CNBC dẫn lời các nhà phân tích cho biết, Bắc Kinh sẽ phải đối mặt với những thách thức ngày càng tăng trong việc củng cố ngành công nghiệp bán dẫn của riêng mình. Chất bán dẫn là thành phần vô cùng quan trọng trong điện tử dân dụng ngày nay. Khi càng có nhiều thiết bị "thông minh" và có thể kết nối Internet, bán dẫn lại càng trở lên quan trọng hơn trong các lĩnh vực mới, chẳng hạn như xe tự lái. Đó là lý do vì sao Trung Quốc muốn có một vị thế mạnh.
Tuy nhiên, Trung Quốc đang bị cô lập với nguồn cung các thành phần quan trọng của chip. Thậm chí, việc mua bán chip thế hệ mới cũng đang trở thành bài toán khó với nhiều doanh nghiệp Trung Quốc, bao gồm cả nhà sản xuất điện thoại lớn nhất thế giới Huawei.
"Nếu không có chất bán dẫn, Trung Quốc không thể trở thành một cường quốc công nghệ. Thực tế, các doanh nghiệp lớn nhất của Trung Quốc vẫn không thể tự duy trì nếu không thực sự sở hữu năng lực trong nghiên cứu, phát triển và sản xuất bán dẫn", Dan Wang, nhà phân tích công nghệ tại Gavekal Dragonomics – công ty nghiên cứu có trụ sở tại Bắc Kinh, nhận định.
Chiến tranh thương mại cho thấy sự phụ thuộc của Trung Quốc và chip nước ngoài, vốn do Mỹ giữ vai trò trung tâm. Đầu năm nay, Washington ban hành quy tắc, yêu cầu các nhà sản xuất nước ngoài sử dụng chip có yếu tố Mỹ phải xin phép trước khi bán cho Huawei. Không có dấu hiệu cho thấy Mỹ sẽ cấp những giấy phép này.
Huawei, nhà sản xuất điện thoại thông minh lớn nhất thế giới, tự thiết kế một con chip của riêng mình có tên là HiSilicon. Tuy nhiên, những thành phần thực sự cấu thành nên nó được sản xuất bởi TSMC của Đài Loan. Trong quá trình này, TSMC sử dụng các thiết bị sản xuất chip do Mỹ chế tạo. Vì vậy, Huawei sẽ không thể tiếp cận các sản phẩm của TSMC sau ngày 15/9. Gã khổng lồ Trung Quốc thậm chí còn không có lựa chọn nào thay thế với lệnh trừng phạt của Mỹ.
Mỹ giữ vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu, điều khiến Trung Quốc bị cô lập.
Hiện tại, Mỹ đang xem xét đưa thêm SMIC, một gã khổng lồ khác trong ngành công nghiệp chip của Trung Quốc, vào danh sách đen như họ đã làm với Huawei. Nếu điều đó trở thành sự thực, đây sẽ là một cú đấm khác vào ngành công nghiệp bán dẫn Trung Quốc. SMIC sẽ không thể tạo ra những con chip tân tiến và ngay lập tức bị các đối thủ như TSMC hay Samsung Electronics của Hàn Quốc bỏ xa tới vài năm.
Ngành công nghiệp bán dẫn có một chuỗi cung ứng cực kỳ phức tạp. Đó không chỉ là về sản xuất chip mà còn gồm cả các công ty thiết kế cũng như các doanh nghiệp tạo ra những loại máy móc để sản xuất chip. TSMC và Samsung đang là những cái tên dẫn đầu về sản xuất chip trên toàn cầu.
Tuy nhiên, khi nói đến các công cụ thiết kế, Mỹ đang chiếm ưu thế. Công ty ASML của Hà Lan có sản xuất một cố máy sử dụng tia cực tím siêu mạnh (EUV) để tạo ra những con chip tân tiến nhất hiện nay. Hồi đầu năm, Mỹ đã gây áp lực buộc ASML không bán máy cho SMIC. Lô hàng đó đã không bao giờ đến được Trung Quốc.
Nếu không có những công cụ này, ngành công nghiệp bán dẫn Trung Quốc sẽ bị tụt hậu xa. Vấn đề của Trung Quốc chính là sự phụ thuộc vào thiết bị thiết yếu của nước ngoài trong quá trình sản xuất chip. Khi chịu áp lực từ Mỹ, Trung Quốc chỉ có thể ngậm đắng nuốt cay thay vì xây dựng một nền sản xuất tương đương với Mỹ như cách họ làm trong nhiều lĩnh vực khác.
"Chịu áp lực từ Mỹ, Trung Quốc bị tụt lại phía sau và phải vật lộn để bắt kịp trong ngành này trước khi mong tới lúc đạt được những thành tựu", Dan Wang cho biết.
Tuy nhiên, không phải Trung Quốc đã bị dồn tới đường cùng. Về dài hạn, thị trường khổng lồ ở Trung Quốc, cả về dân số và số lượng thiết bị, có thể trở thành một động lực thúc đẩy mạnh mẽ cho ngành công nghiệp này. Trong khi đó, ở kỷ nguyên IoT, nhiều thiết bị cần có chip nhưng đó không nhất thiết phải là loại tân tiến nhất. Điều này có thể giúp các doanh nghiệp nước này cầm cự trong giai đoạn khó khăn hiện nay.
"Trung Quốc là một thị trường rộng lớn. Vì vậy, ngay cả khi chỉ phục vụ nhu cầu của người Trung Quốc, các nhà cung cấp chip trong nước vẫn có vô số cơ hội. Một thị phần khổng lồ sẽ bị bỏ lại khi nguồn cung từ nước ngoài bị mất", Sze Ho Ng, chuyên gia phân tích tại Ngân hàng Đầu tư China Renaissance, nhận định.
Ngay cả khi không cập nhật công nghệ mới, nhu cầu với chip của Trung Quốc vấn sẽ tăng lên. Dan Wang trích dẫn cái gọi là Internet vạn vật, ví dụ nhưng những cột đèn giao thông được kết nối Internet để chúng phối hợp tốt hơn dựa vào lưu lượng xe cộ thực tế của các thành phố. Những con chip sử dụng cho các thiết bị này không nhất thiết phải tối tân nhất và đó có thể là lĩnh vực mà các công ty Trung Quốc thống trị.
"Rất nhiều thứ trong số đó không cần phải dẫn đầu, ví dụ như bộ vi xử lý trong các cột đèn giao thông. Rất nhiều công nghệ chỉ cần ở mức khá đã đáp ứng đủ nhu cầu. Đây chính xác là nơi mà các công ty Trung Quốc có lợi thế", Wang nhận định.