Tuần này, Amazon và Ford đã báo cáo rằng họ đã mất tổng cộng 12,3 tỷ USD trong ba tháng qua do các khoản đầu tư vào công ty xe điện Rivian. Các khoản lỗ làm giảm hy vọng rằng bất kỳ công ty sản xuất xe điện nào "chắc chắn sẽ biến thành vàng".
Ngay cả Rivian, được nhiều chuyên gia ô tô coi là công ty khởi nghiệp xe điện phương Tây hứa hẹn nhất, cũng không tránh khỏi chu kỳ bùng nổ và phá sản đang diễn ra trên thị trường xe điện. Nhưng các chuyên gia cho rằng điều này là điển hình khi các ngành công nghiệp mới phát sinh.
Cổ phiếu của Rivian đã giảm 75% kể từ đợt phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng vào năm ngoái. Vào tháng 11/2021, Rivian được định giá cao hơn Ford và GM, nhưng giờ công ty này lại có giá trị gấp khoảng một nửa.
Được xem như một công ty đối trọng đối với Tesla, các nhà đầu tư bị thu hút và đánh giá cao. Và quá trình chuẩn bị sản xuất trong 12 năm không đủ để bảo vệ giá cổ phiếu của công ty khỏi sự suy thoái ảnh hưởng đến gần như tất cả các công ty sản xuất xe điện.
Năm 2021, Rivian sản xuất 1.015 xe, không đạt mục tiêu 1.200. Tốc độ sản xuất của họ đã tăng hơn gấp đôi kể từ năm ngoái - sản xuất 2.553 xe trong ba tháng đầu năm - nhưng vẫn thiếu những gì cần thiết để sinh lời và chứng minh mức định giá cao của công ty.
Công ty đã có kế hoạch xây dựng một nhà máy sản xuất thứ hai ở Georgia để bổ sung cho nhà máy Illinois của mình, nơi cơ sở hiện tại dự kiến sản xuất 200.000 xe mỗi năm. Rivian, giống như nhiều nhà sản xuất ô tô, cũng tăng giá trong bối cảnh lạm phát và thiếu hụt nguồn cung, nhưng đã xin lỗi và lùi mức tăng giá đối với các đơn đặt hàng trước sau phản ứng dữ dội của khách hàng.
Những thách thức thậm chí còn tồi tệ hơn đối với các công ty sản xuất xe điện khác đã niêm yết cổ phiếu trong những năm gần đây. Giá cổ phiếu của Faraday Future, Lordstown Motors và Electric Last Mile Solutions đều giảm hơn 70% kể từ khi công khai thông qua công ty SPAC và tất cả đều phải đối mặt với các cuộc điều tra của SEC.
SPAC, vốn đã phổ biến với các công ty sản xuất xe điện, cho phép các công ty không có doanh thu đáng kể hoặc các sản phẩm đã được chứng minh có thể được giao dịch công khai mà không cần giám sát nhiều như hình thức chào bán công khai lần đầu truyền thống.
Cổ phiếu xe điện giảm giá mạnh có thể là dấu hiệu điển hình của sự bùng nổ và phá sản. Các ngành công nghiệp mới luôn kích thích các nhà đầu tư có cơ hội ngồi trong "tên lửa tài chính" và bước sự giàu có. Nhưng một số công ty niêm yết cổ phiếu có thể được niêm yết trong thời gian kém hào hứng hơn.
Vụ sụp đổ dotcom năm 2000 là một ví dụ thường được trích dẫn. Theo William Quinn, giảng viên tại Trường Quản lý Queen ở Anh, người nghiên cứu về bong bóng thị trường chứng khoán, dù chưa có công ty đại chúng nào mới tham gia vào lĩnh vực xe điện bị kết tội gian lận, nhưng gian lận thực sự là điển hình của bong bóng thị trường chứng khoán.
Ông chỉ ra bong bóng xe đạp của Anh năm 1890 khi hàng trăm công ty xe đạp mới được niêm yết trên thị trường chứng khoán với mức định giá quá cao. Gần như tất cả đều phá sản trong vòng vài năm.
David Kirsch, giáo sư kinh doanh của Đại học Maryland và là đồng tác giả của cuốn sách “Bong bóng và sự cố”, cho biết ông hy vọng một số công ty khởi nghiệp về xe điện sẽ tồn tại nhưng nhiều công ty đã thất bại. Kirsch nói với CNN Business: “Những câu chuyện đang được làm sáng tỏ".
Số phận của hai công ty xe điện, Nikola và Lordstown Motors, dường như sẽ trở nên tồi tệ hơn lần lượt vào năm 2020 và 2021, sau các báo cáo quan trọng cáo buộc hành vi sai trái và không phù hợp từ công ty đầu tư Hindenburg Research.
Các công ty sản xuất xe điện của Mỹ không phải là những công ty duy nhất bị giảm định giá. Các công ty khởi nghiệp xe điện của Trung Quốc cũng chứng kiến tình trạng tương tự. Cổ phiếu của Nio đã giảm 49% trong năm nay, trong khi X-Peng giảm 52% và BYD của đã giảm 17%. Ngay cả nhà sản xuất ô tô giá trị nhất thế giới, Tesla, cũng không miễn nhiễm với tình huống này khi cổ phiếu của nó giảm là 27% trong năm nay.
Kirsch coi việc giá cổ phiếu của các công ty muốn cạnh tranh với Tesla giảm là bằng chứng cho thấy khó khăn như thế nào để biến các công ty khởi nghiệp vốn truyền cảm hứng cho các nhà đầu tư thành một doanh nghiệp có thể chứng mình thành công trên giấy bằng doanh thu và lợi nhuận.
Kirsch cho biết: “Một số công ty trong số này đang bị phơi bày thực tế theo một cách nào đó. Có một câu nói như thế này: Khi thủy triều rút đi, bạn sẽ thấy ai không mặc đồ tắm".
Nguồn: Bloomberg
