NSND Trần Hạnh là nghệ sĩ gạo cội của sân khấu và điện ảnh Việt Nam. Ông là một trong số những nghệ sĩ đầu tiên được Nhà nước phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú vào năm 1982-1984.
Thế nhưng, phải tới tận khi đã tròn 90 tuổi, một mắt đã mờ, ông mới chính thức được nhận danh hiệu NSND.
Gương mặt khắc khổ của người nghệ sĩ gây ấn tượng trên màn hình bao nhiêu thì ngoài đời, ông cũng gian nan vất vả bấy nhiêu.
Ông lập gia đình năm 23 tuổi, bà xã của ông chính là cô hàng xóm ở ngõ Phất Lộc. Vợ chồng ông sinh được 7 người con, nhưng hiện tại chỉ còn 4.
NSND Trần Hạnh.
Sau một trận tai biến, vợ ông nằm liệt giường, ông tự tay chăm sóc, giặt giũ cho bà. Một thời gian sau, người con trai đã 47 tuổi của ông bị tai nạn xe máy chấn thương sọ não, tinh thần không ổn định, lại một tay ông chăm lo, săn sóc.
Chiều hôm qua 29/8, cả hội trường của Nhà hát Lớn đã rơm rớm nước mắt vì xúc động, vì vui mừng trong khoảnh khắc NSND Trần Hạnh bước lên sân khấu nhận danh hiệu cao quý với những bước chân run rẩy nhưng gương mặt lại vô cùng rạng rỡ.
Trong bộ vest rộng thùng thình, để lộ cả vạt áo sơ-mi, NSND Trần Hạnh cúi thấp người tới 3 lần trước khán giả, trước những tràng pháo tay cổ vũ, chúc mừng khi tên của ông được xướng lên.
Chia sẻ riêng với phóng viên, cô con gái đầu lòng của NSND Trần Hạnh cho hay, thời gian gần đây sức khỏe của ông đã yếu đi rất nhiều. Nhưng từ khi nhận tin được phong tặng danh hiệu NSND, ông vui vẻ và khỏe hơn.
Thậm chí, sáng 29/9, ông còn nằng nặc đòi con cái để ông tự đi xe ôm đến Nhà hát Lớn nhận danh hiệu. Các con phải thuyết phục mãi, ông mới đồng ý để cho cô con gái lớn và 2 người em gái của ông đưa đi.
Ngay sau khi buổi lễ phong tặng kết thúc, NSND Trần Hạnh liên tục giục người nhà gọi xe để trở về. Ông không muốn phiền hà người thân, con cháu.
Phải thuyết phục mãi, NSND Trần Hạnh mới đồng ý cho con và các em gái đưa đi nhận danh hiệu.
Cuộc sống khắc khổ, đầy lo toan đến tận những năm tháng xế chiều, nhưng NSND Trần Hạnh lại có sự nghiệp vô cùng đáng nể.
Trần Hạnh được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú ngày 25/1/1994. Ông đã từng 3 lần đoạt Huy chương vàng trong các vở kịch Nguyễn Trãi, Tiền tuyến gọi, Hamlet, giải Nam diễn viên xuất sắc tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 11 với phim Nước mắt đàn bà và nhiều giải thưởng khác.
Tại Liên hoan Truyền hình toàn quốc năm 2010, ông nhận giải Cống hiến cho vai ông Thống trong phim Ngõ lỗ thủng.
NSND Trần Hạnh là nghệ sĩ duy nhất được Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc ôm, chúc mừng khi nhận danh hiệu cao quý.
Tháng 5 năm 2018, ông được đặc cách xét tặng danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân, song phải tới đợt xét tặng danh hiệu NSND, NSƯT lần thứ 9 (năm 2019) ông mới chính thức được nhận danh hiệu cao quý này.
Tại lễ phong tặng danh hiệu NSND, NSƯT lần thứ 9, NSND Trần Hạnh là người duy nhất được Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc dẫn lời trong bài phát biểu trước toàn thể đại chúng.
Câu nói của NSND Trần Hạnh: "Nhận danh hiệu NSND, tôi thấy vô cùng vui mừng. Nhưng đó không phải là mục đích của tôi khi làm nghề. Tôi đến với sân khấu vì tình yêu, vì sự đam mê. Mỗi khi được giao vai diễn nào tôi đều cố gắng làm hết sức mình để không phụ lòng khán giả" được Thủ tướng trích dẫn trong bài phát biểu để nói về tinh thần cống hiến không mệt mỏi của người nghệ sĩ.
NSND Trần Hạnh cũng là nghệ sĩ duy nhất được Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc ôm, chúc mừng ngay trên sân khấu của lễ trao tặng.
Trước đó, với diễn xuất đỉnh cao của ông trong vở kịch Âm mưu và tình yêu, NSND Trần Hạnh đã khiến Tổng bí thư Trường Chinh tìm ông và khen: "Anh đóng hay lắm, tôi không biết dùng từ thế nào nhưng có thể nói là nó rất lãng mạn".
Từ 1 anh đóng giày, với đam mê và cống hiến không ngừng nghỉ, NSND Trần Hạnh trở thành tên tuổi gạo cội trong làng sân khấu, điện ảnh Việt Nam.
Một vai diễn khác cũng gắn liền với tên tuổi của NSND Trần Hạnh là vai Nguyễn Trãi trong vở kịch thơ Lam Sơn tụ nghĩa. Diễn xuất của ông đã khiến nhà thơ, nhà biên kịch Lưu Quang Vũ phải thốt lên: "Bốn, năm người đóng vai Nguyễn Trãi, riêng Trần Hạnh có phong thái hào hoa của người Hà Nội".
Làm nghề, tỏa sáng với nghề từ những năm đôi mươi, nhưng đến tận năm 90 tuổi, sau giây phút được nhận danh hiệu NSND, Trần Hạnh vẫn trăn trở:
"Tôi nhớ nghề lắm chứ, tôi vẫn muốn được đi diễn. Một mắt của tôi đã mờ rồi, tôi cũng đã cai thuốc lá để sức khỏe tốt lên. Tôi mong rằng nếu có đạo diễn nào thương, hãy cứ giao vai cho tôi, nhưng hãy giao vai nhỏ nhỏ thôi, để tôi có đủ sức cống hiến".