Tôi trêu bố: “Cảm ơn bố, bố tiết kiệm tiền nhanh quá. Bây giờ bố cũng có ô tô và nhà, tất cả đều được trả đầy đủ, bố hơn chúng con nhiều lắm!”.
Khi bố mẹ tôi còn trẻ, họ đã đi làm xa để nuôi hai chị em chúng tôi. Khi tôi học đại học, bố mẹ tôi thấy nhiều người cùng làng đã mua nhà trong huyện nên quay về quê mở một quán ăn nhỏ và làm việc chăm chỉ từ sáng đến tối để kiếm tiền, cuối cùng họ đã mua được một căn nhà thương mại trả góp ở thị trấn.
Bố mẹ tôi không thích mắc nợ, sau này họ tiếp tục tiết kiệm tiền, thu hồi một số khoản nợ cũ và vay tôi một ít để trả trước khoản thế chấp.
Tôi tính rằng bố mẹ tôi phải mất gần 10 năm kể từ khi bắt đầu có ý định mua nhà cho đến khi trả hết tiền thế chấp, trong thời gian đó họ cũng phải nuôi hai chị em chúng tôi học đại học.
Tôi thực sự ngưỡng mộ tốc độ tiết kiệm tiền của bố mẹ tôi. Tôi thường trò chuyện với bố mẹ và học được rất nhiều mẹo tiết kiệm tiền từ họ.
1. Tiền gửi có kỳ hạn
Bố mẹ tôi không mua cổ phiếu hay quỹ, họ cho rằng chỉ có tiền gửi ngân hàng thì họ mới cảm thấy an toàn.
Khi tôi học tiểu học, mẹ tôi đưa tôi đến ngân hàng, đưa cho tôi cuốn sổ tiết kiệm đầu tiên và dạy tôi cách tiết kiệm tiền và tính lãi.
Bản thân họ cũng làm điều tương tự, họ thường xuyên gửi một khoản tiền vào ngân hàng hàng năm, số tiền này không chỉ kiếm được một khoản lãi suất nhất định mà còn buộc họ phải tiết kiệm. Nếu có những khoản chi lớn ngoài dự kiến, bạn vẫn có thể chi trả. Số dư tài khoản được ghi lại kịp thời và trạng thái tiền gửi được rõ ràng trong nháy mắt.
2. Sống trong khả năng của bạn
Dù tự hào là người tương đối hạn chế trong việc tiêu dùng nhưng đôi khi bắt gặp những sản phẩm điện tử mình thích, tôi vẫn không thể không trả góp.
Nhiều khi bố mẹ tôi nhìn thấy những món đồ điện tử tôi mua có giá chục triệu đồng, họ sẽ lẩm bẩm khó hiểu: Sao lại mua đồ đắt tiền thế, một chiếc đồng hồ mấy chục triệu mà lại không biết giờ sao?
Nhìn bố mẹ tôi, họ không trả góp, không đăng ký thẻ tín dụng và không bao giờ chi tiêu trước. Vật dụng cá nhân đắt tiền nhất trong nhà có lẽ là chiếc điện thoại di động giá 4 triệu đồng chỉ khi nào cũ mới được thay thế.
Sống trong khả năng của mình, không so sánh, không chi tiêu trước thời hạn, những thói quen tiêu dùng tốt này đã giúp cha mẹ tiết kiệm được rất nhiều tiền.
3. Ăn uống đạm bạc
Cha mẹ tôi kiếm được tiền nhờ làm việc chăm chỉ và tiết kiệm từng xu. Ngay cả khi điều kiện kinh tế hiện nay tốt hơn, họ cũng không bao giờ sẵn sàng chi nhiều tiền hơn cho bản thân.
Mỗi lần về nhà, đồ ăn ngon đều được chuẩn bị sẵn cho chúng tôi. Ngay khi chúng tôi rời đi, họ sẽ tự động chuyển sang chế độ đạm bạc.
Chỉ khi có chúng tôi về bố mẹ tôi mới nấu nhiều món như thế này.
Về trang phục, vì làm nghề phục vụ ăn uống nên hàng ngày đều đeo tạp dề nên bố mẹ tôi không để ý đến chuyện ăn mặc. Quần áo cũ mua trước đây có thể mặc chung, nhiều nhất năm mới sẽ thêm vài bộ.
Vì cửa hàng mở cửa và họ sợ những ngày nghỉ lễ sẽ ảnh hưởng đến công việc kinh doanh của mình nên về cơ bản họ vẫn mở cửa 365 ngày một năm. Nhờ vậy mà bố mẹ tôi hầu như không còn thời gian để đi mua sắm.
4. Chú trọng đến giáo dục
Dù bố mẹ tôi bận rộn với công việc nhưng họ luôn rất quan tâm đến việc học hành của chúng tôi từ khi còn nhỏ. Họ luôn động viên chúng tôi học tập chăm chỉ để sau này có thể ra khỏi các huyện nhỏ.
Hai chị em chúng tôi tương đối thoải mái và hiếm khi để bố mẹ phải lo lắng về việc học của mình. Tôi chưa bao giờ tham gia các trường luyện thi, giáo dục trung học là miễn phí, tôi cũng đã được nhận vào chương trình đại học và học phí tương đối thấp.
Tính theo cách này, nếu thực hiện tốt việc học hành cũng có thể giảm bớt rất nhiều gánh nặng chi tiêu cho gia đình.
Nhìn chung, do mỗi thời điểm khác nhau nên cách bố mẹ tiết kiệm và quản lý tiền bạc cũng khá khác so với chúng ta. Tôi có thể phân tích một số điểm khác biệt ở hai thời đại để các bạn có thể hình dung.
1. Tiết kiệm ngân hàng - đầu tư tài chính
Cha mẹ tôi không hiểu quản lý tài chính và đầu tư, họ không sẵn sàng chấp nhận rủi ro và đầu tư tiền vào quỹ chứng khoán.
Ở một mức độ nhất định, bạn có thể mất cơ hội tăng vốn nhưng bạn cũng tránh được những tổn thất lớn do đầu tư gây ra. Nói chung, tiền tiết kiệm của cha mẹ được đánh giá ở mức “ổn định”.
2. Sống trong khả năng của mình - chi tiêu trước thời hạn
Cha mẹ không sử dụng thẻ tín dụng, họ cũng không theo đuổi những món hàng xa xỉ.
Theo cách hiểu đơn giản của họ, họ có bao nhiêu tiền thì có thể làm được rất nhiều việc, và họ sẽ không bao giờ tiêu và hưởng thụ trước khi không có tiền. Nghe có vẻ hơi khoa trương nhưng sau khi trải qua thời kỳ suy thoái kinh tế trong vài năm qua, tôi phát hiện ra rằng những quan niệm giản đơn này của bố mẹ tôi vẫn có chỗ đứng.
3. Niềm vui bị trì hoãn - sự hài lòng ngay lập tức
Tôi nghĩ đây có thể là sự khác biệt lớn nhất giữa cha mẹ và chúng ta.
Những bậc cha mẹ đã trải qua khó khăn và nghèo đói tin vào sự hưởng thụ chậm trễ. Dù bây giờ có tiền nhưng họ vẫn cảm thấy mình vẫn cần phải chu cấp cho bản thân khi về già và vẫn muốn tạo điều kiện ngày càng tốt hơn cho con cái. Vì vậy, trước tiên hãy tiết kiệm tiền và trì hoãn việc tự hưởng thụ vô thời hạn.
Đây cũng là điểm tôi không đồng tình nhất. Cha mẹ trên đời này quả thực đã vất vả quá nhiều, đã trả quá nhiều cho gia đình, cha mẹ, con cái nhưng hiếm khi sống cho chính mình.
Tôi cũng thường khuyên họ đừng làm việc quá sức, chú ý đến sức khỏe, đừng nghĩ đến việc tiết kiệm tiền và cải thiện cuộc sống.
Mặc dù khi còn nhỏ, có một số người không hiểu, thậm chí còn chê bai cuộc sống đạm bạc của cha mẹ. Nhưng khi lớn lên, bắt đầu sống tự lập và quản lý tài chính gia đình, tôi mới thực sự hiểu được ý tốt của bố mẹ.
Quan trọng hơn, tôi mong rằng mình có thể trưởng thành nhanh hơn và trở thành chỗ dựa của bố mẹ.