Kiểm tra máy bay của hãng Ryanair. Ảnh: WSJ.
EU đã và sẽ áp đặt thêm trừng phạt, trong khi đó Mỹ, Canada và một số quốc gia khác cũng đang tính toán khả năng này. Dự kiến, trong ngày hôm nay, Hội đồng Bảo an cũng sẽ nhóm họp bàn về tình hình.
Liên minh châu Âu là bên phản ứng gay gắt nhất và sớm nhất, khi nơi đến và đi của chuyến bay bị Belarus ép hạ cánh chính là 2 quốc gia thành viên (Hy Lạp và Litva).
Ngoại trưởng Đức Heiko Maas khẳng định, Belarus sẽ phải trả giá đắt về hành vi của nước này:
“Tính mạng của hơn 170 hành khách đã bị đe dọa chỉ để bắt giữ một nhà báo. Đây là một vụ tấn công vào an ninh hàng không, tự do báo chí và những công dân châu Âu trên chuyến bay. Hành động này vượt qua mọi ranh giới mà cộng đồng quốc tế không thể bỏ qua. Bất cứ lãnh đạo nào làm việc này đều sẽ phải trả giá. Và đó là lý do tại sao EU đã phản ứng một cách nhanh chóng và gay gắt.”
Tại hội nghị thượng đỉnh, lãnh đạo EU đã nhất trí áp đặt thêm các biện pháp trừng phạt đối với Belarus, bao gồm trừng phạt kinh tế đang được tính toán, ban hành lệnh cấm đối với các hãng hàng không Belarus sử dụng không phận và các sân bay châu Âu; đồng thời kêu gọi các hãng hàng không châu Âu tránh không phận Belarus.
Hiện nhiều hãng hàng không châu Âu, thậm chí không thuộc EU cũng đã đổi hướng các chuyến bay không đi qua không phận quốc gia Đông Âu này.
Tổng thống Mỹ Joe Biden và Thủ tướng Canada Justin Trudeau hôm qua (25/6) cũng cho biết, các biện pháp trừng phạt lên Belarus đang được tính toán, cân nhắc. Trong khi, Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây dương NATO cũng đang xem xét vụ việc; đồng thời kêu gọi một cuộc điều tra quốc tế.
Về phía Belarus, ngoài việc lý giải cho hành động kiểm tra an ninh đối với chuyến bay, là đúng luật và chỉ nhằm mục đích đảm bảo an toàn cho hành khách, Belarus cũng đã có phản ứng đầu tiên trước sức ép của các nước phương Tây.
Hôm qua (25/5), Belarus thông báo sẽ đóng cửa đại sứ quán nước này tại Canada vào ngày 1/9 tới sau 24 năm “hợp tác”, đồng thời dừng các dịch vụ lãnh sự, bao gồm việc xin cấp thị thực, từ tháng 7.
Trong khi, Văn phòng Tổng thống Nga cũng đã lên tiếng lấy làm tiếc việc EU có kế hoạch cắt đứt các tuyến đường hàng không với Belarus, đồng thời tránh không phận của quốc gia Đông Âu này. Người phát ngôn Điện Kremlin, ông Dmitry Peskov cho rằng, điều này sẽ gây tốn kém về tài chính, thời gian cho các hãng hàng không và hành khách.
Nga cũng bác bỏ nghi ngờ của Ngoại trưởng Anh Dominic Raab rằng Moscow cũng có liên quan đến vụ việc này: “Thật không may, những lời buộc tội không đầy đủ về mặt chính trị này lại diễn ra. Chúng tôi đang kiên nhẫn theo dõi chúng. Nga không đồng ý với những lời cáo buộc này. Nhưng chúng tôi hiểu rằng, dù cố giải thích như thế nào với họ cũng là vô ích”.
Dự kiến, Estonia, Ireland và Pháp sẽ đề cập tới vấn đề Belarus tại cuộc họp của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc diễn ra trong ngày hôm nay. Còn theo Thư ký báo chí Nhà Trắng Jen Psaki, tại cuộc gặp thượng đỉnh Nga – Mỹ được kỳ vọng diễn ra tại Thụy Sĩ vào ngày 16/6 tới, vấn đề Belarus cũng sẽ được Tổng thống Mỹ Joe Biden và người đồng cấp Nga Vladimir Putin thảo luận./.