Trong công hàm gửi Liên Hiệp Quốc (LHQ) hôm 19-1, Nhật Bản khẳng định việc Trung Quốc "vẽ đường cơ sở phân chia lãnh hải…đối với các đảo và bãi đá ở biển Đông" không phù hợp với Công ước LHQ về Luật biển (UNCLOS) 1982.
Công hàm còn cáo buộc Trung Quốc hạn chế tự do hàng hải và hàng không trên vùng biển chiến lược này.
Bắc Kinh ngang ngược tuyên bố chủ quyền phần lớn diện tích biển Đông bất chấp bị cộng động quốc tế chỉ trích. Tòa trọng tài Thường trực ở The Hague (Hà Lan) trong phán quyết 2016 cũng đã bác bỏ những yêu sách phi lý của Bắc Kinh trên biển Đông.
Tàu chiến Mỹ, Úc và Nhật Bản trong một cuộc tập trận chung trên biển Đông hồi tháng 10-2020. Ảnh: Hạm đội Thái Bình Dương Hải quân Mỹ.
Tàu JS Kirisame của Nhật Bản trong cuộc tập trận này. Ảnh: Hạm đội Thái Bình Dương Hải quân Mỹ
"Trung Quốc không chấp nhận phán quyết này và tuyên bố rằng họ có chủ quyển trên biển và trên không xung quanh và trên các thực thể hàng hải được xác định là bãi cạn lúc chìm lúc nổi, vốn không có lãnh hải riêng" – Nhật Bản khẳng định trong công hàm gửi Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres.
Trước đây, Tokyo từng nhiều lần hối thúc Bắc Kinh công nhận phán quyết 2016 nêu trên nhưng hiếm khi công khai chỉ trích những hành động của Bắc Kinh trên biển Đông, một trong những điểm nóng trong quan hệ Mỹ-Trung vì vị trí địa chiến lược.
Bản thân Nhật Bản cũng vướng vào những tranh chấp lãnh thổ với Trung Quốc trên biển Hoa Đông. Công hàm nêu trên được đệ trình vài giờ trước khi diễn ra phiên tham vấn cấp cao liên quan đến các vấn đề hàng hải giữa Tokyo và Bắc Kinh.
Xuyên suốt phiên tham vấn này, các nhà ngoại giao Nhật Bản cũng đã phản đối sự hiện diện gia tăng của tàu Cảnh sát biển Trung Quốc gần quần đảo Senkaku (hiện do Tokyo kiểm soát nhưng bị Bắc Kinh đòi chủ quyền và gọi là Điếu Ngư), theo báo Stars and Stripes.