Vào tháng 7/1968, tàu Aleksandr Grin của Liên Xô đến cảng Hải Phòng với lô hàng diêm tiêu phục vụ ngành công nghiệp quốc phòng và nông nghiệp Việt Nam theo đơn đặt hàng của chính quyền nước sở tại.
Tàu vận chuyển diêm tiêu dù là bên cạnh các mặt hàng thông thường khác như chuối và bông cũng đòi hỏi mọi biện pháp an toàn tối đa, đặc biệt là phòng cháy.
Ví dụ như năm 1947, tại cảng Texas xảy ra vụ hỏa hoạn trên một tàu của Pháp làm nổ tung 2.000 tấn diêm tiêu, cháy lan sang nhiều tàu hàng, tàu chở dâu lân cận.
Cảng Hải Phòng.
Hậu quả của vụ tai nạn này là hơn 1,5 nghìn người thiệt mạng, hàng trăm người mất tích, cảng và một phần Texas-City bị phá hủy, nhiều nhà xưởng bị san bằng hoặc cháy rụi.
Thảm họa năm 1921 tại một nhà máy hóa chất ở thành phố Oppau, Đức cũng là bằng chứng về sự nguy hiểm của diêm tiêu khi bắt lửa. Vụ nổ phá tan tất cả các ngôi nhà trong thành phố. Sóng xung kích của vụ nổ làm vỡ kính những căn nhà ở cách xa nhà máy 30 km.
Vào tháng 7/1968, các máy bay Mỹ đã ngắm bắn tàu Alexander Grin đang đậu trên bến với lô hàng diêm tiêu khiến đám cháy lớn đã bùng lên trên tàu.
Theo xác định của các chuyên gia sau này, nếu diêm tiêu trên tàu Alexander Grin bắt lửa thì công suất vụ nổ này sẽ không những lớn hơn nhiều các vụ ở Texas và Oppau mà còn mạnh gấp đôi sức công phá của bom nguyên tử mà người Mỹ thả xuống Hiroshima.
Các thủy thủ Liên Xô khi đó kiên cường chiến đấu với lửa. Họ cứu không chỉ tính mạng của chính mình và con tàu, mà cả cảng Hải Phòng và thành phố. Nếu vụ nổ diêm tiêu xảy ra trên tàu Alexander Grin, Hải Phòng sẽ hầu như bị san bằng.
Đội ngũ công nhân cảng Hải Phòng cũng khẩn trương tham gia hỗ trợ thủy thủ trên tàu. Sau đó, đám cháy được dập tắt, hàng hóa nguyên vẹn và thành phố thoát thảm họa trong gang tấc.
Ba thủy thủ người Nga đã hy sinh trong trận chiến với lửa này là thuyền trưởng Khutorsky, các thủy thủ Gridnev và Razuvaev. Họ tên của Valentin Khutorsky đã được trao cho một con tàu mới của Liên Xô sau này cũng thực hiện nhiều chuyến đi đến Việt Nam.