Nhiều chủ sở hữu nghĩ rằng tiếng phanh kêu là một hiện tượng bình thường nhưng điều này chỉ đúng trong một vài trường hợp. Đầu tiên, những chiếc ô tô vừa được thay mới hệ thống phanh sẽ cần một thời gian để ổn định nên ban đầu phanh xe có thể kêu. Lúc này, chủ sở hữu chỉ cần tiếp tục lái xe như bình thường và tiếng kêu sẽ tự dừng lại.
Thứ hai, đối với một số xe cũ có tiếng kêu phanh xe, chủ sở hữu có thể sử dụng chất làm sạch phanh xe và chờ một hoặc hai ngày, âm thanh “ken két” có thể dừng lại. Tuy nhiên, tiếng phanh kêu liên tục trên những chiếc xe cũ có thể là dấu hiệu cho thấy hệ thống phanh có thể đã bị tổn hại. Dưới đây là một số nguyên nhân khiến phanh xe kêu “ken két” như bị rỉ sét và cách khắc phục.
1. Má phanh bị mòn
Tương tự như việc dùng tẩy trên một tờ giấy, chất liệu làm nên má phanh cũng sẽ mòn đi sau mỗi lần sử dụng. Phanh ô tô hoạt động bằng cách kẹp má phanh vào rôto bánh xe của bạn và vật liệu ma sát sẽ cọ xát vào rôto nhằm cản trở việc di chuyển của xe. Ma sát từ quá trình này làm cho xe dừng lại.
Các kỹ sư thiết kế má phanh ô tô biết rằng nhiều tài xế sẽ biết đến quá trình hao mòn của má phanh và hầu hết người lái xe sẽ thấy việc tháo lốp và nhìn vào phanh để kiểm tra tình trạng má phanh thường xuyên là một điều rất bất tiện.
Vì vậy, má phanh đã được chế tạo với một bộ chỉ báo độ mòn kim loại để tạo ra tiếng rít lớn khi nó tiếp xúc với rôto nhằm cảnh báo chủ sở hữu. Nghe thấy tiếng kêu lớn này từ phanh có nghĩa là má phanh của ô tô chỉ còn khoảng 15% tuổi thọ và tốt nhất chủ sở hữu nên thay chúng càng sớm càng tốt. Tất nhiên, đây không phải dấu hiệu duy nhất cho thấy phanh ô tô đã “hết hạn sử dụng” nhưng đây là một trong những dấu hiệu rõ ràng nhất cho việc bạn cần phải đưa phương tiện của mình đến gara ô tô để thay phanh.
Khi thay má phanh, hãy nhớ rằng má phanh trước mòn nhanh hơn má phanh sau. Má phanh phía trước chịu phần lớn lực và trọng lượng của xe khi phanh. Vì vậy, chủ sở hữu có thể không cần phải thay đổi cả bốn.
2. Má phanh kém chất lượng
Vấn đề tiếng ồn phát ra từ má phanh kém chất lượng có thể đến từ hai nguyên nhân. Đầu tiên, sử dụng má phanh rẻ tiền có nghĩa là chúng sẽ không đi kèm với các kẹp giữ mới. Các kẹp giữ này có vai trò giúp giảm độ rung khi phanh và kẹp giữ không đạt chuẩn sẽ gây ra tiếng ồn cho phanh xe.
Vấn đề thứ hai là má phanh giá rẻ có thể được thiết kế kém, chất liệu má phanh không đồng đều. Chất liệu má phanh không đều có nghĩa là nó sẽ tiếp xúc không đều với các đĩa phanh và bị mòn không đều (còn gọi là cong vênh). Bản thân rôto bị cong sẽ kêu cót két, nhưng sự cong vênh còn có thể tạo ra "khoảng trống" giữa rôto và má phanh. Khi đó, bụi bẩn và mảnh vụn có thể bám vào, góp phần tạo ra tiếng ồn to hơn khi đạp phanh trên ô tô.
Ngoài ra, má phanh chất lượng thấp thường không được chế tạo với kỹ thuật và nguyên liệu tiên tiến, điều này sẽ dẫn đến hư hỏng nhanh hơn và ảnh hưởng đến hiệu suất hệ thống phanh. Nhiệt độ cao sinh ra trong quá trình phanh có thể khiến má phanh chất lượng kém nhanh hỏng hơn, làm giảm hiệu quả phanh và tăng khoảng cách dừng.
Điều này cũng gây ra tiếng ồn và các vấn đề mài mòn không đồng đều, đồng thời gây ra rủi ro an toàn đáng kể. Và dĩ nhiên, má phanh giá rẻ chắc chắn sẽ tăng tần suất cần thay má phanh vì các chỉ số hao mòn sẽ leo dốc nhanh chóng hơn.
3. Hệ thống phanh bị bôi trơn kém
Khi thay má phanh, đa số chủ sở hữu thường quên rằng kẹp phanh và môi trường xung quanh chứa các bộ phận chuyển động của hệ thống phanh cần được tra dầu tốt để chúng hoạt động bình thường.
Cụ thể hơn, chúng cần được hỗ trợ bởi chất bôi trơn chuyên dụng được thiết kế cho phanh thay vì các loại hóa chất đa năng dùng cho ô tô. Tra dầu đúng cách, đúng loại sẽ giúp các bộ phận hoàn thành nhiệm vụ một cách tốt hơn và hạn chế việc tạo nên tiếng ồn không đáng có.
Nhìn chung, các bộ phận của phanh cần tra dầu là các thanh trượt thước cặp, chốt, ống lót cũng như bộ phận thước cặp tiếp xúc với má phanh và chủ sở hữu cần lưu ý không bôi bất kỳ chất bôi trơn nào lên mặt tiếp xúc với rôto của má phanh.
Việc bôi trơn kém có thể khiến kẹp phanh ô tô bị kẹt, buộc má phanh phải tiếp xúc thường xuyên với đĩa phanh. Điều này không chỉ khiến phanh bị mòn nhanh hơn mà còn có thể gây ra tiếng ồn ngay cả khi người lái xe hoàn toàn không sử dụng phanh. Chủ sở hữu có thể tra dầu vào tất cả các bộ phận khác để giảm độ rung và khả năng nghe thấy tiếng “ken két” khi đạp phanh.
4. Phanh ô tô bị ẩm
Đôi khi, phanh ô tô kêu rít vào buổi sáng khi tài xế bắt đầu điều khiển xe ra ngoài nhưng âm thanh đó dừng lại ngay sau một thời gian ngắn. Hiện tượng này hoàn bình thường và nó xảy ra do quá trình ngưng tụ. Độ ẩm tích tụ khi để xe đậu bên ngoài vào ban đêm có thể dẫn đến rỉ sét và ăn mòn rôto phanh.
Khi đỗ xe, đặc biệt là đỗ xe ngoài trời trong điều kiện ẩm ướt, ẩm ướt, một lớp rỉ sét mỏng có thể hình thành trên bề mặt cánh quạt. Vì thế, ở lần phanh tiếp theo, má phanh cọ vào phần rỉ sét sẽ gây ra tiếng kêu cót két.
Điều này thường xảy ra vào buổi sáng do sự ngưng tụ hình thành qua đêm hoặc sau mưa. Mặc dù lớp rỉ sét có thể bị loại bỏ sau một vài lần phanh nhưng các chủ sở hữu ô tô vẫn nên hạn chế tình trạng này. Cách tốt nhất để ngăn chặn điều này là đỗ xe trong gara hoặc nơi nào đó không tiếp xúc với các yếu tố thời tiết.