SOHA NEWS
Khi Chiến tranh lạnh đang ở cao điểm, Mỹ trong nỗ lực chuẩn bị một cuộc chiến thực sự với Liên Xô đã cho xây dựng một cơ sở hạt nhân tuyệt mật được che giấu bên dưới lớp băng của Greenland. Căn cứ mang tên "Trại Century", đi vào hoạt động từ năm 1959 với hơn 200 binh sĩ, các đường hầm dài 3km cùng với khu sinh hoạt, bệnh viện, cửa hàng và nhà nguyện.
Theo dự án Iceworm, Mỹ dự kiến sẽ trữ hàng trăm tên lửa đạn đạo tại đây, và chúng có thể được đưa đến các điểm phóng nằm trong khu vực của Trại Century.
Chương trình được Mỹ giữ bí mật đến nỗi chính phủ Đan Mạch sở hữu vùng Greeland lúc đó cũng không biết được Washington đang làm gì bên dưới các lớp băng. Phía quan chức Mỹ còn nói dối rằng họ đang cho tiến hành nghiên cứu các vùng cực.
Nhưng vào năm 1967, khu vực này bị bỏ đi vì lo ngại lớp băng bên trên không chịu được sức mạnh của những hoạt động bên dưới. Các thiết bị quan trọng đã được đưa đi, nhưng các công trình và đường sắt vẫn còn bên trong Trại Century. Không những vậy, còn có nước và rác thải, cùng với hóa chất và vật liệu phóng xạ được ước tính đang chôn ở độ sâu 36-65 mét.
Do tin Trại Century được xây dựng tại vùng tuyết khô ráo (khu vực không xảy ra hiên tượng tan băng trên bề mặt) nên các kỹ sư xây dựng đã cho rằng những thứ trên được bỏ lại sẽ được bảo quản và chôn giấu mãi mãi dưới lớp băng Greenland.
Niềm tin của họ là chính xác, cho đến khi Greenland đang ấm dần lên vì biến đổi khí hậu, tạo ra nguy cơ những chất độc hại nổi lên khỏi mặt băng và rò rỉ ra môi trường xung quanh mà không có ai chịu trách nhiệm.
Khi băng tan, chất thải từ Trạm Century có nguy cơ rò rỉ ra môi trường xung quanh - Ảnh: Public Radio International
Vấn đề này gần đây đã được Jeff Colgan, Phó giáo sư về chính trị học và quốc tế học của Đại học Brown đề cập trong một bài viết đăng trên tạp chí học thuật Global Environmental Politics. Theo Phó giáo sư: "Các chất thải bao gồm hàng chục nghìn lít dầu diesel, một lượng lớn chất PCB có khả năng gây ung thư, cùng một lượng nhỏ chất thải phóng xạ. Biến đổi khí hậu hiện nay khiến chúng chắc chắn sẽ nổi lên vùng bề mặt, tạo ra nguy cơ lây lan và đi vào chuỗi thức ăn của các khu dân cư gần nhất trong tương lai".
Ông Colgan dự đoán Trại Century sẽ bị lộ vào năm 2090, nhưng quá trình này sẽ diễn ra nhanh hơn nếu mức độ khí hậu bị biến đổi nhanh hơn.
Trại Century không phải căn cứ quân sự duy nhất của Mỹ bị đe dọa bởi biến đổi khí hậu. Một báo cáo vào tháng 1.2018 của Lầu Năm Góc cho biết một nửa số căn cứ của Mỹ trên toàn cầu sẽ gặp nguy hiểm.
Ông Colgan cũng cho biết hiện vấn đề ai sẽ giải quyết "đống xà bần" khi những chất thải từ Trạm Century rò rỉ vẫn đang gây tranh cãi, và đây có thể là vấn đề gây căng thẳng giữa Đan Mạch và Mỹ.