk và ngày 30/7 nước này đã giành thêm 2 ngôi làng nữa là Pivdenne và Vesele ở phía Tây Avdiivka.
Tuy nhiên, những báo cáo đáng chú ý nhất là việc Nga tuyên bố tiến vào Chasov Yar - một cao điểm chiến lược giúp họ tiếp cận các vùng đất bằng phẳng dẫn đến các thành phố Sloviansk và Kramatorsk tạo thành xương sống phòng thủ của Ukraine ở Donetsk.
Quân đội Ukraine cho đến nay vẫn có thể giữ chân lực lượng Nga ở bờ Đông kênh đào Siversky-Donetsk chạy qua Chasov Yar nhưng ngày 29/7, các nhà báo Nga cho biết các binh lính Nga đã xuyên thủng một điểm ở phía Bắc Chasov Yar - nơi kênh đào chạy qua dưới lòng đất, song những bài báo này chưa được xác minh.
Quân đội Ukraine cũng đã đạt được một số thành quả trên thực địa.
Ngày 26 và 27/7, các lực lượng của Ukraine đẩy lùi quân đội Nga qua Vovchansk ở phía Bắc Kharkov và có lẽ loại họ khỏi phía Nam sông Vovcha, chạy qua thị trấn này. Quân đội Nga đã tiến hành một số cuộc tấn công mới vào Kharkov ngày 11/5 nhưng không thể tiến công đáng kể.
Các cuộc tấn công phía sau phòng tuyến đối phương của Ukraine
Cùng thời điểm, Ukraine cũng tiến hành hàng loạt cuộc tấn công nhằm vào các cơ sở hạ tầng năng lượng của Nga và Crimea, cho thấy chiến lược làm suy giảm các hệ thống phòng không Nga đang có hiệu quả.
Những thành quả lớn nhất của Ukraine, ngoài giữ vững tiền tuyến thì còn là tấn công sâu vào nước Nga và các vùng lãnh thổ Moscow kiểm soát. Ngày 26/6, tên lửa ATACMS đã tấn công sân bay Saky của Nga ở Crimea, phá hủy một kho đạn dược và một trạm radar. Ngày 29/7, Ukraine tấn công Saky một lần nữa và đang đánh giá mức độ tổn thất.
Ukraine lần đầu tiên tấn công sân bay Saky vào tháng 9/2022, buộc Nga phải di dời các máy bay chiến đấu Sukhoi đặt tại đây vào trong lãnh thổ Nga. Kể từ đó, Saky được sử dụng để tiến hành các cuộc tấn công tên lửa và UAV nhằm vào Ukraine nhưng Kiev cũng nhiều lần tấn công và làm suy giảm khả năng của nó.
Ngày 27/7, các UAV của Ukraine đã tấn công 3 sân bay quân sự của Nga gồm Engels ở khu vực Saratov, Dyaghilev ở Ryazan và Olenya ở Murmansk, cách biên giới Ukraine 1.800km.
Các nguồn tin từ chính phủ Ukraine cho biết, các cuộc tấn công đã phá hủy một số máy bay ném bom chiến lược Tupolev-95 và Tupolev-22. Tổn thất này còn bao gồm 2 máy bay ném bom Tu-22M3 có khả năng mang 24 tấn quân nhu. Đây cũng là phương tiện Nga đã nhiều lần sử dụng để triển khai tên lửa đạn đạo Kinzhal ở Ukraine. Kiev cũng tuyên bố đã phá hủy máy bay Tupolev-134 và máy bay chở dầu tiếp nhiên liệu Ilyushin Il-78.
Ngày 28/7, trong khi Tổng thống Vladimir Putin phát biểu tại lễ duyệt binh hải quân ở St Petersburg, các máy bay không người lái của Ukraine đã tấn công một kho chứa dầu Polevaya ở Kursh, phá hủy 3 trong số 11 thùng dầu. Ngày 30/7, các UAV của Ukraine đã phá hủy thêm 3 xe tăng ở kho dầu Vozy thuộc Kursk.
Ukraine tiến hành nhiều cuộc tấn công thành công nhằm vào cơ sở hạ tầng năng lượng và quân sự của Nga trong cuộc xung đột, đặc biệt là ở Biển Đen.
Người phát ngôn hải quân Ukraine Dmytro Pletenchuck ngày 28/7 cho biết các chiến đấu cơ đã được đưa khỏi 2 trong số 5 sân bay mà hải quân Nga sử dụng. Việc Hạm đội Biển Đen rút về Novorossiysk cũng cho thấy thành công của các UAV và xuồng không người lái Ukraine trong việc hạn chế sức mạnh của Moscow.