Dưới đây là hình ảnh của Red sprite được chụp tại Ý, ngày 4 tháng 7 năm 2021. Đây là một dạng sét dị hình và còn được gọi là siêu sét, sét đỏ do hiện tượng phóng điện quy mô lớn xảy ra ở trên cao các đám mây dông, hay còn được gọi là mây vũ tích.
Red sprite. Ảnh: Stephane vetter
Red sprite là một loại tia sét rất hiếm đã được ghi nhận trong hơn 30 năm gần đây, mặc dù vậy nguyên nhân hình thành loại sét này vẫn chưa được khoa học thấu hiểu tận gốc. Loài sét này có màu đỏ và giống hình những con sứa khổng lồ.
Sét Red sprite cũng còn được gọi là siêu sét (megalightning), chúng thường được kích hoạt bởi sự phóng điện sét dương từ đám mây giông xuống dưới mặt đất. Thời gian phóng điện chỉ xảy ra trong khoảng 1 giây nên rất khó ghi hình hay chụp ảnh được chúng.
Con người phát hiện ra sự tồn tại của loại sét này kể từ những năm 1730 thông qua giai thoại của Johann Georg Estor (là một nhà lý luận người Đức) nhưng phải đến năm 1989 thì các nhà khoa học từ Đại học Minnesota (Mỹ) mới có thể ghi lại bằng hình ảnh.
Cái tên sprite (tinh linh không khí) cũng bắt nguồn từ đây vì bản tính khó nắm bắt của chúng, sau này người ta đã chụp được hàng nghìn lần loại sét này và chúng luôn là đối tượng bị điều tra ráo riết.
Dựa theo hình dáng, các nhà nghiên cứu của NASA đã chia chúng làm 3 loại chính:
- Sprite dạng sứa – rất lớn, phạm vi lên đến 50 km × 50 km
- Sprite loại C hay sprite cột – loại sprite bên trên khí quyển cao của Trái Đất.
- Sprite cà rốt – là một sprite dạng cột có tua dài.
Sét Red sprite do NASA chụp được. Ảnh: NASA
Do loại sét này chỉ xuất hiện ở trên cao (trung bình khoảng 80 km) nên rất được NASA quan tâm vì họ cho rằng sét Red sprite là nguyên nhân cho các sự cố tai nạn không thể giải thích được của rất nhiều phương tiện, thiết bị của NASA.
Mặc dù vậy đến ngày nay người ta vẫn chưa thể hiểu hết được loại sét bí ẩn này cũng như những tác động mà chúng gây ra cho con người.
Xem video:
Sét đỏ - hiện tượng sét bí hiểm bậc nhất thế giới