"Thợ săn" của chiến trường hỗn hợp
Theo thông tin từ Tập đoàn Rostec, lực lượng Không quân Vũ trụ Nga đang khai thác dòng tiêm kích Su-35 như một công cụ then chốt trong các nhiệm vụ truy kích và tiêu diệt mục tiêu trên không lẫn mặt đất tại khu vực chiến dịch đặc biệt.
Rostec mô tả Su-35S là "phi cơ săn diệt đa nhiệm" khi sở hữu kho vũ khí phong phú gồm tên lửa không đối không, tên lửa hành trình đối đất và rocket dẫn đường, cho phép tấn công từ cự ly trung bình tới xa. Báo cáo của tập đoàn này khẳng định máy bay đang được sản xuất ổn định và "được quân đội đặc biệt tin dùng trong mọi loại hình tác chiến".
Được phát triển từ khung thiết kế của Su-27, tiêm kích Su-35 là kết tinh của triết lý "siêu cơ động, đa năng và tự bảo vệ cao". Máy bay được trang bị động cơ AL-41F1S có vector điều khiển lực đẩy 3 chiều, cho phép thực hiện các động tác cơ động cực đại như Pugachev Cobra hoặc Herbst Maneuver, tạo ưu thế trong không chiến tầm gần.
Hệ thống radar mảng pha quét thụ động Irbis-E với tầm phát hiện lên tới 350 km giúp Su-35 có thể theo dõi 30 mục tiêu và tấn công đồng thời 8 mục tiêu bằng tên lửa R-77 hoặc R-27. Bên cạnh đó, hệ thống gây nhiễu Khibiny trang bị trên cánh làm giảm xác suất bị radar đối phương khóa bắt, đồng thời tăng khả năng sống sót trước tên lửa phòng không tầm trung.
Dù được thiết kế chủ yếu cho nhiệm vụ chiếm ưu thế trên không, Su-35 vẫn thể hiện hiệu quả trong vai trò tấn công mặt đất và chế áp hệ thống phòng không đối phương. Trong giai đoạn đầu chiến sự, Su-35 được cho là đã tham gia nhiều phi vụ hộ tống và trấn áp, đặc biệt trong các đợt tấn công phối hợp với tên lửa hành trình Kh-31P chuyên diệt radar và Kh-29TD dẫn đường quang điện.
Chính tính đa nhiệm này khiến Su-35 trở thành "xương sống" của các chiến dịch phối hợp hỏa lực, khi nó có thể vừa tiêu diệt máy bay địch, vừa dẫn đường cho tên lửa đất đối đất hoặc UAV tấn công mục tiêu chiến thuật.
Tính đến nay, Su-35 được cho là đã đạt số lượng chiến công trên không cao hơn bất kỳ dòng chiến đấu cơ nào khác trong kỷ nguyên hậu Chiến tranh Lạnh. Một trong những trận đánh nổi bật là vào ngày 5/3/2022, khi các phi công Nga báo cáo bắn hạ bốn tiêm kích Su-27 của Ukraine gần Zhytomir chỉ trong một phi vụ.
Ngoài ra, nhiều nguồn tin ghi nhận Su-35 đã tiêu diệt thêm MiG-29, Su-24M, Su-25, trực thăng Mi-8 và hàng chục UAV các loại. Trong ba năm rưỡi giao tranh, Su-35 chưa từng bị bắn hạ trong không chiến, nhưng ít nhất ba chiếc đã bị phòng không Ukraine hạ trong khi hoạt động ở tầm thấp hoặc khi tấn công mục tiêu mặt đất - điều cho thấy rủi ro của việc sử dụng chiến đấu cơ thế hệ 4++ trong chiến trường dày đặc phòng không.
Tuy vẫn được đánh giá là một trong những máy bay cơ động nhất thế giới, Su-35 bắt đầu đối mặt với giới hạn công nghệ so với các đối thủ thế hệ mới. Các nhà phân tích phương Tây nhận định radar Irbis-E vẫn thua kém về khả năng xử lý tín hiệu và chống nhiễu so với radar AESA trên F-35 hay J-20. Vỏ máy bay của Su-35 sử dụng ít vật liệu composite hơn, khiến tiết diện phản xạ radar lớn hơn, trong khi khả năng tàng hình hồng ngoại và liên kết dữ liệu vẫn ở mức trung bình.
Tuy nhiên, chính vì vậy mà Moskva đang triển khai chiến lược "tương hỗ hỏa lực", kết hợp Su-35 với mạng lưới phòng không mặt đất S-400, Buk-M3 và hệ thống chỉ thị mục tiêu từ UAV - biến máy bay trở thành mắt xích trong cấu trúc chiến đấu hợp nhất chứ không phải nền tảng đơn lẻ.
Để nâng cao khả năng chiến đấu tầm xa, Nga đã tích hợp tên lửa không đối không R-77M cho Su-35, giúp rút ngắn khoảng cách với các dòng chiến đấu cơ thế hệ mới của Mỹ và Trung Quốc. R-77M có tầm bắn trên 180 km, sử dụng đầu dò radar chủ động, tăng khả năng tiêu diệt mục tiêu ngoài tầm nhìn. Việc bổ sung loại đạn này cùng với cải tiến phần mềm điều khiển hỏa lực đã giúp Su-35 mở rộng năng lực tác chiến không đối không ở cấp chiến dịch, đặc biệt khi hoạt động song song với máy bay cảnh báo sớm A-50U.
Xuất khẩu và mở rộng sản xuất
Theo Tổng giám đốc Tập đoàn Máy bay Thống nhất (UAC) Vadim Badekha, Moskva đang tăng tốc dây chuyền sản xuất Su-35 để vừa bổ sung cho lực lượng trong nước, vừa đáp ứng các hợp đồng mới với nước ngoài. Năm 2025, Algeria, Iran và Ethiopia đều được xác nhận đã đặt mua Su-35, trong đó Iran dự kiến biên chế lô đầu tiên ngay trong năm tới. Điều này cho thấy Su-35 vẫn duy trì vị thế xuất khẩu đáng kể, đặc biệt ở những quốc gia cần tiêm kích mạnh nhưng không đủ chi phí hoặc điều kiện tiếp cận chiến đấu cơ thế hệ 5.
Đáng chú ý, việc sản xuất mở rộng còn phục vụ mục tiêu ổn định công nghiệp quốc phòng Nga. Các dây chuyền tại Komsomolsk-na-Amure hiện được tự động hóa ở mức cao, với vật liệu khung và radar nội địa hóa gần như hoàn toàn, giảm phụ thuộc vào linh kiện nhập khẩu. Theo giới phân tích, việc duy trì Su-35 ở quy mô lớn còn giúp Moskva bảo đảm nguồn lực chuyển tiếp sang dòng Su-57 thế hệ 5 trong vài năm tới.