Súng máy hạng nặng DShK bắn đạn 12,7 x 108 mm là một vũ khí yểm trợ hỏa lực vô cùng lợi hại, thường được biên chế cho cấp tiểu đoàn bộ binh hoặc gắn trên các loại xe tăng, xe thiết giáp. Đã có khoảng hơn 1 triệu khẩu DShK các phiên bản được xuất xưởng tính đến thời điểm năm 1980.
Súng máy DShK có tầm bắn hiệu quả 1.000 m và tối đa lên tới 2.000 m, sử dụng cơ cấu trích khí phản lực làm mát bằng không khí, cho tốc độ bắn 600 phát/phút, sơ tốc đầu nòng 850 m/s. Đầu đạn bắn đi từ súng DShK dễ dàng xuyên thủng các tấm thép dày 1,5 cm ở cự ly 500 m.
Tuy nhiên DShK có nhược điểm là trọng lượng rất nặng, trong đó riêng súng nặng tới 34 kg. Khi lắp thêm giá 3 chân và hộp đạn 50 viên thì lên tới 137 kg, làm cho khẩu đại liên này có dáng vẻ rất cồng kềnh, yêu cầu nhiều nhân lực phục vụ chiến đấu.
Mặc dù rất nặng nhưng DShK lại có nhược điểm lớn là bị rung lắc mạnh khi bắn liên thanh, khiến cho độ chính xác khi bắn mục tiêu ở xa bị giảm sút nhiều. Ngoài ra súng còn không cho phép người lính có thể sử dụng như một khẩu súng máy thông thường.
Súng máy hạng nặng Degtyarov - Shpagin (DShK) trong tư thế sẵn sàng chiến đấu
Hiện nay súng máy DShK đang từng bước bị thay thế bởi loại NSV hay Kord gọn gàng và ưu việt hơn, nhưng vì số lượng tồn kho rất lớn và vẫn còn phát huy được hiệu quả đáng kể trong chiến tranh hiện đại mà việc nâng cấp nhằm kéo dài thời hạn sử dụng cho vũ khí này đã trở thành một nhu cầu cấp thiết.
Đi tiên trong lĩnh vực trên chính là Quân đội Ukraine, họ đã giới thiệu một biến thể sửa đổi đáng giá dành cho khẩu đại liên tưởng như sắp bị "nhận sổ hưu" này.
Súng máy hạng nặng DShK 12,7 mm do Quân đội Ukraine hiện đại hóa
Phiên bản DShK của Ukraine (tạm gọi là DShKM) đã thay thế giá 3 chân truyền thống bằng giá đỡ 2 chân mới gọn gàng hơn, giúp xạ thủ có thể nằm bắn như một khẩu trung liên thông thường, hạn chế thương vong so với tư thế đứng truyền thống.
Súng còn tiến hành thay thế loa che lửa và giảm giật hình chữ nhật có kích thước lớn hơn (hình dáng gần như loại lắp trên khẩu Kord), mang lại hiệu quả vượt trội, khắc phục phần lớn nhược điểm của thiết bị cũ, nâng tầm bắn hiệu quả của súng lên cao hơn nhiều.
Ngoài ra các kỹ sư quân sự Ukraine còn lắp cho khẩu DShK một chiếc báng mới có tích hợp đường ray picatinny để gắn thêm phụ kiện hỗ trợ, đi kèm tay cò đơn tạo thuận tiện cho người sử dụng, xạ thủ không còn phải bóp đồng thời vào cả hai cò súng phía sau như cách tác xạ cũ nữa.
Với gói nâng cấp này, súng máy hạng nặng DShK 12,7 mm đã thực sự "lột xác", tiệm cận tính năng những loại đại liên thế hệ sau, đủ khả năng phục vụ thêm một thời gian dài nữa. Cấu hình trên theo đánh giá thì không quá phức tạp, nhiều quân đội khác có thể học tập để triển khai cho chính vũ khí của mình.
Binh lính Ukraine huấn luyện sử dụng súng máy hạng nặng DShK 12,7 mm hiện đại hóa