Ông John Bolton, người sẽ thay thế ông H.R. McMaster giữ chức Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ, là người có quan điểm cứng rắn, đặc biệt trong vấn đề Triều Tiên. Điều này khiến một số nước châu Á lo ngại sẽ ảnh hưởng tới hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Triều dự kiến diễn ra vào tháng 5 tới.
Hàn Quốc lo cho thượng đỉnh Mỹ-Triều
Giới chức lãnh đạo ở Seoul nói rằng họ sẽ tiếp tục liên lạc chặt chẽ với Washington về việc tiếp tục răn đe Triều Tiên, nhưng những bình luận của đồng minh châu Á này cũng có phần lo ngại.
Một quan chức Nhà Xanh (Văn phòng Tổng thống Hàn Quốc) cho biết: “Lập trường của chúng tôi là nếu một con đường mới mở ta, chúng ta phải đi con đường đó. Ông Bolton có nhiều kiến thức liên quan đến bán đảo Triều Tiên, và hơn tất cả, chúng tôi biết ông là một trong những cố vấn được tin tưởng nhất của Tổng thống Mỹ”.
Theo quan chức giấu tên này, Người đứng đầu Văn phòng an ninh quốc gia Hàn Quốc Chung Eui-yong chưa từng trao đổi với ông Bolton và phản ứng của ông Chung Eui-yong đối với việc ông McMaster sẽ thôi vị trí cố vấn an ninh quốc gia Mỹ là “không tệ”.
Một quan chức cấp cao khác của Hàn Quốc bày tỏ lấy làm tiếc việc sẽ mất đi mối quan hệ thân thiết mà ông McMaster đã xây dựng được với người đồng cấp Hàn Quốc khi hai bên cùng đối phó với vấn đề hạt nhân Triều Tiên.
Việc ông McMaster từ chức Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ diễn ra chỉ 10 ngày sau khi Tổng thống Donald Trump sa thải Ngoại trưởng Rex Tillerson, một nhân vật có tầm ảnh hưởng vừa phải, và thay hế ông này bằng Giám đốc CIA Mike Pompeo.
Chính quyền của Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in muốn nhìn thấy kết quả tốt đẹp trong cuộc đàm phán thành công giữa Mỹ với Triều Tiên, cuộc gặp thượng đỉnh được kỳ vọng diễn ra vào tháng 5/2018. Một số quan điểm khác nói rằng, thiện chí đàm phán Mỹ-Triều có thể biến mất với sự xuất hiện của ông Bolton.
“Nếu ông Bolton nhậm chức và các cuộc đối thoại với Triều Tiên mang lại kết quả tồi, tôi không biết sau đó chúng ta sẽ phải làm gì”, ông Kim Hack-yong một nghị sỹ bảo thủ của Hàn Quốc, đồng thời là người đứng đầu Ủy ban quốc phòng của Quốc hội Hàn Quốc cho biết.
Ông Kim Hack-yong nhấn mạnh: “Sẽ rất tuyệt nếu nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un tới cuộc đối thoại một cách vô điều kiện, nhưng bất cứ bước ngoặt nào theo hướng tiêu cực đều có thể khiến những gì chúng ta đã làm trong những năm qua về vấn đề Triều Tiên tan biến thành tro bụi”.
Ông Bolton, trong một bài phân tích trên Wall Street Journal tháng trước, đã kết luận rằng, “Sẽ vô vùng hợp pháp cho phía Mỹ khi phản ứng với tình thế hiện nay dấy lên từ vũ khí hạt nhân Triều Tiên bằng cách tấn công phủ đầu”.
Trung Quốc lo ngại hợp tác
Theo ông Shi Yinhong, một chuyên gia về quan hệ Mỹ-Trung tại Đại học Nhân dân ở Bắc Kinh, việc bổ nhiệm ông Bolton sẽ làm lu mờ hy vọng Trung Quốc và Mỹ có thể trao đổi trực tiếp và thẳng thắn về vấn đề an ninh.
“Mỹ và Trung Quốc có thể có sự hợp tác nào trong vấn đề an ninh? Vũ khí hạt nhân, Triều Tiên, Đài Loan, Biển Đông, an ninh mạng… Hy vọng sẽ ở đâu cho sự hợp tác này?”.
Ông cũng nhấn mạnh rằng, Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã có những tuyên bố công khai về hợp tác song phương, nhưng với chiều hướng tiêu cực trong vấn đề an ninh và thương mại hiện nay, những lời lẽ này dường như ngày càng trở nên “sáo rỗng”.
Nhật Bản ủng hộ một cách thận trọng
Tokyo hy vọng các mối tiếp xúc với Mỹ sẽ vẫn diễn ra như bình thường. Một quan chức chính phủ Nhật Bản bày tỏ ông “rất lạc quan” rằng Nhật Bản có thể hòa hợp với Bolton vì ông có khá nhiều bạn bè trong chính phủ Nhật Bản.
Ông Narushige Michishita, một chuyên gia tại Viện nghiên cứu chính sách Tokyo nói rằng, quan điểm cứng rắn của ông Bolton về việc gây áp lực và trừng phạt là “tin tốt”, nhưng sự cứng nhắc của ông có thể là rào cản trong việc thỏa thuận với Bình Nhưỡng.
“Tin xấu là, đôi khi ông ấy quá cứng nhắc”, ông Michishita nói. “Ông ấy luôn cứng nhắc. Vấn đề là ông ấy không có chút linh hoạt nào trong quan điểm và đó là điều mà tôi cảm thấy vô cùng lo ngại”./.