Căn nguyên câu chuyện
"Tôi rõ ràng là người Hà Nam, gốc gác ông bà bố mẹ cũng là người Hà Nam, tại sao họ có thể ‘phù phép’ mà hô biến tôi thành người Việt Nam được chứ", chị Khương Thục Hoa bức xúc phân trần với báo chí.
Tháng 7/2016, chị Hoa – vốn xuất thân từ một gia đình nông dân ở tỉnh Hà Nam, Trung Quốc phải đi làm cho con gái một số giấy tờ. Cũng chính trong dịp này, chị gặp phải một chuyện hết sức vô lý:
Vì "tiếng nói rất giống người Việt Nam" nên phân cục cảnh sát thành phố Đăng Phong đã giữ lại các giấy tờ của chị và xóa thông tin hộ khẩu trong danh sách lưu tại cơ quan công an.
Trình bày với phóng viên, chị Hoa cho biết mình sinh năm 1979 tại thành phố Củng Nghĩa, tỉnh Hà Nam và là con thứ tư trong gia đình. Bố mẹ chị đều là nông dân sinh sống từ nhỏ tại Củng Nghĩa. Sau khi mẹ chị qua đời, bố chị năm nay 77 tuổi vẫn đang sống ở quê.
Chứng minh thư của chị Hoa.
Năm 2002, chị Hoa đi làm và được công ty cử sang một công ty thương mại ở Hà Nội, Việt Nam phụ trách công tác hành chính. Sau 3 năm làm việc tại đây, chị Hoa có thể nói thành thạo tiếng Việt nên được chuyển sang phụ trách mảng kinh doanh.
Hiện tại, chị đang làm nhân viên quản lý trong một nhà máy của Trung Quốc tại Hà Nội. Mặc dù thường xuyên sinh sống ở Việt Nam nhưng chị vẫn chỉ là người nước ngoài đến Việt Nam làm việc chứ chưa được cấp thẻ xanh.
Năm 2011, sau khi kết hôn, chị chuyển hộ khẩu từ Củng Nghĩa đến thị trấn Cáo Thành, thành phố Đăng Phong, Hà Nam quê chồng. "Vì công việc khá bận nên tôi chưa đi làm lại chứng minh thư và hộ chiếu".
Cho đến ngày 18/7 vừa qua, khi đem chứng minh thư, hộ khẩu, hộ chiếu đến công an thị trấn Cáo Thành làm hộ chiếu cho con gái 5 tuổi, chị đã gặp phải tình huống vô cùng khó xử trên.
Hộ khẩu của chị Hoa bị "vô hiệu hóa" do nghi ngờ dựa trên ... kinh nghiệm và cảm giác của cảnh sát.
"Tôi mang giấy tờ đến, nhân viên tiếp nhận hồ sơ hỏi tôi là người ở đâu", chị Hoa nhớ lại. "Tôi trả lời tôi là người Củng Nghĩa, Hà Nam nhưng người kia nói theo kinh nghiệm và cảm giác của anh ta, giọng nói của tôi cho thấy tôi chắc chắn là người Việt Nam".
Hai bên sau đó đã tranh cãi một hồi nhưng cuối cùng, tất cả các giấy tờ của chị Hoa đã bị cảnh sát thu giữ. "Chiều cùng ngày, sau khi đã tiến hành điều tra, cảnh sát Cáo Thành vẫn không cho tôi một câu trả lời thỏa đáng", chị Hoa nói.
Thậm chí, bố, anh chị em của chị Hoa cũng bị cảnh sát điều tra.
"Tôi chỉ nghĩ rằng ở đây có sự hiểu lầm nhưng khi nhận lại hộ khẩu hôm 16/8, tôi giật mình phát hiện trên sổ hộ khẩu của gia đình có đóng dấu đỏ in chữ ‘vô hiệu’. Chứng minh thư và hộ chiếu của tôi cũng vẫn chưa được trả lại", chị Hoa bức xúc.
Dấu đỏ của cảnh sát "vô hiệu hóa" hộ khẩu của chị Hoa.
Đâm đơn kiện cảnh sát ra tòa
Vì bị tịch thu giấy tờ nên cho đến nay, mọi công việc, sinh hoạt, đi lại của người phụ nữ này đều bị ảnh hưởng.
Không thể ngồi yên, ngày 25/8 vừa qua qua, chị Hoa đâm đơn kiện cảnh sát địa phương ra tòa án nhân dân thành phố Tân Mật, tỉnh Hà Nam.
Người phụ nữ trong trạng thái vô cùng bức xúc đã yêu cầu cơ quan này phải khôi phục hộ khẩu cho chị và bồi thường 30.000 NDT (tương đương hơn 100 triệu đồng) các loại phí tổn có liên quan. Hiện tòa án nhân dân thành phố Tân Mật đã thụ lý vụ án này.